Santorinidə zəlzələ kabusu bitmir: Minlərlə yeraltı təkan qeydə alınıb

Xəbər verdiyimiz kimi, yanvarın sonundan etibarən Santorini və Egey dənizindəki ətraf adalar "zəlzələ dalğası"na məruz qalıb. Dalğalar tədricən çoxsaylı çox zəif və əsasən hiss olunmayan təkanlarla başlayıb.
 

Sfera.az bildirir ki, fevral ayında alimlər zəlzələlərin güclənməsi və tez-tez olması ilə seysmik aktivliyin artdığını müşahidə ediblər.
Santorinidə həftələr ərzində minlərlə zəlzələ qeydə alınıb.

Adada gün ərzində bir neçə dəfə zəlzələlər baş verdiyi üçün yerli hakimiyyət fövqəladə vəziyyət elan edib.
 

Zəlzələlər adanı gündə bir dəfə, bəzən bir neçə dəqiqə ara ilə silkələyir. “Zəlzələ sürüsü”nün Egey dənizindəki digər yaxın adalara da təsir etdiyi məlumdur. Alimlər son iki həftə ərzində bir neçə min zəlzələnin qeydə alındığını qeyd ediblər. Gündə təxminən 30 dan çox 4.0 bal gücündə zəlzələ qeydə alınır. Təkanların əksəriyyəti 10 km-dən az dərinlikdə, yerli adalarda yaşayan insanlar tərəfindən hiss oluna biləcək qədər güclüdür.


Müşahidələr göstərir ki, daha böyük zəlzələlər adanın sahil qayaları boyunca qayaların uçmasına, eləcə də həssas binalara cüzi ziyan vurmasına səbəb olub. Qeyd edək ki, 5,1 bal gücündə ən güclü zəlzələ fevralın 6-da baş verib və 240 kilometrdən çox məsafədə yerləşən Afina, Krit və Türkiyənin bəzi bölgələrində hiss olunub.
 

Qeyd edək ki, Santorini məşhur turizm məkanıdır, lakin ada indi tamamilə boşdur. Son bir həftədə 11 minə yaxın turist və yerli sakin adanı tərk edib, onların çoxu seysmik aktivliyin vulkan püskürməsinin xəbərçisi ola biləcəyindən ehtiyat edir.


Tədqiqatçılar isə qeyd edirlər ki, region zəlzələlərə meyillidir və əslində dünyanın ən seysmik aktiv bölgələrindən biridir. Hazırda seysmik aktivlik Santorinidən təxminən 30 km şimal-şərqdə yerləşən Andros adası yaxınlığında baş verir. Bölgə Afrika tektonik plitəsinin Avrasiya plitəsi altında yavaş-yavaş sürüşdüyü "Yelin subduksiya zonası"nın vulkanik qövsü daxilində yerləşir. Bölgədə vulkanlar və çatlar kimi tanınan çoxsaylı zəif zonalar da var.
 

Santorini özü su basmış kalderadır, yəni krater son 180.000 il ərzində vulkanik fəaliyyət nəticəsində əmələ gəlib və sonuncu püskürmə 1950-ci illərdə qeydə alınıb. Zəlzələlər vulkanik fəaliyyətlə, xüsusən də yerin altındakı maqmanın hərəkəti ilə əlaqələndirilir.


Tədqiqatlar artıq göstərir ki, zəlzələ ardıcıllığı əslində Santorini altında yerləşmir. Bundan əlavə, alimlər mövcud seysmik aktivliyin başqa bir Santorini püskürməsinin xəbərçisi olduğunu göstərən heç bir dəyişiklik tapmayıblar. Eyni zamanda, alimlər qeyd edirlər ki, zəlzələlər Santorini ilə qonşu Amorgos adası arasında yerləşən qırılmalarla üst-üstə düşür.
 

Yaxınlıqdakı qırılmaların əvvəllər də zəlzələlərə səbəb olduğu məlumdur. Məsələn, 1956-cı ildə burada baş verən 7,8 bal gücündə zəlzələ dağıdıcı sunamiyə səbəb olub və tezliklə 7,2 bal gücündə afterşok baş verib. Zəlzələ və sunami nəticəsində 53-dən çox insan həlak olub, yüzlərlə insan yaralanıb.


Tədqiqatçılar heç bir proqnoz vermirlər, lakin onlar hesab edirlər ki, çox az -5% ehtimal da olsa, daha böyük zəlzələ hələ də baş verə bilər. “Zəlzələ sürüləri”nə adətən kiçik maqnitudalı zəlzələlər daxil olsa da, onlar bir neçə gündən bir neçə həftəyə qədər və ya aylarla davam edə bilər. Hətta yavaşlaya və sonra yenidən güclənə, yerin ara-sıra silkələnməsi ilə yerli sakinləri qorxuda bilər.

Aysel