İran Rusiyadan Su-35 qırıcılarının alınması ilə bağlı razılığa gəlib.

Sfera.az bildirir ki,Tehran və Moskva qırıcı təyyarələrin tədarükü ilə bağlı müqaviləni yekunlaşdırıb.

Bu barədə Türkiyə mətbuatı BMT-nin Nyu-Yorkdakı mənzil-qərargahındakı İran missiyasının mesajına istinadən xəbər verib.

“Su-35 qırıcı təyyarələri texniki baxımdan İran üçün məqbuldur və Tehran onların alınması ilə bağlı müqaviləni başa çatdırıb”– Türkiyə KİV-i İranın BMT-dəki nümayəndəliyinin bəyanatından sitat gətirir.

İran missiyası qeyd edir ki, BMT-nin 2231 saylı qətnaməsinin 2020-ci ilin oktyabrında başa çatmasından sonra Rusiya təyyarəni satmağa hazır olduğunu açıqlayıb. Xatırladaq ki, 2231 saylı qətnamə İranın adi silahların alınmasına qoyulan məhdudiyyətlərlə bağlı idi.

İran mətbuatı xəbər verir ki, diplomatlar həmçinin Tehranın adı açıqlanmayan bir neçə başqa ölkədən hərbi təyyarə almaqda maraqlı olduğunu bildiriblər.

İran parlamentinin Milli Təhlükəsizlik Komissiyasının üzvü Şəhriyar Heydəri 2023-cü il yanvarın əvvəlində bildirmişdi ki, “İranın Rusiyadan sifariş etdiyi Su-35 qırıcıları gələn ilin əvvəlində ölkəyə gələcək ( İran təqviminə görə, artıq martın 21-dən)‎‎”.

“Biz Rusiyadan müdafiə sistemləri, raketlər və helikopterlər sifariş etmişik. Bu silahların əksəriyyəti tezliklə ölkəyə daxil olacaq”- deyə Heydari əlavə edib.

Qeyd edək ki, Su-35 4++ nəsil qırıcıdır, Su-27 ilə müqayisədə kifayət qədər manevr qabiliyyətinə və təkmilləşdirilmiş avionikaya malikdir və həmçinin modifikasiya edilmiş radar stansiyası ilə təchiz olunub. Qırıcı saatda 2500 km sürətlə hərəkət edir.

Qeyd edək ki, sanksiyalara məruz qalan İranın hava qüvvələri köhnə donanmaya malikdir və döyüş təyyarələrini havada saxlamaq üçün hissələri əldə etməkdə çətinlik çəkir.

İran missiyasının bəyanatında o da bildirilir ki, 1980-1988-ci illər İran-İraq müharibəsindən sonra respublika hava donanmasını artırmaq üçün qırıcılarını satmaq tələbi olan ölkələrə müraciət etməyə başlayıb.

“Anadolu” agentliyi qeyd edir ki, İran Rusiyanın bəzi MiQ-29 qırıcıları istisna olmaqla, bu yaxınlarda yeni döyüş təyyarələri almayıb, onları 1990-cı illərdə geri alıb.

İranın donanmasında Sovet dövründən qalma Rusiyanın MiQ və Su-35 qırıcıları, həmçinin bir sıra Çin təyyarələri, o cümlədən F-7-lər var. Yerli Hərbi Dəniz Qüvvələrinin donanmasına 1979-cu il İslam İnqilabından əvvəl tikilmiş bir neçə Amerika F-4 və F-5 qırıcıları da daxildir.

Rusiya tərəfi isə İran İslam Respublikasına qırıcı təyyarələrin tədarükü ilə bağlı KİV-in açıqlamalarına hələlik münasibət bildirməyib.

2022-ci ilin dekabrında KİV-lər Rusiyanın müdafiə naziri Sergey Şoyqunun İran Silahlı Qüvvələrinin Baş Qərargah rəisinin birinci müavini Əziz Nəsirzadə ilə görüşü barədə məlumat yayıb. Onların danışıqları Moskvada baş tutub. İran agentlikləri həmin günlərdə Rusiya müdafiə nazirinin müavini general-polkovnik Aleksandr Fominin Tehrana səfərinin fotosunu yayıblar. Görüşlərin məzmunu ilə bağlı təfərrüatlar verilməyib.

Kiyev dəfələrlə İranı Rusiyanı Şahed-136 kamikadze dronları ilə təchiz etməkdə ittiham edib. Ukraynalı siyasətçilərin fikrincə, Moskva Ukraynada münaqişə başlayandan mülki hədəflərə hücum etmək üçün İranın pilotsuz təyyarələrindən istifadə edir. İran bu ittihamları rədd edir və Moskva ilə Kiyev arasında bitərəf olduğunu iddia edir.

İran və Rusiya arasında hərbi əməkdaşlığın artmasından narahatlığını ABŞ və digər Qərb ölkələri dilə gətirib. Pentaqon sözçüsü Con Kirbi 2022-ci ilin dekabrında Rusiyanın İrana öz döyüş təyyarələrini satacağı ilə bağlı xəbərdarlıq edib.

Kirbinin sözlərinə görə, iranlı pilotlar Rusiyada Su-35 döyüş təyyarələrini idarə etməyi öyrəniblər. Pentaqonun sözçüsü qeyd edib ki, Tehran gələn il ərzində təyyarəni ala bilər və bu, bölgədəki qonşuları ilə müqayisədə İranın hava qüvvələrini əhəmiyyətli dərəcədə gücləndirəcək.

Martın 9-da Pentaqon rəhbəri Lloyd Austin deyib ki, Rusiya Ukrayna ilə bağlı siyasətini dəstəkləmək müqabilində İrana görünməmiş müdafiə əməkdaşlığı, o cümlədən raket və hava hücumundan müdafiə sahəsində əməkdaşlıq təklif edir.

ABŞ 2019-cu ildə, Donald Trampın Vaşinqtonu nüvə sazişi kimi tanınan Birgə Hərtərəfli Fəaliyyət Planından (JCPOA) çıxarmasından bir il sonra İrana qarşı sanksiyaları bərpa etməyə başlayıb. 2015-ci ildə imzalanan saziş İranın iddia edilən nüvə proqramını məhdudlaşdırmaq müqabilində ondan bir sıra beynəlxalq sanksiyaları aradan qaldırıb.

Tehranla Fransa, Almaniya, Böyük Britaniya, Rusiya və Çin də daxil olmaqla dünya qüdrətləri arasında nüvə sazişinin 2021-ci ildən bərpa olunmasına dair danışıqlar dalana dirənib. Diplomatlar danışıqları bərpa etmək üçün heç bir səy göstərməyiblər.

Aysel

Sfera.az