Qrenlandiya buzlarında görünən ruh: Haradan gəlib?
Bu hekayə 2011-ci ildə, Qrenlandiyanın peyk şəkillərində ilk dəfə qəfildən “ruh” göründüyü zaman başlayıb.
Sfera.az bildirir ki, “ruh” buz təbəqəsinin səthində aşkar edilib. 13 il əvvəl alimlər peyk görüntülərində qəfildən peyda olan bu ruh fiqurunu ilk dəfə görəndə şoka düşüblər. Alimlərə bunun nə olduğunu anlamaq üçün bir qədər vaxt lazım olub.
Daha sonra aşkar edilib ki, qəribə ruha bənzər fiqur qarla örtülmüş səthdəki çökəklik tərəfindən yaradılıb. O, birbaşa yer altında yerləşən yeraltı gölün dağılması nəticəsində yaranıb.
Kürəşəkilli fiqur, təxminən 8550 kvadrat kilometr ərazini əhatə edən və Qrenlandiyanın şimal sahilində, Arktikanın dərinliyində yerləşən “Flade İsblink” buz örtüyündə müşahidə edilib. Tədqiqatçılar çuxurun uzunluğunun təxminən 3 kilometr, eninin 2 kilometr, dərinliyinin isə 70 metrə çatdığını müəyyən ediblər.
NASA Yer Rəsədxanasının məlumatına görə, əsrarəngiz fiqur ilk dəfə 2011-ci il avqustun 16-dan sentyabrın 6-dək ərazinin bulud örtüyü ilə örtüldüyü zaman ortaya çıxıb. Alimlərə buzaltı gölün suyunu tez boşaldıb, tez də çökən yeraltı mağara qoyması nəticəsində yarandığını müəyyən etmək üçün dörd il lazım olub. Alimlərin məlumatları göstərir ki, bu tükənmənin zirvəsində buzlaq göl hər saniyə 215 kubmetr su itirir.
NASA-nın Kriosfer Elm Laboratoriyasının qlasioloqu Kelli Brantın sözlərinə görə, hadisə, ehtimal ki, Qrenlandiyada buzaltı adanın sürətlə qurumasının ilk qeydə alınmış nümunəsidir. Maraqlıdır ki, digər yerli su basmış göllərin əksəriyyəti alimlərin fikrincə, çox sabit hesab olunur.
Alimlər sirli fiquru izləməyə davam ediblər. 2012-2022-ci illər arasında buzaltı gölün yavaş-yavaş dolduğu və 2021-ci ilə qədər çökəkliyin dibinin 55 metr qalxdığı aşkar edilib. Tədqiqatçılar əvvəlcə gölə yenidən daxil olan suyun çox hissəsinin yerin altına sızan səth ərimə sularından gəldiyinə inanırdılar. Lakin sonradan aparılan hesablamalar göstərib ki, ərimiş su gölün suyunun yalnız 65%-ni təşkil edə bilər. Bu o deməkdir ki, göl də başqa naməlum mənbədən doldurulur.
Aynil
Sfera.az