“Dinamo” əməliyyatı - La-Manş boğazında İkinci Dünya Müharibəsindən qalma döyüş gəmisi aşkar edilib
La- Manş boğazının dibində İkinci Dünya Müharibəsindən qalma Britaniyaya məxsus döyüş gəmisi aşkar edilib.
Alimlər ilk dəfə 1940-cı ildə Dunkerk şəhəri yaxınlığında batmış USS Kate gəmisini kəşf ediblər.
Sfera.az bildirir ki, “USS Kate” gəmisi “Dinamo” adlı tarixin ən böyük xilasetmə əməliyyatında iştirak edib. 1940-cı il may ayının sonu və iyunun əvvəlində İkinci Dünya Müharibəsi zamanı alman qoşunları tərəfindən mühasirəyə alınan 330.000-dən çox Müttəfiq əsgəri Fransanın Dünkerk şəhəri yaxınlığındakı çimərliklərdən İngiltərəyə təxliyə edilib. Lakin Kate 1 iyun 1940-cı ildə Luftwaffe Ju 87 dalğıc bombardmançı pilotunun hücumuna məruz qaldıqda, La-Manş kanalının dibinə batıb. 83 ildə ilk dəfə Böyük Britaniya və Fransadan olan dəniz arxeoloqları gəminin yerini kəşf edib. Sonardan batmış döyüş gəmisinin 3D modelini yaradılıb.
1940-cı ilin mayında alman qoşunları Fransaya hücuma başlayanda çoxlu sayda ingilis və fransız qoşununu mühasirəyə düşmüş Manş kanalı sahillərinə sıxışdıra biliblər. Britaniya hökuməti “Dinamo” adlı genişmiqyaslı xilasetmə əməliyyatı keçirməyə qərar verib.
Nəticədə 330 mindən çox Müttəfiq əsgəri Fransanın şimalındakı Dunkerk şəhəri yaxınlığındakı çimərliklərdən Böyük Britaniyaya təxliyə edilib. Bu məqsədlə minə yaxın hərbi, ticarət, balıqçılıq və mülki gəmilərdən istifadə edilmişdir.
“Dinamo” əməliyyatı 1940-cı il mayın 26-dan iyunun 4-dək 9 gün və gecə davam edib. Bütün gəmilər alman təyyarələrinin davamlı hücumlarına məruz qalıb, v305 gəmi La-Manş sularında batb. Nəticədə təxminən 30 min Müttəfiq əsgər ölüb. Kral Hərbi Dəniz Qüvvələrinə məxsus “Kate” döyüş gəmisi 1000-ə yaxın Britaniya əsgərini təxliyə etdikdən sonra Dunkerkə yenicə qayıdıb. Lakin 1 iyun 1940-cı ildə alman bombardmançısının hücumuna məruz qalaraq boğularaq ölür.
"Kate" döyüş gəmisinin 3D modeli
İngilis və Fransız arxeoloqlarından ibarət bir qrup "Dinamo" əməliyyatı zamanı batmış bütün gəmilərin yerini müəyyənləşdirmək qərarına gəlib. 83 ildə ilk dəfə olaraq, demək olar ki, 100 metr uzunluğunda olan “Kate” gəmisi kəşf edilib. Axtarışlar zamanı alimlər ümumilikdə 27 gəmi aşkar ediblər. Bu tədqiqat başlamazdan əvvəl onlardan 12-nin yeri məlum deyildi. Alimlər həmçinin Dunkerkdən təxliyədə iştirak edən daha əvvəl naməlum olan 3 gəmi kəşf edə bildiklərini düşünürlər.
Alimlər dəniz dibində uzanan “USS Kate” gəmisinin 3D modelini yaratmaq üçün sonardan istifadə ediblər. Alimlər batmış gəmiləri aşkar etmək üçün tədqiqat gəmisinin gövdəsi altında quraşdırılmış çox şüalı əks-səda siqnalından istifadə ediblər. Bu cihaz dibdəki obyektlərdən sıçrayan səs dalğaları istehsal edir, beləliklə gəmi qəzalarının heyrətamiz 3D şəkillərini yaratmaq mümkün olur.
Alimlərin fikrincə, üçölçülü təsvir yüksək təfərrüat səviyyəsinə nail olmağa imkan verib və beləliklə, aşkar edilmiş gəmilərin qalıqlarını onların təsvir olunduğu tarixi fotoşəkillərlə müqayisə etmək mümkün olub. Alimlərin fikrincə, batmış gəmilərin çoxu kifayət qədər yaxşı vəziyyətdədir.
Aysel
Sfera.az
