Hindistanın məşhur və genişlənən konqlomeratını dünya səhnəsinə çıxaran “Tata Group”un keçmiş sədri Ratan Tata Mumbay xəstəxanasında vəfat edib. Onun 86 yaşı var idi.
 

Sfera.az bildirir ki, Ratan Tata 20 ildən çox “Tata Group” holdinqini idarə edib.
 

Hindistanın Baş naziri Narendra Modi sosial şəbəkədə:
 

“Ratan Tata uzaqgörən biznes lideri, mərhəmətli və qeyri-adi insan idi. Onun vəfatından çox kədərləndim"-yazıb.

Kornell Universitetinin memarlıq fakultəsini bitirdikdən sonra Hindistana qayıdan Ratan 1962-ci ildə ulu babasının təxminən bir əsr əvvəl qurduğu şirkətdə işləməyə başlayıb.

O, “Telco”, indi “Tata Motors Ltd” (TAMO.NS), eləcə də “Tata Steel Ltd” (TISC.NS) daxil olmaqla bir neçə “Tata” şirkətlər qrupunda çalışıb. Sonradan Milli Radio və Elektronikanın bir hissəsi kimi itkiləri azaltmaq və bazar payını artırmaqla məşhurlaşıb.
 

1991-ci ildə əmisi JRD Tata istefa verəndə o, holdinqin rəhbəri vəzifəsinə keçib. Estafetin keçməsi ilə Hindistanın iqtisadiyyatını dünyaya açan və yüksək inkişaf dövrünü yaşadan köklü islahatlar başlayıb.


Ratan Tatanın ilk addımlarından biri pensiya yaşını tətbiq etməklə, gəncləri yüksək vəzifələrə yüksəltməklə və şirkətlər üzərində nəzarəti artırmaqla bəzi “Tata Group” rəhbərlərinin səlahiyyətlərini məhdudlaşdırmaq olub.
 

O, “Tata Teleservices” (TTML.NS) telekommunikasiya firmasını qurub. Sonradan şirkət 1996-cı ildə əsası qoyulan və 2004-cü ildə birjaya çıxan “Tata Consultancy Services” (TCS.NS) IT şirkətinə keçib.
 

Bununla belə, tam böyümək üçün şirkət Hindistan sahillərindən kənara çıxmaq qərarına gəlib.
 

“Tata Group” 2000-ci ildə İngilis çay firması “Tetley”ni 432 milyon dollara və İngiltərə-Hollandiya polad istehsalçısı “Corus”u 2007-ci ildə 13 milyard dollara aldı ki, bu da o zaman Hindistan şirkəti tərəfindən xarici firmanın ən böyük ələ keçirilməsi idi. Daha sonra “Tata Motors”, 2008-ci ildə 2,3 milyard dollara yeni avtomobil şirkəti açaraq, İngilis lüks avtomobil markaları “Jaguar” və “Land Rover”i “Ford Motor Co” (FN) şirkətindən alıb.
 

“Tata Motors”da Ratanın sevimli layihələri Hindistanda hazırlanmış və istehsal edilmiş ilk avtomobil modeli olan “Indica” və dünyanın ən ucuz avtomobili kimi təqdim edilən “Nano” olub. Ratan hər iki model üçün ilkin eskizləri təqdim edən şəxs olub.


“Indica” kommersiya uğuru idi. Bununla belə, qiyməti cəmi 100 000 rupi (təxminən 1200 dollar) olan və “Ratan Tata”nın hind kütlələri üçün sərfəli avtomobil yaratmaq arzusunun təcəssümü olan “Nano” ilkin təhlükəsizlik problemlərindən və qarışıq marketinqdən əziyyət çəkirdi. İstehsala başladıqdan on il sonra dayandırıldı.

Pilotluq vəsiqəsi olan və vaxtaşırı şirkətin təyyarəsini idarə edən Ratan Tata heç vaxt evlənməyib və inanılmaz dərəcədə gizli şəxsi həyatı olduğu bilinirdi.
 

Onun “Tata”ya rəhbərliyi də mübahisəsiz olmayıb. Xüsusən də şirkət milyarder Şapurji Pallonji klanının nəvəsi olan Cyrus Mistrini 2016-cı ildə “Tata Sons”un sədri vəzifəsindən kənarlaşdırdıqdan sonra kəskin ictimai çəkişmə başlayıb.


“Tata Group” Mistrinin aşağı performans göstərən biznesləri döndərə bilmədiklərini iddia edib, Mistri isə Ratan Tatunu müdaxilə etməkdə və qrup daxilində alternativ güc mərkəzi yaratmaqda günahlandırıb.
 

“Tata Group”u tərk etdikdən sonra Ratan Tata Hindistan startaplarının əsas investoru kimi tanınıb. 2024-cü ilə qədər holdinqin kapitallaşması 365 milyard dollar olaraq qiymətləndirilib.
 

“Tata Group” haqqında

Xatırladaq ki, “Tata Group” 1868-ci ildə Jamshetji Nusserwanji Tata Bombayda ticarət şirkəti qurmaqla, bir neçə ildən sonra ona toxuculuq və iplik fabriki əlavə etməklə fəaliyyətə başlayıb. Bu gün korporasiya dünyanın 80 ölkəsində fəaliyyət göstərir. “Tata Consultancy Services” Asiyanın ən böyük proqram təminatı istehsalçısıdır. “Tata Global Beverages” qlobal markalı çay bazarında ikinci oyunçu, “Tata Steel” Hindistanın bir nömrəli polad istehsalçısı, “Taj Hotels Resorts and Palaces” lüks otel biznesində aparıcı Hindistan şirkətidir. Ümumilikdə “Tata Group” ölkənin özəl enerji korporasiyaları arasında güc mənbəyidir.
 

2010-cu illərdə “Tata Group” milyarder Ambani qardaşlarının yaratdığı “Reliance Industries” korporasiyasını geridə qoyaraq Hindistanın ən dəyərli konqlomeratına çevrilib. Konqlomeratda yarım milyondan çox işçi çalışır.

Aysel

Sfera.az