Alimlər Yer kürəsindəki dillərin 40%-dən çoxunun "yoxa çıxa" biləcəyini aşkar ediblər

Avstraliya Milli Universitetinin (ANU) alimləri dünyanın böyük dilin yox olması təhlükəsi ilə üz-üzə olduğunu aşkar ediblər.


Sfera.az bildirir ki, araşdırmada qeyd olunub ki, hər iki həftədən bir, bir dil yox olur və bu, mədəni müxtəlifliyi əhəmiyyətli dərəcədə azaldır.
 

Materialda bildirilib ki, bu gün mövcud olan yeddi min dilin 40%-dən çoxu yox olmaq təhlükəsi ilə üz-üzədir və proqnozlara görə, 21-ci əsrin sonunda onların sayı beş dəfə azala bilər.
 

Rusiyadakı vəziyyət xüsusi narahatlıq doğurur. Rusiya Elmlər Akademiyasının Dilçilik İnstitutunun məlumatına görə, ölkədə danışılan 152 dildən 138-i yox olmaq ərəfəsindədir. Həmçinin qeyd olunur ki, son 60 il ərzində dünyada itirilmiş dillərin 30%-dən çoxu öz fəaliyyətini dayandırıb və ümumi tendensiya bu problemin daha da artdığını göstərir.
 

Dillərin yoxa çıxması həm ani olaraq - məsələn, təbii fəlakətlər səbəbindən, həm də tədricən sosial-iqtisadi dəyişikliklər nəticəsində baş verir. Bəzi dillər digərlərini sıxışdıraraq daha prestijli və tələbatlı olur ki, bu da azlıqların doğma dillərini itirməsinə səbəb olur. Bu tendensiya mədəni irsə ciddi ziyan vurur, çünki dillər ənənələrin, tarixi yaddaşın və unikal dünyagörüşünün daşıyıcısıdır.
 

Şimali və Mərkəzi Amerika, Qərbi Afrika və Şimali Avstraliyanın dilləri də risk altındadır. Alimlər xəbərdarlıq edirlər ki, hətta bu gün fəal şəkildə istifadə olunan dillər də yaxın onilliklərdə yox ola bilər. Onların itkisi təkcə dil itkisi deyil, həm də nəsillər boyu toplanmış bilik və mədəni sərvət itkisi ola bilər.

İnci