Çin mətbəxi və qeyri-adi maddələri ilə məşhurdur. Onlardan biri də əsrlər boyu müalicəvi xüsusiyyətlərinə görə qiymətləndirilən Xinhui (Sinxuy) şəhərindən alınan qurudulmuş naringi qabıqlarıdır. İndi onlar gurme yeməklərinə əlavə olunur və insanlar bu adi qabıqlar üçün minlərlə dollar ödəyirlər.

Sfera.az bildirir ki, mandarin qabıqları üç il ərzində xüsusi üsulla qurudulur. Ən yaxşı naringilər isə yalnız Xinhui şəhərində yetişdirilir.

İlk baxışdan Xinhui Çinin adi bir əyalət şəhəridir. Lakin hər il payız və qış aylarında onun küçələri onun qədim tarixindən xəbər verən unikal ətirlə dolur: burada, əsrlər əvvəl olduğu kimi, xüsusi naringi qabıqları və ya çenpi qurudulur.

Əslində yerli kanton ləhcəsində “mandarin” sözü “qızıl” – “qam” sözü ilə eyni şəkildə tələffüz olunur.

Xinhui Quangdong əyalətinin cənubundakı Jiangmen şəhərinin şərq tərəfində yerləşir. Naringilər digər bölgələrdə yetişdirilə bilsə də, yalnız Xinhuida (Sinxuyda) yığılanlar və xüsusən də qabıqları qızıl qədər yüksək qiymətləndirilir.

Çin dərman bitkisi olan yaşlı naringi qabığının sağlamlıq faydaları Sonq sülaləsi dövründə (1127-1279) sənədləşdirilmişdir.

Mandarin qabığını "çenpi" (yaşlı qabıq, elmi olaraq Citri Reticulatae Pericarpium adlanır) yalnız ən azı üç il ardıcıl olaraq hər payız və qışda günəşdə qurudulmuş halda əldə etmək olar. İlin qalan hissəsi diqqətlə qorunub saxlanılır.

Dörd əsas qabıq növü var: yaşıl mandarin qabığı (yetişmədən əvvəl yığılır); mandarinin yüngül/ikinci qırmızı qabığı (noyabrda yığılır); böyük qırmızı mandarin qabığı (dekabrda tam yetişir); və böyük qırmızı mandarinin qışdan sonrakı qabığı (qışdan sonra, mandarinlərdə şəkər daha çox olduqda yığılır).

Deyilənə görə, çenpi Pekində Qadağan olunmuş Şəhərdə yaşayan imperator və imperatorlara verilən yeməklərdə istifadə olunurdu. Bu gün bu tərkib hissəsi ənənəvi dərman reseptlərində və gündəlik yeməklərdə, xüsusən də Çinin cənubunda geniş istifadə olunur.

Çenpinin müxtəlif növləri və illikləri müxtəlif dərman məqsədləri üçün istifadə olunur, lakin ənənəvi Çin təbabətində onların dalağı gücləndirdiyinə, həzmə kömək etdiyinə və tənəffüs funksiyasını yaxşılaşdırdığına inanılır.

Müasir tədqiqatlar göstərir ki, çenpinin tərkibində antioksidantlar, flavonoidlər (xərçəng əleyhinə komponent) və həmçinin qan təzyiqini sabitləşdirmək və piylənmənin qarşısını almaq potensialı var.

Gözəl şərab kimi, çənpi nə qədər köhnə olsa, bir o qədər qiymətli olur.

2023-cü ildə 1968-ci ildə istehsal olunmuş bir kiloqram qurudulmuş naringi qabığı Honq-Konqda hərracda 75.000 HK dollarına (9.646 ABŞ dolları) satılıb. Elə həmin il Xinhui şəhərin ÜDM-nin təxminən dörddə birini təşkil edən 100 milyard yuan (13,8 milyard ABŞ dolları) qazanan ilk və yeganə rayon olub. Ötən il çenpi sənayesi 23 milyard yuan (3,2 milyard ABŞ dolları) dəyərində qiymətləndirilib.

Hazırda 50 illik çenpinin 500 qramı təxminən 10 min dollara başa gəlir.

Aysel

Adi naringi qabıqları qızıl qiymətinə: Bunun üçün minlərlə dollar xərcləyirlər