Kişilər niyə zorakılığa məruz qalır? - Səbəblər AÇIQLANDI
Gender əsaslı zorakılıq tarix boyu cəmiyyətlərdə qadınların və qızların üzləşdiyi ciddi problem olaraq gündəmə gəlib. Ancaq bu cür zorakılığın yalnız qadınlarla əlaqəli olduğu düşüncəsi cəmiyyətdə müəyyən stereotiplərin yaranmasına səbəb olub. Kişilərin də gender əsaslı zorakılığa məruz qalması isə az rastlaşılan, amma ciddi nəticələr doğuran bir reallıqdır.
Ötən il Azərbaycanda 58 kişi gender əsaslı zorakılığa məruz qalıb.
Bu Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komitəsinin 2024-cü il üzrə hesabatında öz əksini tapıb.
Bəs kişilərin gender əsaslı zorakılığa məruz qalmasının əsas səbəbləri nədir?
Mövzu ilə bağlı Sfera.az-a danışan sosioloq Lalə Mehralı bildirib ki, gender əsaslı zorakılıq, yalnız qadınlar üçün deyil, kişilər üçün də müxtəlif formalarda mövcuddur:
"Lakin bir çox hallarda kişilər gender zorakılığına məruz qaldığını etiraf edə bilmir. Cəmiyyətdə kişilərin güclü, qoruyucu və həmişə lider olmalı olduğu düşüncəsi formalaşıb. Bu səbəbdən kişilər hər hansı bir zorakılığa məruz qaldıqda, zəif və qorxaq hesab edilə bilərlər. Kişilər zorakılığa məruz qaldıqda stereotiplərə görə bu mövzuda açıq danışa bilmirlər. Həmçinin zorakılıq halları qadınlar tərəfindən kişilərə qarşı baş verdikdə, cəmiyyətin kişilərə göstərdiyi reaksiya da çox zaman mənfi olur.Kişilər ailə içində və ya münasibətlərində fiziki və ya psixoloji zorakılığa məruz qalanda bunu gizlədirlər. Məsələn, bir qadın tərəfindən fiziki zorakılığa məruz qalan kişi bu barədə ictimaiyyətə açıqlama verməkdən çəkinə bilər".
Sosioloqun sözlərinə görə, zorakılığın 4 əsas növü geniş yayılıb:
"Kişilər də öz həyat yoldaşlarından, ailə üzvlərindən və ya tanımadıqları şəxslərdən fiziki zorakılıq görə bilərlər. Buna döyülmə, vurulma və şiddət hallarını nümunə göstərə bilərik. Fiziki zorakılıq çox zaman cəmiyyət tərəfindən görməzlikdən gəlinir.Kişilərin üzləşdiyi psixoloji zorakılıq halları təhqirlər, alçaltmalar və manipulyasiya şəklində olur. Ailədaxili münasibətlərdə, partnyorlar arasında və ya iş yerlərində kişilər təhqir edilə bilər. Bu, onların özgüvənini zəiflədir və onlara emosional zərbə vurur.Cəmiyyətin müəyyən etdiyi "güclü kişi" obrazı kişilər üzərində böyük sosial təzyiq yaradır. Sosial təzyiq kişilərin və ya cəmiyyətin həmin mövzuya həssas yanaşmamasına gətirib çıxarır. Kişilər həmçinin cinsi zorakılığa məruz qala bilərlər. Cinsi zorakılıq kişilər üçün ən az diqqət çəkən, amma çox zaman gizlədilən bir məsələdir".
Lalə Mehralı vurğulayıb ki, kişilərin gender əsaslı zorakılığa məruz qalması probleminə daha ciddi yanaşılmalı, bu mövzu cəmiyyət tərəfindən daha çox diqqətə alınmalıdır:
"Kişilər üçün psixoloji dəstək mərkəzlərinin yaradılması və zorakılıq halları barədə ictimai maarifləndirmə tədbirlərinin artırılması bu problemi həll etməyə kömək edə bilər.Bundan əlavə, kişilərin zorakılığa məruz qaldıqlarını etiraf etmələri üçün güvənli və dəstəkverici mühitin olması vacibdir. Kişilər zorakılığa məruz qaldıqda onlara dəstək verən psixoloji və hüquqi qurumlarla əlaqə qurmaq imkanına sahib olmalıdırlar. Zorakılıq hər kəsin, hər genderin mübarizə aparması lazım olan bir problemdir".
Ülkər Abdurahmanlı
