On metrlik lava fontanları və minlərlə ton zəhərli qaz: Havayda vulkan püskürür
Yanvarın 16-da Kilauea vulkanı dördüncü püskürməyə başlayıb, havaya on metrlərlə lava fəvvarələri səpilib və minlərlə ton zəhərli vulkan qazı buraxılıb.
Sfera.az bildirir ki, Kilauea vulkanı dördüncü püskürmə mərhələsinə qədəm qoyub. ABŞ Geoloji Xidməti (USGS) püskürməni canlı yayımlayır.
Artıq minlərlə insan Kilauea vulkanının kalderanın şimal-qərb kənarına, vulkanın zirvəsində qazana bənzəyən əraziyə yönəlmiş canlı yayıma köklənib. Tədqiqatçılar qeyd edirlər ki, bu gün püskürmə Havay Vulkanları Milli Parkının qapalı zonası daxilindəki kaldera ilə məhdudlaşır. Bununla belə, Kilauea vulkanı kükürd dioksidi (SO₂) daxil olmaqla, küləklər səbəbindən geniş təsirlərə malik ola bilən yüksək səviyyəli vulkanik qaz istehsal edir.
Tədqiqatçıların fikrincə, püskürmə zamanı zirvədən davamlı olaraq kükürd dioksidi buraxılır, o, atmosferdə reaksiya verərək, vulkanik duman kimi də tanınan görünən duman yaradacaq. Bununla belə, bunlar əsl təhlükə deyil, əsas təhlükəyə krater divarının qeyri-sabitliyi, torpağın çatlaması və məhdudlaşdırılan ərazidə qaya çöküntüləri daxildir.
Vulkan səhər saatlarında püskürməyə başlayıb, lava və digər materialları püskürüb. Müşahidələr göstərir ki, lava fəvvarələri bəzən 80 metrə çatır. Ərinmiş material, o cümlədən lava bombaları, Havay Vulkanları Milli Parkının məhdud ərazisindəki kalderanın qərb kənarına, kalderanın döşəməsindəki havalandırma deliklərindən atılır.
ABŞ Geoloji Xidmətinin məlumatına görə, vulkan dünyanın ən aktiv vulkanlarından biridir və 30 ildən artıqdır ki, fasiləsiz püskürür. Aktiv vulkan Havay adalarının Böyük adasında yerləşir və ərazisinin təxminən 14%-ni tutur, həmçinin dəniz səviyyəsindən 1227 metr yüksəkliyə qalxır.
Bu gün tədqiqatçılar veb-kameralardan istifadə edərək real vaxt rejimində vulkanın zirvəsini izləyirlər. Bəzi hallarda kameralar ictimaiyyət üçün açıq olmayan yerlərdə çəkiliş aparır, çünki onlar hazırda ictimaiyyət üçün bağlıdır.
Alimlər qeyd edirlər ki, püskürmə hazırda zirvə zonası ilə məhdudlaşır və yanvarın 17-də səhər saatlarına olan məlumata görə, kraterdə stabilləşib və çox güman ki, infrastruktur üçün təhlükə yaratmır.
USGS Havay Vulkan Rəsədxanası Kilauea vulkanı ilə bağlı xəbərdarlıq səviyyəsini “Xəbərdarlıq”dan “İzlə” səviyyəsinə endirib. Bununla belə, USGS püskürmə nəticəsində yayılan vulkanik qazın hələ də təhlükə yaratdığını qeyd edib.
Xanım
