DÇ-2022 ətrafında yeni qalmaqal - FİFA-dan Qətər üçün təzminat tələb edilir

Qətərdə keçirilən dünya çempionatı ilə bağlı ən acınacaqlı vəziyyət işçi miqrantların hüquqlarının pozulmasıdır. Ölkənin turnirə hazırlaşdığı 12 il ərzində bu məsələ yüzlərlə dəfə qaldırılıb. Dünya Çempionatına bir ay qalmış isə bu mövzu yenidən gündəmə gəlib.

Ölən və yaralananlar barədə məlumatların toplanması ilə məşğul olan jurnalistlər, idmançılar, eləcə də hüquq-müdafiə təşkilatları tərəfindən araşdırılmalar davam edilir.

Sfera.az xarici mətbuata istinadən bildirir ki, FİFA Qətəri dünya çempionatından məhrum etmək və ölkəni cəzalandırmaq haqqında xəbərdarlıq edib. Sonda idman obyektlərinin tikintisi zamanı zərər çəkənlərə təzminat ödəməyə çağırıb.
 

Rəsmi Qətər hüquq pozuntularına qarşı mübarizə aparır. Rəsmi açıqlamaya görə, hadisələr zamanı üç nəfər ölüb.

İşçi qüvvəsinin təxminən 90%-i Hindistan, Pakistan, Banqladeş və Filippindən olan Qətərdə məhz onların taleyi daha ağırdır. Hüquq müdafiəçilərinin verdiyi açıqlamalara görə, Qətərə pul qazanmaq üçün gələn işçilər ən çətin iş şəraitinə məcbur edilib. Hüquq müdafiə təşkilatlarının hesabat və araşdırmalarla çıxış etdiyi əsas məqamlar diqqət çəkir.

Əmək haqqının ödənilməməsi

“Amnesty İnternational” işçilərin aylardır pul almadığını və onları yüksək faizlə borc almağa məcbur edən minlərlə faktı sənədləşdirib.

 

Səbəbsiz ölümlər
 

Hüquq müdafiəçiləri tikinti sahələrində təhlükəli iş şəraiti ucbatından minlərlə insanın həlak olduğunu bildiriblər. Rəsmi olaraq isə Qətər yalnız üç nəfərin öldüyünü elan edib. Qalanların rəsmilərin məlumatına görə, “təbii səbəblərdən" öldüyü qeyd olunur. Bununla belə, Beynəlxalq Amnistiya Təşkilatının hesabatlarında Qətərin miqrant işçilərə ölüm şəhadətnaməsini müvafiq araşdırmalar aparmadan verdiyi, bunun əvəzinə ölümləri “təbii səbəblər” və ya infarktlarla əlaqələndirdiyi bildirilir.

Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Beynəlxalq Əmək Təşkilatı da bu barədə açıqlama verib. Onların fikrincə Qətər işçilərin ölüm hallarını lazımi səviyyədə araşdırmayıb, meyidlər yarılmayıb və bu barədə məlumat verilməyib.


Məcburi əmək - İstismar

Hüquq müdafiəçilərinin fikrincə insanlar bir gün də istirahət etmədən gündə 12-14 saat işləməyə məcbur edilib.

“Ölkəmizin tərəqqisi xalqı dəli edib. Qətər Avropanın güclü hücumlarına qarşı mübarizə aparır.
Böyük təzyiq altında Qətər islahatlar həyata keçirdi. Əvvəla, bu işçiləri sözün əsl mənasında qul vəziyyətinə salan “kafala” sisteminə təsir etdi. 2017-ci ildə sistemə yenidən baxıldı:

“Çıxış vizası” tələbini ləğv etdi (əvvəllər işçilər ölkəni tərk etmək üçün icazə almalı idilər).

Gün vurmasının qarşısını almaq üçün iyunun 1-dən sentyabrın 15-dək saat 10:00-dan 15:30-dək açıq havada işləmək qadağandır.

Bütün işçilər üçün minimum əmək haqqını təyin etmişik.

Dəyişikliklərdən miqrant işçiləri xəbərdar etmək üçün yeni məlumatlar on iki dildə icma qruplarına, məşğulluq idarələrinə və digər ərazilərə paylanıb.

Bundan əlavə FİFA və Qətər Ali Komitəsi sosial təminat standartlarını tətbiq edib; auditlər, mənzil şəraitinin və tikinti sahələrinin yoxlanılması, işçilər və podratçılarla müsahibələr başlayıb. İşçi miqrantların həyat keyfiyyətinin yaxşılaşdırılması üçün işlərin necə aparıldığı barədə müntəzəm hesabatlar verilib”- “Amnesty International” şirkətinin verdiyi açıqlamada deyilir.
 

Bununla belə, “Amnesty International” struktur problemləri, qəbul edilmiş normalara hörmət edilməməsi səbəbindən minlərlə insanın sui-istifadə, maaşların verilməməsi və iş yerini dəyişmək qarşısındakı maneələrlə üzləşdiyini bildirib.


Hüquq müdafiəçiləri isə FİFA-dan təzminat gözləyirlər. Eyni zamanda, Qətər artıq belə bir fond açıb.

May ayında insan haqları təşkilatlarının koalisiyası FİFA-ya dünya çempionatından əldə olunan gəlirdən işçi miqrantlara təzminat kimi 440 milyon dollar ayrılması barədə sorğu göndərib.
 

Amnistiya Təşkilatının baş katibi Aqnes Kallamard “Ölkədə insan hüquqlarının pozulması tarixini nəzərə alsaq, FİFA turniri Qətərə təqdim edərkən işçilər üçün aşkar riskləri bilirdi və ya bilməli idi. Buna baxmayaraq, Qətərin təklifinin qiymətləndirilməsində nə işçilər, nə də insan haqları qeyd edilməyib. Əməyin mühafizəsi ilə bağlı heç bir şərt irəli sürülməyib. O vaxtdan bəri FİFA bu risklərin qarşısını almaq və ya azaltmaq üçün çox az iş görüb”-deyə bildirib.
 

FİFA isə öz növbəsində təklifləri qiymətləndirdiyini bildirib.
 

İnsan haqları qrupları, həmkarlar ittifaqları işçilərin ailələrinə FIFA-nın hələ də maliyyə təzminatı vermədiyinə görə #PayUpFIFA kampaniyasına başlayıb.

Xanım