Hindistan tarix yazır - İlk yerüstü eniş aparatı Ayın Cənub Qütbünə yaxın yerə endi

Rusiyaya məxsus "Luna-25" eniş aparatı Aya enməyə cəhd edərkən qəzaya uğradıqdan bir neçə gün sonra Hindistanın "Vikram" eniş aparatı Ayın Cənub Qütbünün yaxınlığında eniş edib. Bu bölgəyə hələ heç bir kosmik gəmi enməyib və Hindistan dünyada bunu edən ilk ölkə olub. Bununla da Hindistan həmçinin ABŞ, Çin və SSRİ-dən sonra öz aparatını Aya endirməyi bacaran dördüncü ölkə oldu.
 

Sfera.az bildirir ki, “Çandrayaan-3” missiyasının bir hissəsi olaraq Hindistan son vaxtlar rusların edə bilmədiyi şeyi edib.
 

Avqustun 23-də, Bakı vaxtı ilə saat 15:33-də, "Praqyan" ay roverini daşıyan "Vikram" eniş aparatı "Çandrayan-3" missiyası çərçivəsində Ayın səthinə uğurla enib.
 

Hindistanın baş naziri Narendra Modi BRİKS sammitində olduğu Cənubi Afrikadan video zəng zamanı deyib: "Bu uğur bütün bəşəriyyətə məxsusdur və bu, digər ölkələrə Aya gələcək missiyalarda kömək edəcək".
 

73 milyon dollar dəyərində olan missiya, bu ilin iyulun 14-də göyərtəsində Vikram eniş aparatını və Pragyan Ay roverini daşıyan LVM3 reaktiv daşıyıcısının buraxılması ilə başlayıb. Hindistanlı alimlər daha uzun, lakin yanacaq sərfiyyatı baxımından daha ucuz uçuş yolunu seçiblər. Məsələn, Rusiyanın "Luna-25" eniş aparatı Aya daha tez uçub, lakin bu, ona kömək etmədi və avqustun 20-də mühərrik nasazlığı səbəbindən Ayda qəzaya uğrayıb. Avqustun 21-də Ayın Cənub Qütbü bölgəsinə də enməli olmasına baxmayaraq, Rusiya uğur qazanan ilk ölkə ola bilərdi. Lakin Hindistan liderlik etdi.


Hələ 2019-cu ildə “Chandrayaan-2” missiyasının bir hissəsi olaraq Hindistan artıq öz aparatını Aya endirməyə çalışsa da, o, qəzaya uğrayıb. Baxmayaraq ki, bu missiyanın orbitatoru Yerə mühüm məlumatlar göndərərək Ay ətrafında uçmağa davam edir. Yeri gəlmişkən, Vikram bir neçə gün əvvəl Aya yaxınlaşarkən bu orbitatorla siqnal mübadiləsi aparıb. Eyni zamanda eniş aparatı Ayın uzaq tərəfinin səthinin mühüm fotoşəkillərini çəkib.


Hər iki hind cihazı Ayda 14 Yer günü keçirəcək və bu müddət ərzində onun səthini öyrənəcəklər. Məsələ burasındadır ki, avqustun 23-də Günəş cənub qütb bölgəsi üzərində doğub və gün başlayıb. Bu çox vacibdir, çünki kosmik gəmilər günəş enerjisi ilə işləyir və gecə Ayda işləyə bilmirlər. Hindistan alimlərinin fikrincə, Aya uğurlu eniş “Çandrayaan-2” missiya aparatının qəzaya uğramasından sonra eniş texnologiyasında edilən dəyişikliklər sayəsində mümkün olub.
 

Cənubi Qütb bölgəsi təkcə elmi tədqiqatlar üçün deyil, həm də burada gələcək Ay bazasının yerləşdirilməsi üçün çox vacib bir yerdir. Ən azı NASA və Çin bunu burada etməyi planlaşdırır. Çin 2030-cu ilə yaxın öz astronavtlarını Aya endirmək niyyətindədirsə, NASA 1972-ci ildən bəri ilk dəfə olaraq, artıq 2025-ci ilin sonunda insanları Yerin peykinə qaytarmağı planlaşdırır. İndi məlumdur ki, Ayın bu bölgəsində çoxlu miqdarda su buzu var, ondan su, oksigen və hidrogen əldə etmək olar. Bütün bunlar təkcə Ayda astronavtların həyatı üçün deyil, həm də yerində raket yanacağının yaradılması üçün lazım olacaq.


“Çandrayaan-3” missiyasının maşınlarına gəlincə, onlar çox güman ki, Ayda soyuq gecədən sağ çıxa bilməyəcəklər və 2 Yer həftəsindən sonra sıradan çıxacaqlar.

Xanım

Sfera.az