Çin Afrikada kök atır - ARAŞDIRMA

Çin son 30 ildə Afrika qitəsində kök salmaqla məşğuldur. Çin özünün “Kəmər və Yol” təşəbbüsü ilə bütün Afrikada infrastruktur qurdu və bir neçə ölkə üçün gəlirli təchizat zəncirləri qurdu. Araşdırmalar göstərir ki, son iki onillikdə Çin Afrikaya 123,85 milyard funt sterlinq sərmayə qoyub. Lakin Afrika üçün bu genişlənmə, gətirdiyi həyati sərmayələrə baxmayaraq, həmişə müsbət olmayıb. 

Sfera.az xəbər verir ki, Sierra Leonedə yaşananlar bunu göstərir. “The Telegraph” və “SourceMaterial” tərəfindən aparılan birgə araşdırma, korrupsiyaya uğramış dövlət məmurlarının köməkliyi ilə Çin investorlarının Sierra Leonenin təbii ehtiyatlarını necə talan etdiyini və insanların sağlamlığına zərər verdiyini və bu prosesdə ətraf mühitə ciddi ziyan vurduğunu üzə çıxarır. 

Çin meşələrin içindən qranit hasil edir və əldə edilən xammalın Böyük Britaniya və digər bazarlara ixracı həyata keçirilir. Bu karxanaları qorumaq vəzifəsi Sierra Leone əsgərləri üzərinə qoyulub. 

Meşənin mühafizəsinə cavabdeh olan mühafizəçilərin dediyinə görə, ola bilsin ki, risk altında olan mənfəətdən xəbərdar olan Sierra Leone hökuməti Çin karxanalarını qorumaq üçün yarımadadakı hərbi kazarmalardan qoşun yerləşdirib. Keçən ilin sonlarında 15-ə yaxın mühafizəçi Çinli işçilərə meydan oxumaq və onları meşəyə müdaxilə etmələri barədə xəbərdarlıq etmək üçün Penqin karxanasına baş çəkdi. 

Nəticələri ölümcüldür. Güclü yağışlar və meşələrin qırılması ilə əlaqəli torpaq eroziyası nəticəsində yaranan sel sürüşmələri hər il Fritaunun yamaclarında məskunlaşan onlarla insanı öldürür və yerli sakinlər 2017-ci ildə 1000-dən çox insanın öldüyü sel sürüşməsinin təkrarlanmasından qorxurlar. Səlahiyyətlilər həmçinin xəbərdarlıq ediblər ki, Fritaunun əksər hissəsini su ilə təmin edən parkın mərkəzi bəndinin ətrafındakı sürətlə meşə qırılması su anbarına palçıqlı axınlar gətirə bilər və növbəti üç ildə onu yararsız hala sala bilər. 

Çin müəssisələrinin təsirinə məruz qalan təkcə qorunan meşə deyil. Sierra Leone çimərlikləri də təhlükə altındadır. Paytaxtın bir az cənubunda, Qara Conson çimərliyində qazma maşını qızılı ağ qumların arasından dənizə doğru qazma işləri aparır. 

Kalanaşivoklarla silahlanmış əsgərlərə aypara şəkilli çimərliyin nizamlı şəkildə qazılmasını təmin etmək tapşırılıb. Hökumətin planlarına əsasən, 252 hektar çimərlik və meşə buldozerlə işlənməli, betonla örtülməli və sənaye balıq ovu və “dəniz tullantılarının” təkrar email üçün ayrılmalıdır. 

Sierra Leone balıqçıları üçün təklif olunan liman qorxu mənbəyidir. Çinlilər bu çimərliyə sahiblənməkdə israrlıdırlar. Çin gəmiləri hazırda Sierra Leonenin müasir balıqçılıq donanmasının dörddə üçünü təşkil edir. Bunun dağıdıcı təsirləri Sierra Leonenin ən böyük limanlarından birinə ev sahibliyi edən Tombo kəndində balıqçıların getdikcə azalan ovları çəkdiyi aydın görünür. 

Vasif