Bayramda özümüzü kibercinayətkarlardan necə qorumalıyıq? - 10 mühüm MƏSLƏHƏT
Bayram günləri insanların və şirkətlərin zəifliklərindən istifadə edərəkonlara hücum etmək, onların məlumatlarını və əlbəttə ki, pullarını oğurlamaq üçün istifadə edən kibercinayətkarların artan aktivliyi dövrüdür.
Sfera.az özünüzü və məlumatlarınızı qorumağa kömək edəcək bir neçə tövsiyə təqdim edir:
1. E-poçt və keçidlərlə diqqətli olun
• Fişinqdən çəkinin: təcili təkliflər, çatdırılma bildirişləri və ya bayram promosyonlarını ehtiva edən e-poçt və mesajlarla diqqətli olun. Şübhəli bağlantıları və əlavələri açmayın. Göndərənləri yoxlayın: məktubu aldığınız e-poçt ünvanının həqiqi olduğundan əmin olun: fırıldaqçılar tez-tez real ünvanlara bənzər ünvanlardan istifadə edirlər.
2. Etibarlı saytlarda alış-veriş edin
• Nüfuzlu satıcıları seçin: İstənilən satınalma üçün təhlükəsiz əlaqəsi olan nüfuzlu saytlardan istifadə edin (“//” və URL-də kilid işarəsi axtarın). İctimai Wi-Fi-dan çəkinin: evinizdən kənarda onlayn alış-veriş edirsinizsə, qorunmaq üçün VPN istifadə edin.
3. Şifrələrinizi gücləndirin
• Güclü parollar yaradın: böyük və kiçik hərflərin, rəqəmlərin və xüsusi simvolların birləşməsindən istifadə edin. Çox faktorlu autentifikasiyanı aktivləşdirin (MFA): əlavə qoruma qatı əlavə edin.
4. Cihazlarınızı və proqram təminatınızı yeniləyin
• Proqram təminatınızı yeniləyin: Daimi yeniləmələr bir çox boşluqları düzəltməyə kömək edir. Antivirus proqramından istifadə edin: O, cihazınızı daha yaxşı qorumağa kömək edəcək.
5. Maliyyə vəziyyətinizə nəzarət edin
• Hesabatlarınızı yoxlayın: Mütəmadi olaraq əməliyyatlara nəzarət edin və şübhəli əməliyyatlar barədə dərhal bankınıza məlumat verin. Xərclə bağlı xəbərdarlıqları aktivləşdirin: Bir çox bank sizə qeyri-adi fəaliyyət haqqında bildirişlər almağa imkan verir.
6. Bayram fırıldaqlarından çəkinin
• Saxta xeyriyyə təşkilatları: ianə etməzdən əvvəl xeyriyyəçilik haqqında məlumatı yoxlayın. Çox yaxşı təklif: unutmayın ki, əgər bir şey gerçək ola bilməyəcək qədər yaxşı görünürsə, o, yəqin ki, elədir.
7. Şəxsi məlumatlarınızı qoruyun
• Sosial mediada çox şəxsi məlumat paylaşmayın. Pop-uplardan çəkinin: bunlar zərərli proqram quraşdırmaq cəhdləri ola bilər.
8. Məlumatlarınızın ehtiyat nüsxəsini çıxarın
• Yedək nüsxələri yaradın: məlumatlarınızı "ransomware"dən qorumaq üçün bulud yaddaşından və ya xarici disklərdən istifadə edin.
9. Yaxınlarınızı məlumatlandırın
• Ailə və dostlarınıza fırıldaqları tanımağa və təhlükəsizlik qaydalarına əməl etməyə kömək edin. Bu, fırıldaqlara çox həssas olan uşaqlar və yaşlılar üçün xüsusilə vacibdir.
10. Səyahət zamanı cihazlarınızı qoruyun
• Səyahət zamanı telefonları, planşetləri və noutbukları qorumaq üçün parollardan və biometrik kilidlərdən istifadə edin. Bluetooth-u açıq saxlamayın: icazəsiz qoşulmaların qarşısını almaq üçün istifadə edilmədikdə onu söndürün.
Firuzə Əliyeva
