Onun şəxsiyyəti və qəhrəmanlığı müxtəlif sahələrdə Azərbaycan xalqına böyük təsir göstərib. Həyatı həm də Azərbaycan qadınlarının cəsarəti və fədakarlığını təcəssüm etdirir. Söhbət Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı Salatın Əsgərovadan gedir. Bu gün isə onun doğum tarixidir.

Sfera.az Milli Qəhrəmanımızla bağlı maraqlı məlumatları təqdim edir:

Salatın Əsgərova 16 dekabr 1961-ci ildə Bakı şəhərində ziyalı ailəsində anadan olub. 1979-cu ildə Bakı şəhərində Mikayıl Müşfiq adına 18 saylı orta məktəbi əla qiymətlərə başa vurub. O, həmin il Azərbaycan Neft və Kimya İnstitutuna daxil olub. Əsgərovanın müəllimi Firəngiz Haşımovanın sözlərinə görə, Salatın uşaqlıqdan öz möhkəm iradəsi ilə seçilirdi.

Jurnalistikaya gedən yol...

1984-cü ildə geofizika ixtisası üzrə mühəndis diplomu alan Salatın Əsgərova jurnalistika sahəsinə böyük maraq göstərirdi. Nəticədə 1984-cü ildə müqavilə ilə “Bakı” qəzetində, 4 il sonra isə “Molodyoj Azerbaydjana” qəzetində işləməyə başlayıb. Onun toxunduğu məsələlər Azərbaycan torpaqlarının bütövlüyü ilə bağlı idi. Salatın tez-tez cəbhə xəttinə gedər, qaynar nöqtələrdən operativ materiallar hazırlayardı. Ailəsi, iş yoldaşları ondan bərk nigaran idilər. Dəfələrlə onun döyüş bölgəsinə getməsinin qarşısını almağa çalışsalar da, heç nəyə nail ola bilmirdilər. Öz peşəsini sevən Salatın müharibə başladığı zaman jurnalistika karyerasını bir kənara qoyaraq, döyüş bölgəsinə getmək və vətənini müdafiə etmək qərarına gəlir. O, tank əleyhinə bir batalyonun kəşfiyyat qrupunda yer alıb. Bu, Azərbaycan qadınları arasında çox nadir hallarda rast gəlinən bir qərar idi. Çünki tank əleyhinə döyüşdə iştirak edən qadınlar o dövrdə qeyri-adi sayılırdı.

Ölməkdən qorxurdu...

Salatın Əsgərova zob xəstəliyindən əziyyət çəkirdi. Yaxın adamları və iş yoldaşları tez-tez ona cərrahiyyə əməliyyatını məsləhət görsə də, Əsgərova əməliyyat zamanı ölməkdən qorxduğu üçün razılaşmır. Lakin atası Əziz Əsgərovun məsləhətindən sonra, cərrahiyyə əməliyyatının aparılmasına razılıq verdi. 1991-ci il 16 yanvarda əməliyyatın vaxtını təyin etsələr də, ezamiyyətdən sonra o, xəstəxanaya tələsmir.

Şəhidlik zirvəsi...

Salatın Əsgərova 1991-ci ildə yanvarın 8-dən 9-na keçən gecə Bakıdan Şuşaya Oleq Larionovun yanına getməyi qərara alır. Evdən hərbi forma geyinib çıxır. O, döyüşçü yoldaşları ilə birlikdə Ağdam-Xocavənd yolunda kəşfiyyat əməliyyatında iştirak edirdi. Bu əməliyyatın məqsədi düşmənin tanklarını və digər ağır texnikalarını zərərsizləşdirmək, mövqelərini dəqiqləşdirmək və Azərbaycan ordusuna məlumat toplamaq idi. Əsgərova bu əməliyyat zamanı xüsusi tank əleyhinə qrupun tərkibində idi. Erməni qüvvələri bu yolu nəzarətdə saxlayır və Azərbaycan qüvvələrini pusuya salmağa çalışırdılar. Yanvarın 9-da Salatın və onun döyüş yoldaşları bu yolda irəliləyərkən erməni qüvvələri tərəfindən təşkil olunmuş ağır pusquya düşürlər. Bu zaman Salatın tankın içərisində olan döyüş yoldaşlarına kömək etməyə çalışırdı. O, öz təhlükəsizliyini düşünmədən, yoldaşlarını xilas etməyə çalışarkən qəhrəmancasına həlak oldu.Belə ki, erməni qüvvələri güclü atəş açaraq onun olduğu tankı vurur. Hətta erməni silahlıları daha sonra maşının qapısını açır və yaralı Salatın Əsgərovanı dayanmadan güllələyirlər. Güllələrdən biri onun gicgahına dəyir. Hadisədən qısa müddət sonra şəhid olur.

