Kleopatranın vətəni sular altında batır: Misirdə məşhur şəhər dağılır
Kleopatranın doğulduğu yer, Misirin tarixi İsgəndəriyyə şəhərində yeni araşdırmaya görə, sahil eroziyası və Aralıq dənizinin səviyyəsinin yüksəlməsi ilə əlaqəli binaların çökmələrində kəskin artım yaşanır.
Sfera.az bildirir ki, Misirin İsgəndəriyyə şəhərində dəniz səviyyəsinin qalxması böyük binaların çökməsinə səbəb olur.
İsgəndəriyyə binası 2024-cü ildə çöküb.
Dalğaları parçalamaq üçün sahil boyu beton bloklar quraşdırılıb, lakin onlar iqlim dəyişikliyi səbəbindən dəniz səviyyəsinin yüksəlməsini dayandırmaq üçün heç nə etmirlər. İndi də İsgəndəriyyənin tarixi binaları təhlükə altındadır.
Cənubi Kaliforniya Universitetinin bu ay dərc etdiyi araşdırmaya görə, İsgəndəriyyə liman şəhərində binaların çökməsi bir vaxtlar nadir hallarda baş verirdi, lakin son on ildə dəniz səviyyəsinin qalxması və dəniz suyunun evin təməllərinin altına sızması nəticəsində bu nisbət ildə bir dəfədən 40-a yüksəlib.
2000 ildən çox əvvəl Makedoniyalı İskəndər tərəfindən qurulan İsgəndəriyyə dünyanın ən qədim şəhərlərindən biridir və hazırda 6 milyon insanın yaşadığı Afrikanın ən sıx məskunlaşdığı şəhərlər sırasındadır. Şəhər həm də tarixi irsini təhlükə altına atan dəniz səviyyəsinin qalxmasına ən həssas olanlardan biridir.
Minlərlə müasir ortamərtəbəli binalar arasında yer alan qədim tikililər əsrlər boyu İsgəndəriyyənin müxtəlif hakim sülalələri tərəfindən dizayn edilmiş və tikilmişdir.
“Onlar zəlzələlər və sunamilər də daxil olmaqla təbii fəlakətlərdən sağ çıxsalar da, indi dəniz səviyyəsinin yüksəlməsi və insanın səbəb olduğu iqlim dəyişikliyinin səbəb olduğu daha şiddətli tufanlar inşa etmək üçün minilliklər boyu insan ixtirasını aparan şeyi onilliklər ərzində məhv edir” - deyə Münhen Texniki Universitetinin landşaft memarı və tədqiqatın aparıcı müəllifi Sara Fuad bildirib.
Tədqiqatçılar müxtəlif üsullardan istifadə edərək İsgəndəriyyədə sahil xəttinin dəyişməsinin təsirini təhlil ediblər. Müəyyən edilib ə ki, dəniz suyu təməlləri aşır, torpağa sızdığından binalar aşağıdan yuxarı uçur.
Tədqiqatın müəllifi Essam Heggie deyir ki, hətta dəniz səviyyəsindəki kiçik artım, yəni cəmi bir neçə santimetr dağıdıcı nəticələrə səbəb ola bilər.
Araşdırma zamanı məlum olub ki, İsgəndəriyyədə 7 minə yaxın köhnə tikili uçmaq təhlükəsi ilə üzləşib.
Bununla belə, Aralıq dənizində dəniz səviyyəsinin qalxması sahildə yerləşən bütün şəhərləri təhlükə altına alır. Eyni problem Amerika sahillərində, məsələn, Kaliforniyada da yaranıb.
Aysel
