“Starlink” Azərbaycanda nəyi dəyişəcək?
Xəbər verdiyimiz kimi, Azərbaycanda amerikalı milyarder İlon Maskın “SpaceX” şirkəti tərəfindən hazırlanmış qlobal peyk şəbəkəsi “Starlink” qlobal peyk rabitə sisteminin xidmətləri rəsmən istifadəyə verilib. Bu xidmət mobil nömrə, optik xətt olmadan birbaşa peyk vasitəsilə internetə çıxışı təmin edir. İnternet üçün standart “Starlink” modemi 670 AZN, qurğunun çatdırılması isə 50 AZN-dir.
Bəs “Starlink” Azərbaycanda nəyi dəyişəcək?
Sfera.az xəbər verir ki, mövzu ilə bağlı açıqlamasında Azərbaycan İnternet Forumunun prezidenti Osman Gündüz çox şeyin dəyişəcəyini bildirib.
Onun sözlərinə görə, “Starlink” sadəcə yeni bir internet provayderi deyil, bu, Azərbaycan internetinin daha da müstəqilləşməsi, alternativliyin artması və həm də, necə deyərlər, rəqəmsal ədalətin genişlənməsi deməkdir:
“Bəzən, siyasi müxaliflər, ictimai fəallar, siyasi jurnalistlər internet bağlantısı imkanlarının olmaması, onun məhdudlaşdırılması və izlənilmə ilə bağlı açıqlamalar verirdilər. “Starlink” peyk internet isə baha olsa da, dünyada daha müstəqil və hökumətlərin müdaxiləsindən daha az asılı bağlantı hesab olunur. Əlbəttə, əgər hökumət icazə veribsə, düşünmək olar ki, “Starlink”lə də sorğu əsasında qanunvericilikdə nəzərdə tutulan məlumatların hökumətə təqdim edilməsi məqamları nəzərə alınıb. Amma istənilən halda hökumətin ölkədə belə bir imkan yaratması ciddi məsələdir. Bununla da, ölkədə informasiya azadlığı və internet azadlığının daha da inkişaf edəcəyini proqnozlaşdırmaq olar”.
O.Gündüz qeyd edib ki, ölkəmizdə ucqar kəndlər, dağlıq bölgələr, sərhəd əraziləri üçün də həyat dəyişəcək:
“İllərlə keyfiyyətli internetdən məhrum olmuş ucqar məktəblər, bələdiyyələr, mədəniyyət evləri , kitabxanalar, dənizdəki platformalar, tikinti-kəşfiyyat sahələri, aqro təsərrüfatlar qlobal şəbəkəyə çıxış əldə edə biləcəklər. Bu isə ölkədə rəqəmsal transformasiyaya daha da təkan verəcək. Azərbaycanda indiyədək 3 bəkbon (magistral) provayder olub. Yəni ölkəyə interneti 3 qurum gətirirdi. İndi isə bunların sayı 4 oldu. “Starlink” ölkəmizdə magistral provayder hesab oluna biləcək bir operatordur. Biz 16 noyabr 2015-ci il ildə “Delta Telecom”da baş verən partlayışla ölkəyə daxil olan internetin bir nöqtədən asılı olmasının ciddi fəsadlarını görmüşük. Daha müstəqil 4-cü magistralın, “Starlink”in ölkəmizdə fəaliyyətə başlaması Azərbaycan internetinin dayanıqlığı və informasiya təhlükəsizliyi üçün də mühüm addımdır. Düşünürərm ki , “Starlink”in bazara daxil olması internet və mobil sektorda rəqabət və keyfiyyətin artmasına da müsbət təsir göstərəcək”.
Ekspertin sözlərinə görə, “Starlink” bəzi ənənəvi provayderlərin xidmət göstərdikləri ərazilərdə alternativlərin olmamasından sui-istifadə etməklə inhisarçılıq yaratmasının da qarşısını alacaq:
“Güman ki, “Starlink” belə halların qarşısının alınmasında da ciddi rol oynayacaq. Beləliklə, qlobal bir operatorun gec də olsa, Azərbaycan bazarına daxil olması ciddi hadisədir. Bu, ölkədə innovasiyaların , transformasiyanın inkişafına xeyli müsbət təsir göstərəcək. Xatırlayıram ki, nazir Rəşad Nəbiyev bir neçə dəfə “Starlink” rəsmiləri ilə görüşmüşdü. Hökumətin, RİNN-in bu istiqamətdə səyləri təqdirəlayiqdir".
Firuzə Əliyeva
