"Nikah müqaviləsi nikaha daxil olan şəxslər arasında bağlanan və ər-arvadın əmlak hüquqlarını və vəzifələrini müəyyən edən sazişdir". 

Bəs bu müqavilənin vacibliyi nədən ibarətdir və hansı qanunlarla tənzimlənir?

Mövzu ilə bağlı Sfera.az-a danışan vəkil Şamil Paşayev bildirib ki, nikah müqaviləsi evlənən tərəflər arasında imzalanan hüquqi bir sənəddir.

“Bu müqavilə tərəflərin evlilik müddətində və ya boşanma halında mülkiyyət, borc, maliyyə və digər hüquqi məsuliyyətləri ilə bağlı razılaşmalarını müəyyən edir. Nikah müqaviləsi mülkiyyətin bölünməsi, aliment ödənişləri və digər hüquqi məsələlər haqqında öncədən razılaşma imkanı verir. Bu sənəd tərəflərin hüquqlarını və maraqlarını qorumaq məqsədini güdür. Nikah müqaviləsi ölkələrdə müxtəlif qanunlarla tənzimlənir və onun şərtləri tərəflər arasında müzakirə olunaraq hazırlanmalıdır. Nikah müqaviləsi bir neçə səbəbdən önəmlidir. Evlilikdə tərəflərin hüquq və məsuliyyətlərini dəqiq müəyyən edir. Bu, boşanma zamanı mübahisələrin qarşısını alır. Müqavilə evlilikdən əvvəlki və ya sonra əldə olunan mülkiyyətin bölünməsi ilə bağlı razılaşmalar təklif edir. Maliyyə məsələlərini öncədən tənzimləyərək tərəflərin maliyyə vəziyyətini qorumağa kömək edir. Boşanma halında aliment ödənişlərinin necə olacağına dair razılaşmalar təqdim edir. Tərəflərin xüsusi vəziyyətlərini və arzularını nəzərə alaraq, şəxsi razılaşmaların hazırlanmasına imkan tanıyır. Bu səbəblərlə görə, nikah müqaviləsi evliliyin hüquqi və maliyyə tərəflərini daha aydın və təhlükəsiz şəkildə tənzimləyir”.

Vəkil qeyd edib ki, nikah müqaviləsi bağlamaq üçün bir sıra prosedurları bilmək vacibdir.

"Hüquqşünasla məsləhətləşmək lazımdır. Peşəkar yardım müqavilənin qanunlara uyğun hazırlanmasında və hər iki tərəfin hüquqlarının qorunmasında kömək edəcək. Hər iki tərəf arasında müqavilənin bağlanmasına dair razılıq olmalıdır. Mülkiyyət, maliyyə, borclar və digər məsələlər haqqında razılaşmalar hazırlamaq lazımdır. Hər iki tərəfin istəkləri və maraqları nəzərə alınmalıdır. Müqavilənin detalları yazılı formada hazırlanmalı və bu, hüquqi sənəd olduğu üçün dəqiq və aydın olmalıdır. Müqavilə hər iki tərəf tərəfindən imzalanmalıdır. Bəzi hallarda iki şahid və ya notarius tərəfindən təsdiqlənməsi tələb oluna bilər. Nikah müqaviləsi bağlamadan əvvəl bütün hüquqi aspektləri nəzərə almaq və tərəflərin razılığını təmin etmək vacibdir. Nikah müqaviləsi bir sıra hallarda pozula bilər. Evlilik münasibətlərinin sona çatması ilə müqavilədəki şərtlərə əsasən, mülkiyyət və maliyyə məsələləri tənzimlənir. Hər iki tərəf razılaşaraq müqaviləni ləğv edə bilər. Bu, yazılı formada həyata keçirilməlidir. Müqavilədə göstərilən şərtlər yerinə yetirilmədikdə (məsələn, maliyyə öhdəlikləri) müqavilə pozula bilər. Əgər müqavilə qanunlara ziddirsə və ya hüquqi olaraq etibarsızdırsa, o, avtomatik olaraq pozulmuş hesab olunur. Müqavilənin müddəti, tərəflərdən birinin vəfatı ilə başa çata bilər, əgər müqavilədə bu barədə xüsusi bənd yoxdursa. Nikah müqaviləsinin pozulması hüquqi təsirlər yarada bilər, ona görə də hüquqşünasdan məsləhət almaq vacibdir”.

Ş. Paşayev diqqətə çatdırıb ki, nikah müqaviləsini pozan şəxsi gözləyən cəzalar müqavilənin şərtlərinə və pozulmanın səbəblərinə bağlı olaraq dəyişə bilər:

“Müqaviləyə zidd hərəkət edən şəxs müqavilədə müəyyən olunmuş maliyyə öhdəliklərini yerinə yetirməlidir. Bu, kompensasiya, aliment və ya digər maliyyə öhdəlikləri ola bilər. Müqavilənin pozulması mübahisələrə səbəb ola bilər və tərəflər arasında hüquqi mübahisələrə yol açar. Müqavilə pozulsa, zərər çəkmiş tərəf məhkəməyə müraciət edə bilər, bu da hüquqi xərclərə və vaxt itkilərinə səbəb olur. Müqavilə pozulmasına görə zərər çəkmiş tərəfə maliyyə tazminatı ödəmək öhdəliyi yarana bilər. Müqavilədə aliment öhdəlikləri varsa, pozulma halında aliment ödənilməsini tələb edilir. Cəzalar konkret vəziyyətə, müqavilənin şərtlərinə və yerli qanunvericiliyə görə dəyişir”.

Ülkər Abdurahmanlı