Ölümündən sonra...

Salatın Əsgərovanın qatillərinin ələ keçməsində İsrafil Şahverdiyevin rolu böyük olub. Onların ölümünə bais olan Arno Mkrtçyan, Qraçik Petrosyan, Arvid Manqasaryan, Qaqik Arustamyan müəyyənləşdirilərək 1991-ci ilin mayında həbs olunub. 1993-cü ildə cinayətkarlar ölümə məhkum edilirlər. Lakin göstərilən şəxslərin hamısı 1996-cı il mayın 8-də birtərəfli qaydada Ermənistana təhvil verilib. Salatın Əsgərova Bakı şəhərində Şəhidlər Xiyabanında dəfn edilib. Onun ölümü Azərbaycanın Qarabağ müharibəsində baş verən ən təsirli və qəhrəmanlıq dolu hadisələrdən biridir. Əsgərovanın şəhid olması həm də Azərbaycan xalqı arasında böyük bir şok və təsir yaratdı. O, cəsarəti və fədakarlığı ilə döyüş meydanında ən ağır şəraitdə belə vətənini qorumağa çalışan bir qəhrəman olaraq yaddaşlara həkk olundu. Qadın olduğu halda tank əleyhinə kəşfiyyat əməliyyatında iştirak etməsi, onun cəsarətinin və qətiyyətinin sübutu kimi qəbul edildi. Şəhidliyindən sonra, Salatın Əsgərovaya “Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı” adı verildi. O, bu adı alan ilk qadınlardan biri kimi yaddaşlarda qalıb. Ölümündən sonra Əsgərova həm də Beynəlxalq Jurnalistlər İttifaqı Konfederasiyasının laureatı adına layiq görülüb.Onun yaxınlığında həlak olduğu kənd Salatınkənd adlanır.

Azərbaycan tarixində yeri...

Salatın Əsgərovanın döyüş cəbhəsində iştirakı və qəhrəmancasına şəhid olması, Azərbaycan cəmiyyətində qadınların gücünü və önəmli rolunu vurğulayan bir simvoldur. O, qadınların da ən ağır anlarda vətən uğrunda necə fədakarlıq göstərə biləcəyini göstərdi. Bu, təkcə Azərbaycan deyil, dünya miqyasında qadın qəhrəmanların tanınmasına bir nümunədir. Salatın Əsgərovanın həyatı və şəhidliyi, xalq arasında mübarizəyə və əzmkarlığa inamı artııb, millətin öz torpaqlarına bağlılığını daha da möhkəmləndirib. Bu səbəbdən, Salatın Əsgərova Azərbaycan üçün sadəcə bir şəhid deyil, eyni zamanda milli birlik, fədakarlıq və qadın gücünün parlaq təcəssümüdür. Onun hekayəsi, döyüş meydanında göstərdiyi qəhrəmanlıq hər zaman Azərbaycan xalqının yaddaşında və tarixində xüsusi yer tutacaq.

Qeyd edək ki, Salatın Əsgərova ailəli idi və ondan Ceyhun adlı oğlu yadigar qalıb.

Günay

Cəbhədəki qadının qəhrəmanlığı: “Ölümdən qorxurdu, amma...” - ARAŞDIRMA