Pakistan-Hindistan gərginliyinin tarixi - İndi kim qazanacaq?
Hindistan və Pakistan arasında bu günə qədər dörd əsas hərbi münaqişə baş verib. Bu qarşıdurmaların əksəriyyəti Kəşmir bölgəsi üzərindəki mübahisələrlə əlaqəlidir.
Sfera.az xəbər verir ki, 1947-1948-ci ildə baş verən müharibə BMT-nin atəşkəs çağırışı ilə yekunlaşıb. Kəşmir Hindistan və Pakistan arasında bölünüb.
1965-ci ildə olan toqquşma sonrası Daşkənd Sazişi ilə atəşkəs əldə edilib və ərazi dəyişiklikləri olmayıb. 1971 və 1999-ci illərdə baş verən qarşıdurma isə Hindistanın qələbəsi və əraziləri geri alması ilə sona çatıb.
Ən ağır nəticə 1971-ci ildə Banqladeşin müstəqilliyi ilə yekunlaşıb və Hindistanın qələbə əldə edib.
2025-ci ilin aprelində isə iki ölkə arasında münasibətlər yenidən pozulub. Hindistanın Cammu və Kəşmir bölgəsində 26 nəfərin ölümü ilə nəticələnən terror aktından sonra Hindistan bu hücuma görə Pakistan mənşəli qrupları ittiham edib. Bununla əlaqədar Hindistan diplomatik və iqtisadi münasibətləri dondurub, Pakistan isə cavab olaraq oxşar addımlar atıb.
Hər iki tərəfin nüvə silahına malik olması vəziyyəti daha da təhlükəli edir. Beynəlxalq ictimaiyyət tərəfləri təmkinə və dialoqa çağırır.
Sözügedən məsələ ilə bağlı Sfera.az- a açıqlama verən politoloq Natiq Miri indiyəqədərki qarşıdurmalarla müqayisədə perspektivdə baş verməsi ehtimal olunan toqquşmanın tamamilə fərqli olduğunu deyib.
Politoloq bildirib ki, bu dəfə söhbət iki nüvə dövlətinin qarşı-qarşıya gəlməsindən gedir:
“Əvvəlki münaqişələr bu səviyyədə olmayıb və Hindistan adətən hərbi üstünlüyü ilə seçilib. Lakin hazırkı vəziyyət tamamilə başqa mənzərə yaradır. Hər iki tərəf nüvə silahına malikdir və belə müharibələrin qalibi olmur. Bu səbəbdən bu qarşıdurma yalnız Hindistan və Pakistan arasındakı münaqişə deyil, regional sərhədləri aşan və qlobal təsirlərə səbəb olacaq ciddi bir böhrandır”.
N.Miri Hindistan-Pakistan müharibəsi digər ölkələrin də müdaxiləsi üçün zəmin yarada biləcəyini vurğulayıb.
Onun sözlərinə görə, ABŞ Prezidenti Donald Tramp hakimiyyətə gələndə sülhdən danışsa da, hazırda iki nüvə dövlətinin qarşıdurması ərəfəsində yetərli araşdırma aparmadan birtərəfli şəkildə Hindistanı dəstəkləyir:
“Lakin bu, Pakistanın təcrid olunduğu anlamına gəlmir. İslamabadın Azərbaycan, Türkiyə və Çin kimi strateji tərəfdaşları mövcuddur. Buna görə də qarşıdurma yalnız iki ölkə arasında məhdudlaşmayaraq daha genişmiqyaslı münaqişəyə çevrilə bilər”.
Fidan Hacızadə
Sfera.az
