NASA-nın iki güclü teleskopu indiyə qədər tapılan ən qədim və ən uzaq qara dəliyi aşkar edib.

Sfera.az xəbər verir ki, Çandra X-ray Rəsədxanası və Ceyms Uebb Kosmik Teleskopu tərəfindən enerjili rentgen şüaları vasitəsilə əldə edilən məlumatlar astronomlara 13,8 milyard il əvvəl baş vermiş böyük partlayışdan cəmi 470 milyon il sonra kainatda böyüyən ilk qara dəliyin izlərini aşkar etməyə kömək edib.

Belə ki, astronomlar "UHZ1" adlı qalaktikada qara dəliyi aşkar ediblər.  İlk baxışdan qalaktika Yerdən təxminən 3,5 milyard işıq ili uzaqlıqda yerləşən "Abell 2744" kimi tanınan qalaktikalar çoxluğu ilə eyni istiqamətdə peyda olub.  Lakin "Webb" teleskopu tərəfindən toplanan məlumatlar göstərib ki, "UHZ1" əslində çox daha uzaqdadır və Yerdən 13,2 milyard işıq ili uzaqlıqdakı klasterdən kənarda yerləşir.

Astronomlar bu kəşfin onlara superkütləli qara dəliklərin kainatın yaranmasından qısa müddət sonra necə meydana gəldiyini daha yaxşı anlamağa kömək edəcəyini düşünürlər.

Nəticələrini “Nature Astronomy” jurnalında bildirən komanda uzaqdakı qara dəliyin kütləsinin qalaktikada olan bütün ulduzların kütləsinə bərabər olduğunu aşkar edib.

Tipik olaraq isə qalaktikaların mərkəzlərində yerləşən qara dəliklər öz qalaktikasındakı ulduzların kütləsinin yalnız 0,1%-nə malik olur.

Qeyri-adi qara dəlik 2017-ci ildə hər iki tədqiqatın müəllifi Priyamvada Natarajan və professorlar Cozef S. və Sofiya S. Fruton tərəfindən nəzəriyyə edildiyi kimi, nəhəng bir qaz buludunun çökməsi zamanı yaranan “Kütlü Qara dəlik” də ola bilər.  

"Biz hesab edirik ki, bu böyük bir qara dəliyin ilk aşkarlanmasıdır və bəzi qara dəliklərin kütləvi qaz buludlarından əmələ gəlməsinə dair əldə edilmiş ən yaxşı sübutdur",- Natarajan bildirib.  

Firuzə Əliyeva