Afrikada kərgədanlar radioaktiv buynuzlarla SİLAHLANDIRILDI

Cənubi Afrika dünya kərgədanlarının böyük əksəriyyətinə ev sahibliyi edir. Bu da onu Asiyadan gələn tələbatla brakonyerlik üçün qaynar nöqtəyə çevirir. Burada heyvanların buynuzları bir çox müalicəvi faydalar üçün ənənəvi tibbdə istifadə olunur.

Sfera.az bildirir ki, alimlər kərgədanları xilas etmək üçün maraqlı üsuldan istifadə edirlər. 

Belə ki, Cənubi Afrika alimləri brakonyerliklə mübarizəyə - kərgədanları radioaktiv “mühafizə" ilə təmin etməyə yönəlmiş innovativ layihəyə başlayıblar.İyunun 25-də Cənubi Afrika alimləri diri kərgədanların buynuzlarına radioaktiv material vurublar. Bu, brakonyerliklə mübarizəyə yönəlmiş təməlqoyma layihəsinin başlanğıcı olub. Tədqiqatçılar hesab edirlər ki, bu üsul sərhəd postlarında heyvanların aşkarlanmasını asanlaşdıracaq.

Layihə ölkənin Limpopo kərgədan qoruğunda başlayıb. Witwatersrand Universitetinin radiasiya və tibbi fizika direktoru Ceyms Larkinin sözlərinə görə, onlar heyvanların buynuzlarına iki kiçik radioaktiv çip yerləşdiriblər.

Bunun üçün alimlər buynuzda kiçik bir deşik açaraq, onun içinə radioizotop qoyublar. Bundan sonra buynuz boyunca 11 000 mikronöqtə püskürdülüb. Daha sonra kərgədanların effektiv şəkildə qorunmasını təmin etmək üçün heyvanlardan qan nümunələri götürüləcək. Prosesin təxminən 18 ay davam edəcəyi gözlənilir ki, hər 18 aydan bir heyvanların buynuzunu kəsməyə ehtiyac da olmayacaq. 

Tədqiqatın müəlliflərindən biri,  professor Nitai Chettinin fikrincə, bu üsul kərgədan buynuzlarının tərkibindəki radioaktiv maddə onları mahiyyətcə yararsız və yemək üçün zəhərli edəcək ki, bunun da nəticəsində buynuzlara tələbat azalacaq.

Tədqiqat müəllifləri qeyd edirlər ki, kərgədanlar yuxuya verilərək, onlara mikroçiplər yerləşdirilib. Nəticədə heyvanlar ağrı və ya digər diskomfort hiss etməyiblər. Radioaktiv materialın dozası son dərəcədə aşağıdır və buna görə də heyvanın sağlamlığına və ya ətraf mühitə heç bir təsiri yoxdur.

Yerli Ətraf Mühit Nazirliyinin məlumatları göstərir ki, hökumətin brakonyerlik və qeyri-qanuni ticarətlə mübarizə üçün göstərdikləri səylərə baxmayaraq, 2023-cü ildə 499 kərgədan öldürülüb ki, bu da 2022-ci ilə nisbətən 11% çoxdur.

İyirmi kərgədanın Rizotop adlı pilot layihənin bir hissəsi olacağı gözlənilir. Onlara sığınacağın perimetri ətrafında quraşdırılmış detektorları işə salmaq üçün kifayət qədər güclü bir doza veriləcək. Eyni zamanda, bu doza heyvanların özlərinə və ətraf mühitə zərər verəcək qədər kiçikdir.

Qeyd edək ki, kərgədan buynuzları qara bazarda çox məşhurdur. Buynuzların çəkiyə görə qiyməti qızıl və ya kokainin qiymətinə bərabər sayılır. Alimlər əvvəllər başqa strategiyaları sınaqdan keçirsələr də, heç bir təsiri olmayıb. İndi isə alimlər bu yeni layihəyə ümid edirlər.

Aynil