Dollardakı bahalaşma davam edəcək

ABŞ dollarının qlobal dəyərinin yüksəlməsi qısa fasilədən sonra yenidən davam edir.

Sfera.az xəbər verir ki, 2023-cü il avqust ayının sonunda Dollar İndeksi 102,8 həddinə düşdükdən sonra yenidən yüksəlir.

Bu gün birjalarda indeks 105 həddinə yaxınlaşıb. Ümumilikdə, dollarda 2023-cü ilin iyulun ikinci yarısından yüksəliş müşahidə edilir. Həmin tarixdən bəri dollar 5 faiz bahalaşıb.

Dolların bahalaşması avro/dollar məzənnəsində də görünür. İyulun birinci yarısında bir avro 1,12 dollar olduğu halda, hazırda 1,07 dollardır. Bununla əlaqədar olaraq Azərbaycanda da avro/manat məzənnəsi düşür. Azərbaycan Mərkəzi Bankında iyulda 1,91 manat olan bir avro hazırda 1,82 manatdır.

Dünyada dolları bahalaşdıran 3 əsas amil var. Bu amillərin hər biri dolların məzənnə dəyərinin yüksəlməsinə kömək edir.

Birinci amil ABŞ-də faizlərin yüksək olmasıdır. Faizlərin yüksək olması dollarla gəlirliliyi artırdığından ABŞ valyutasına tələb artıb.

İkinci amil kimi Avropa Mərkəzi Bankının faiz dərəcələrini artırmaqda ləng davranmasını göstərmək olar. Avrozona ölkələrində inflyasiyanın aşağı düşməsi səbəbindən Avropa Mərkəzi Bankı faiz dərəcələrini uzun fasilələrlə artırır, eyni zamanda artım sürəti aşağı olur. Avropalı maliyyəçilər hesab edir ki, əgər inflyasiyada eniş davam edərsə faiz artırılması dayandırıla bilər. Faizlərin artırılmaması avroda yığımları azaltdığından bu amil də dolları bahalaşdırır.

Nəhayət, üçüncü amil Çində iqtisadi göstəricilərin proqnozdan zəif  olmasıdır. Çin hökumətinin təşviqlərinə baxmayaraq iqtisadi artım sürəti düşür. Çində iqtisadi artım göstəricilərinin zəifləməsi milli valyuta olan yuanın məzənnəsinə mənfi təsir edir ki, bu vəziyyət də dolları bahalaşdırır.

Mövcud vəziyyəti dəyərləndirən amerikalı analitiklər proqnozlaşdırır ki, hazırki şərtlər dolların bir qədər də bahalaşmasına imkan verir. Buna görə də ekspertlər ABŞ valyutasının hələ bir müddət də məzənnə dəyərini artıracağını gözləyir.

Vasif