Son illərdə Azərbaycan gəncləri arasında xaricə köçmək həvəsi güclənib. Bu proses həm ali, həm də orta təhsilə sahib olan gənclər arasında müşahidə edilir.

Bəs gəncləri xaricə üz tutmağa sövq edən səbəblər hansılardır?

Mövzu ilə əlaqədar Sfera.az-a açıqlama verən iqtisadçı ekspert Xalid Kərimli bildirdi ki, bu tendensiya təkcə Azərbaycana deyil, həm də bütün dünyaya xasdır.

Onun sözlərinə görə, xaricə miqrasiya edənlərin əsas motivasiyası daha yaxşı iş imkanları və yüksək gəlir əldə etməkdir: “Azərbaycanda əmək bazarında əsasən təcrübəli işçilərə üstünlük verilir. Bu isə universitet məzunlarının iş tapmaq imkanlarını məhdudlaşdırır. Eyni zamanda, ölkədə maaşlar bir çox Avropa ölkələri ilə müqayisədə aşağıdır və inflyasiya səbəbilə alıcılıq qabiliyyəti azalır. Gənclər isə uzun illər yaxşı gəlir üçün gözləmək istəmədiklərinə görə xaricə üz tuturlar.”

X.Kərimlinin sözlərinə görə, Azərbaycanın iqtisadiyyatı əsasən neft-qaz sektoruna bağlıdır və bu sahə iş yerlərinin kiçik bir hissəsini təmin edir. Qeyri neft-qaz sektorunun zəif inkişafı isə gənclərin ölkədə layiqli iş tapmasını çətinləşdirir. X.Kərimli hesab edir ki, qloballaşma və informasiya dövrü də miqrasiya prosesini sürətləndirir, sosial şəbəkələr vasitəsilə gənclər xaricdəki yüksək yaşayış səviyyəsini görür və bu ölkələrdə yaşamaq istəyirlər. “İnternetin yayılması və sosial medianın təsiri sayəsində insanlar dünyanın hər yerində necə yaşandığını görürlər. Sərhədlərin açılması, viza rejimlərinin yumşalması da bu prosesi asanlaşdırır. Gənclər yeni imkanlar üçün ölkəni tərk etməyə daha çox meyillidirlər”, - deyə iqtisadçı bildirib.

Müsahibimizin sözlərinə görə, xaricə köçənlərin seçimi fərdi olsa da, ümumi tendensiyalara nəzər yetirsək, azərbaycanlılara MDB ölkələrində yaşamaq daha asandır: ''Azərbaycanlıların əsas miqrasiya istiqamətləri fərqli olsa da, əsasən Rusiya,Türkiyə, xüsusilə Almaniya, Kanada və ABŞ kimi ölkələr iş və təhsil imkanları baxımından daha çox üstünlük verilən istiqamətlər arasındadır.

Rusiya dil və mədəniyyət baxımından yaxınlıq, qohumluq əlaqələri və iş imkanlarının olması səbəbilə ən çox miqrasiya olunan ölkələrdən biridir.
Türkiyədə azərbaycanlılar üçün iş tapmaq nisbətən rahatdır. Eyni zamanda dil və mədəni yaxınlıq, təhsil və iş imkanlarının geniş olması buranı cəlbedici edir.
Avropa və ABŞ yüksək maaş və sosial təminatlar baxımından ən cəlbedici bölgələrdir. Xüsusilə Almaniya, Kanada və ABŞ azərbaycanlılar üçün iş və təhsil imkanları təqdim edir. Ancaq bu ölkələrə köçmək daha çətin prosedurlardan keçdikdən sonra mümkün olur”.

X.Kərimli hesab edir ki, gənclərin xaricə köçmək istəyi əsasən iqtisadi və sosial problemlərlə bağlıdır. Onun fikrincə, ölkədə qeyri neft-qaz sektorunun inkişafı, əmək bazarının genişlənməsi və maaşların artırılması bu tendensiyanı zəiflədə bilər. Ekspert düşünür ki, bu prosesin qarşısını tamamilə almaq mümkün deyil, lakin ölkə daxilində iş imkanlarının artırılması və iqtisadi sabitliyin gücləndirilməsi gənclərin öz vətənlərində qalmasını stimullaşdıra bilər: “Azərbaycanda gənclərin xaricə köçmək istəyi əsasən iqtisadi çətinliklər, əmək bazarının məhdud olması və daha yaxşı həyat şəraiti axtarışı ilə bağlıdır. Lakin bu, təkcə Azərbaycana xas bir vəziyyət deyil – dünyada bir çox ölkədə gənclər daha yaxşı imkanlar üçün miqrasiya edirlər. Azərbaycanın iqtisadi inkişafı və əmək bazarının genişlənməsi gələcəkdə bu tendensiyanı zəiflədə bilər”.

Bəsti Rəfizadə

Xaricə üz tutan gənclərin sayı artır - Səbəblər nələrdir?