Niyə kişilər hündürdaban ayaqqabı geyinməyi dayandırdılar? - FOTO

Kişilərə hündürdaban ayaqqabı geyinməsini yaraşmaz hesab edirsiniz? O zaman keçmişə bir az daha yaxından baxmaq lazımdır. Çünki moda güclü yaddaşa malikdir və keçmişdə dikdaban ayaqqabılar kişiliyin, zadəganlığın və zənginliyin əlaməti idi. Zamanla bu simvol yoxa çıxdı, yerini tamamilə fərqli mənalara verdi.

Bəs bu böyük transformasiya necə başladı və niyə bu gün geri qayıtmadı?

Sfera.az bu barədə maraqlı yazı təqdim edir.

Əslində hündürdaban ayaqqabılar çox uzun müddət kişi modası idi.

Bu gün podiumda və ya qırmızı xalçada dabanlı ayaqqabı geyən kişini görəndə “cəsur” düşünsək də, bu görünüş 17-ci əsrdə olduqca yayğın idi. O günlərdə hündürdaban ayaqqabılar var-dövlətin, gücün və sosial statusun aydın təzahürü idi. Qərbi Asiyadan Avropaya gətirilən hündürdaban ayaqqabılar ilk dəfə 10-cu əsrdə at sürməyi asanlaşdırmaq üçün hazırlanmışdır.

Lakin zaman keçdikcə bu praktik istifadə öz yerini simvolik mənalara verdi. Məsələn, Fransa kralı XIV Lüdovik. Luinin qırmızı hündürdaban ayaqqabıları yalnız məhkəmənin elitasına icazə verilən prestij əşyası idi və o qədər vacib idi ki, rəsmlərində ayaqlarını nümayiş etdirmək üçün xüsusi pozalar verirdi.

Bəs necə oldu ki, bu güclü simvol birdən “qadın” kimi etiketləndi?

Əsl qırılma nöqtəsi Maarifçilik dövrü ilə gəldi. 17-18-ci əsrlərdə ictimai quruluşlar sorğulanmağa başladı, lakin bu sorğulama kişi və qadın kimlikləri arasındakı fərqləri daha da dərinləşdirdi. “Qadınlar bəzənir, kişilər ağlı ilə hərəkət edir” anlayışı geniş yayılanda parlaq parçalar, dəbdəbəli geyimlər və təbii ki, dikdaban ayaqqabılar kişi qarderoblarından sürətlə yoxa çıxmağa başladı.

İndi kişilərdən praktik, sadə və rasional görünüş gözlənilir, estetik və şişirtmə qadına xas görünürdü. Beləliklə, hündürdaban ayaqqabılar rasional kişidə özünə yer tapa bilməyən və tamamilə qadına xas olan simvola çevrildi.

Bu transformasiya ilə qadınlara tətbiq edilən daban təkcə estetik deyil, həm də ictimai-siyasi mesaj daşıyırdı.

Zaman keçdikcə qadın modasında hündürdaban ayaqqabılar təkcə bəzək elementi deyil, həm də itaətkar zəriflik vasitəsinə çevrildi. Kişilər güclərini sadə kostyumlarla göstərməyə başladıqları halda, qadınlara aid edilən ideal gözəllik qavrayışı kiçik ayaqlar və incə addımlarla bərqərar oldu.

Hündürdaban ayaqqabılar qadınların ayaqlarını kiçik göstərmək, yerişlərini dəyişmək və ayaq izini azaltmaq üçün nəzərdə tutulub. Belə ki, bir zamanlar kişi modasında güc simvolu olan daban qadın dəbində istək və kövrəklik simvoluna çevrilib. Başqa sözlə, eyni ayaqqabı müxtəlif cinslər üçün tamamilə fərqli mənalar aldı.

Son illərdə moda dünyasında Jared Letodan Jaden Smithə qədər bir çox kişi sənətçinin hündürdaban ayaqqabı geyindiyi görünsə də, bu hələ də qeyri-adi bir görüntüdür.

“Rick Owens” kimi brendlərin podiumunda dabanlı ayaqqabılı kişi modelləri yer almasına baxmayaraq, bu görünüş küçə modasında geniş yayılmayıb. Üstəlik, araşdırmalar göstərir ki, kişilər daha hündür görünməyin yollarını axtarırlar, lakin dabanlı ayaqqabı geyinmək əvəzinə ayaqqabılarına gizli qaldırıcılar taxmağa üstünlük verirlər. Çünki sosial kodlar hələ də dikdaban ayaqqabıları “qadın” kimi təyin edir.

Aysel