Dörd şəhərin, bir bayramın və yeni bir gələcəyin hekayəsi
Artıq ikinci ildir ki, sentyabrın 20-də Azərbaycan vətəndaşları Xankəndi, Xocalı, Xocavənd və Ağdərə şəhərləri günləri qeyd edilir. Prezident İlham Əliyevin 2024-cü il 18 sentyabr tarixli Sərəncamı ilə təsis edilən bu əlamətdar gün, 30 illik işğal dövrünə son qoyan və minlərlə şəhidin qanı bahasına qazanılan Zəfərin simvoludur. Bu, təkcə bir bayram deyil, Azərbaycan xalqının iradəsinin, birliyinin və Müzəffər Ali Baş Komandanın həyata keçirdiyi uzaqgörən strateji xəttin təntənəsi, dirçəlişin, bərpa və quruculuq işlərinin geniş vüsət aldığı tarixi anların yadigarıdır.
2023-cü il oktyabrın 15-i Azərbaycan tarixinə qızıl hərflərlə yazıldı. Həmin gün Prezident İlham Əliyev Xankəndi, Xocalı, Xocavənd və Ağdərə şəhərlərində Azərbaycan Respublikasının Dövlət Bayrağını ucaldaraq, 30 illik arzunun reallaşdığını elan etdi: “Bu gün tarixi bir gündür. Bu gün Xankəndi şəhərinin mərkəzi meydanında Azərbaycan Bayrağı qaldırıldı. Düz 20 il bundan əvvəl Azərbaycan xalqı mənə böyük etimad göstərərək prezident seçkilərində prezident vəzifəsinə seçmişdir. O vaxt doğma xalqıma söz vermişdim ki, Azərbaycan xalqının və Azərbaycan dövlətinin milli maraqlarını müdafiə edəcəyəm, Azərbaycanın ərazi bütövlüyünə qoruyacağam... Şadam ki, son 20 il ərzində verdiyim bütün vədlər, qarşıma qoyduğum bütün vəzifələr icra edildi.” Bu sözlər təkcə bir liderin deyil, bütün bir xalqın hislərini ifadə edirdi”.
2023-cü il noyabrın 8-də Xankəndi şəhərində Vətən müharibəsində əldə edilən Zəfərin üçüncü ildönümünə həsr olunan hərbi parad keçirildi. Bu, Azərbaycanın hərbi qüdrətinin, ordusunun müasir texnika və silahlarla təchiz olunmasının ən parlaq nümayişi idi.
Zəfərdən sonra Azərbaycan üçün yeni mərhələ – bərpa və dirçəliş dövrü başlandı. Bu istiqamətdə atılan addımların ən mühümlərindən biri Xankəndi şəhərində Qarabağ Universitetinin yaradılması oldu. Digər bir tarixi qərar isə Ağdərə rayonunun yaradılması oldu. 2023-cü il dekabrın 5-də qəbul edilən qanuna əsasən Ağdam, Kəlbəcər və Tərtər rayonlarının inzibati ərazi bölgüsündə dəyişikliklər edilərək mərkəzi Ağdərə şəhəri olmaqla yeni rayon formalaşdırıldı. İdman sahəsində də tarixi hadisə baş verdi. 2023-cü il dekabrın 21-də Ağdamın “Qarabağ” komandası Azərbaycan kubokunun 1/8 final mərhələsindəki oyununu Xankəndidə keçirdi.
Prezident İlham Əliyevin azad edilmiş ərazilərə səfərləri və burada həyata keçirilən layihələrə şəxsi nəzarəti bərpa işlərinin sürətli və keyfiyyətli şəkildə aparılmasında həlledici amil oldu.
Prezidentin 2023-2025-ci illər ərzində Xankəndiyə etdiyi çoxsaylı səfərləri zamanı onlarla sosial, infrastruktur və iqtisadi layihənin təməli qoyuldu və açılışı oldu. 2023-cü il oktyabrın 15-də Dövlət Bayrağının ucaldılması, 8 noyabr 2023-cü ildə hərbi parad, 7 fevral 2024-cü ildə prezident seçkilərində səs vermə, ötən il Novruz bayramının qeyd edilməsi kimi tarixi anlar şəhərin yeni dövrünü simvollaşdırdı. “Qarabağ”, “Palace” və “Bulud” mehmanxanalarının bərpası, “Xankəndi” Biznes Mərkəzinin, Konqres Mərkəzinin, Dəmir Yolu və Avtovağzal Kompleksinin inşası kimi nəhəng layihələr şəhərin gələcəyini formalaşdırır. Beynəlxalq səviyyədə də Xankəndi öz mövqeyini bərkitdi. 2025-ci ilin iyulunda İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatının 17-ci Zirvə görüşü burada keçirildi. Özbəkistan, Türkmənistan, BƏƏ, Pakistan kimi ölkələrin rəsmı nümayəndələri ilə görüşlər və birgə layihələr şəhərin beynəlxalq əlaqələrini genişləndirdi. Prezidentin rayonun Böyük Tağlar, Edilli, Düdükçü, Tuğ, Azıx kəndlərinə və Hadrut qəsəbəsinə ilk səfərlərindən etibarən genişmiqyaslı tikinti işləri görüldü. Yolların, tunellərin, məscidin, məktəbin, “Hadrut” qovşaq yarımstansiyasının inşası rayonun həyatını kökündən dəyişdi.
Xocalı rayonu üçün ən əhəmiyyətli layihələrdən biri 2024-cü ilin fevral ayının 26-da Xocalıda Soyqırımı Memorialının təməlqoyma mərasimi oldu. Bu, 1992-ci il faciəsində həlak olanların xatirəsini əbədiləşdirmək üçün mühüm addım idi. Bundan əlavə, şəhərdə çoxmənzilli binaların təmiri, Xocalı hava limanının, “Xocalı” yarımstansiyasının, kərpic zavodunun, heyvandarlıq kompleksinin və tut bağının salınması rayonun iqtisadi həyatını canlandırdı.
Ağdərə rayonunda isə ən diqqətçəkən layihələr isə Sərsəng su anbarından Umudlu kəndinə gedən avtomobil yolunun açılışı və Suqovuşan kəndində yaşayış kompleksinin və məscidin istifadəyə verilməsi oldu.
Yeni gələcəyə doğru Xankəndi, Xocalı, Xocavənd və Ağdərə şəhərləri günü təkcə keçmişə deyil, eyni zamanda gələcəyə baxan bir bayramdır. Bu gün Azərbaycan xalqının qətiyyətini, iradəsini və dirçəliş qüvvəsini simvollaşdırır. Müzəffər Ali Baş Komandanın rəhbərliyi, Azərbaycan ordusunun qəhrəmanlığı və xalqımızın birliyi sayəsində əldə edilən bu tarixi nailiyyətlər nəsildən-nəslə ötürüləcək bir irsdir. Azad edilmiş torpaqlarda həyata keçirilən bərpa və tikinti işləri isə Azərbaycanın müasir dövründə ən parlaq səhifələrdən birini təşkil edir. 20 Sentyabr – bu, Azərbaycanın zəfərini, qürurunu və gücünü dünyaya nümayiş etdirdiyi, öz torpaqlarında sülh və tərəqqi gələcəyi qurmaq iradəsini təkrar etdiyi gündür. Bu, Xankəndinin, Xocalının, Xocavəndin və Ağdərənin, bütövlükdə isə Qarabağın Azərbaycanlılara əbədi mənsub olduğunu bir daha təsdiq edən gündür.
Lamiyə Həsənzadə
Azim Müzəffərov adına Saray qəsəbə 2 nömrəli tam orta məktəbin direktoru
