Hindistan Aya tarixi missiyasını göndərdi - Onun özəlliyi nədir?
Bu gün Hindistan “Çandrayaan-3” missiyasını kosmosa göndərdi. Bu missiyanın məqsədi tarixdə ilk dəfə Ayın cənub plyusunun bölgəsinə bir ay roveri ilə eniş aparatını endirməkdir. Bu, Hindistanın öz maşınlarını Yerin peykinə çatdırmaq üçün ikinci cəhdidir. Əgər hər şey plana uyğun getsə, o zaman bu ölkə “ay klubu” deyilən quruma, yəni öz maşınlarını Aya uğurla endirməyi bacarmış ölkələr qrupuna qoşulacaq.
Sfera.az bildirir ki, Hindistan öz avtomobillərini Aya endirən dünyada dördüncü ölkə olmaq istəyir. Aya uğurla endirməyi bacarmış ölkələr qrupu isə ABŞ, Çin və keçmiş Sovet İttifaqıdır.
Bu gün, Bakı vaxtı ilə saat 11:05-də Satish Dhawan Kosmik Mərkəzində Hindistan kosmodromundan zirvəsində kosmik gəmi LVM3 daşıyıcı raketi uğurla buraxılıb. Bu kosmik gəmidə Aya eniş etmək üçün bir eniş aparatı və bir ay rover daxildir. Raketin buraxılışından 16 dəqiqə sonra kosmik gəmi ondan ayrılaraq Yer ətrafında orbitə çıxıb. Həmin andan onun peykimizə kifayət qədər uzun, lakin çox qənaətcil səyahəti başlayıb.
“Çandrayaan-3” missiyasının işə salınmasına nisbətən az (ABŞ layihələri ilə müqayisədə) - 73 milyon dollar xərcləyən Hindistan Ayı tədqiq etmək üçün Ay yarışı deyilən yarışda fəal iştirak etmək istəyir. Bu, Hindistanın öz maşınlarını Aya endirmək üçün ikinci cəhdidir. Artıq təfərrüatlı şəkildə yazdığımız kimi, 4 il əvvəl Hindistanın eniş aparatı və Ayda gəzinti aparatı Aya enmək istəyərkən qəzaya uğramışdı.
Hindistan alimlərinin fikrincə, “Çandrayaan-3” kosmik gəmisi lazımi sürəti qazanmaq üçün bir müddət Yer ətrafında dövr edəcək və sonra Aya uçacaq. Bundan sonra, avqustun 23-də və ya 24-də Ayın qütbünün cənub qütbünün bölgəsinə eniş aparan ay roveri ilə eniş etməlidir. Hər şey plana uyğun getsə, Hindistan öz maşınlarını bura endirən ilk ölkə olacaq. Aya bütün keçmiş uğurlu missiyalar ekvatora yaxın yerə enib və cənub qütbünə yaxın yerə enmək istəyənlərin hamısı uğursuz olub. Ayın bu bölgəsinə enişin çox çətin olduğu güman edilir, lakin hind alimləri hər şeyin uğurlu olacağına inanmaq üçün bütün əsasların olduğunu bildiriblər.
Xatırladaq ki, NASA astronavtları ya 2025-ci ilin sonunda, ya da 2026-cı ildə Artemida-3 missiyası çərçivəsində Ayın cənub qütbündəki bölgəyə enməlidirlər. Fakt budur ki, Ayın bu bölgəsində çoxlu qiymətli sərvətlər var və ən əsası, burada yerin altından və ya kölgəli kraterlərdən çıxarıla bilən su buzu var. Bu buzdan su və oksigen əldə etmək olar.
Gözlənilir ki, Aya endikdən sonra “Çandrayaan-3” missiya maşınları burada bir ay günü, yəni iki Yer həftəsi işləyəcək. Ay roveri Ayın torpağının və yerli qayaların təhlili üçün xüsusi elmi cihazlarla təchiz edilib. Eniş aparatı Ayda zəlzələləri aşkar etmək üçün seysmometrlə təchiz olunub ki, bu da alimlərə peykimizin daxili quruluşu haqqında nəticə çıxarmağa kömək edir.
Alimlərin fikrincə, aylı gecədə günəş işığı ilə işləyən qurğular boşalmış batareyalar səbəbindən fəaliyyətini dayandıracaq. Amma çox kiçik bir şans var ki, Ayda yeni günün gəlməsi ilə qurğular öz işini davam etdirə bilsinlər.
Xatırladırıq ki, 2030-cu ilə qədər Çin də öz astronavtlarını Aya uğurla endirməyi planlaşdırır.
Aysel
Sfera.az
