Türkiyə qeysəriyyəni məhdudlaşdırdı - Azərbaycan oxşar addımı ata bilərmi?

Türkiyədə planlı qeysəriyyə əməliyyatlarının qadağan olunması son günlərdə geniş ictimai müzakirələrə səbəb olub. Bu qərar cərrahi yollar həyata keçirilən doğuşların yalnız tibbi zərurət hallarında həyata keçirilməsini nəzərdə tutur. 

Bəs Azərbaycanda da belə bir məhdudiyyətin tətbiqinə ehtiyac varmı?

Qeyd edək ki, qeysəriyyə əməliyyatı, yəni süni abdominal doğuş tibbi göstəriş olduqda ana və uşağın həyatını xilas edən mühüm üsuldur. Lakin son illərdə bu əməliyyata şəxsi istəyə əsaslanaraq müraciət halları xeyli artıb.

Təbii doğuş isə qadın orqanizminin normal bioloji funksiyası kimi qəbul edilir. Onun əsas üstünlüklərinə bərpa dövrünün daha qısa olması, infeksiya riskinin azlığı və körpənin doğuş zamanı ağciyərlərinin daha sağlam inkişaf etməsi daxildir. Təbii doğuş zamanı həmçinin ana və uşaq arasında ilkin təmas daha tez baş verir ki, bu da emosional bağın güclənməsinə səbəb olur.

Qeysəriyyənin üstünlüyü isə onun planlı şəkildə, ağrısız və stresssiz həyata keçirilə bilməsidir. Bəzi qadınlar doğuş qorxusuna görə bu üsulu seçirlər. Lakin bu cərrahi müdaxilə olduğundan infeksiya, qanaxma, uzun bərpa müddəti və növbəti hamiləliklərdə risklərin artması ilə müşayiət oluna bilər.

Mövzu ilə bağlı Sfera.az-a açıqlama verən tibb eksperti, professor Adil Qeybulla bildirdi ki, qeysəriyyə əməliyyatı, bir tibbi göstərişdir və müəyyən hallarda bu üsul yeganə çıxış yolu olur:

“Qeysəriyyə əməliyyatları qadağan oluna bilməz. Çünki bu əməliyyatlar bir göstərişə əsaslanaraq həyata keçirilir. Elə situasiyalar var ki, orada təbii doğuş mümkünsüzdür və bu halda əməliyyat qaçılmaz olur”.

Lakin A.Qeybulla qeyd edib ki, təəssüf ki, bu əməliyyatların böyük əksəriyyəti, təxminən 90 faizi pasiyentlərin şəxsi təşəbbüsü ilə, yəni heç bir tibbi göstəriş olmadan həyata keçirilir. Onun fikrincə, bu hal ciddi narahatlıq doğurur:

“Bunu açıq şəkildə etiraf etmək lazımdır. Bəzən xəstələr tibbi göstəriş olmadan, yalnız öz rahatlıqları və ya qorxularına əsaslanaraq qeysəriyyə doğuşunu seçirlər. Halbuki bu, bir əməliyyatdır və müəyyən riskləri var”.

Ekspert qeyd edib ki, qeysəriyyə əməliyyatı bütün dünyada qəbul olunmuş doğuş metodudur və hələlik ona alternativ bir üsul yoxdur. O, bu üsulun seçim azadlığı çərçivəsində qiymətləndirilməli olduğunu vurğulayıb:

“Qeysəriyyə də doğuşun bir seçimidir. Əgər tibbi göstəriş yoxdursa, bu seçim ciddi məsləhətləşmələr və məlumatlandırma əsasında verilməlidir. Əks halda, qadının və uşağın sağlamlığı risk altına düşə bilər”.

Azərbaycanda qeysəriyyə əməliyyatlarının sayının artması bu məsələni daha diqqətli tənzimləmə zərurətini gündəmə gətirib. Ekspertlər hesab edirlər ki, qeysəriyyə əməliyyatlarına dair maarifləndirmə gücləndirilməli, yalnız tibbi göstəriş əsasında aparılması təşviq edilməlidir.

Təcrübə göstərir ki, təbii doğuş ana və uşaq üçün daha az risklidir və daha sürətli bərpa imkanı verir. Ona görə də qeysəriyyə əməliyyatı yalnız zəruri hallarda son çarə kimi istifadə olunmalıdır.

Bəsti Rəfizadə