Vəziyyət ciddidir -ATƏT-in dağılma təhlükəsi var?
Rusiya və Belarusun Estoniyanın 2024-cü ildə sədrliyinə razılıq verməməsi Avropada Təhlükəsizlik və Əməkdaşlıq Təşkilatında (ATƏT) böhran və dağıntı təhlükəsi yaradır. Nəticədə yaranan bu gərginlik təşkilatın sabitliyi və səmərəliliyi üçün ciddi təhlükə yaradır.
Sfera.az xəbər verir ki, bunu Finlandiyanın xarici işlər naziri Pekka Haavisto deyib.
Bəyanatda qeyd edildiyi kimi, ATƏT-ə sədrlik rotasiya əsasında həyata keçirilir. Qaydalara uyğun olaraq, başçı vəzifəsinə namizədlik 57 üzv dövlətin hamısı tərəfindən təsdiqlənməlidir. Bununla belə, Rusiya və Belarus Estoniyanın gələn il prezidentliyə təklif etdiyi namizədliyi dəstəkləmək istəmədiklərini bildiriblər. Eyni zamanda, Tallinn sədrlik hüququndan imtina etmək fikrində deyil. Bu, gərgin vəziyyət yaradır, təşkilatın birliyini və fəaliyyətini riskə atır.
Finlandiyanın xarici işlər naziri Pekka Haavisto ATƏT-in Finlandiya 2025-ci ildə hakimiyyətə gəlməzdən əvvəl sona çata biləcəyindən ehtiyat edir. Onun sözlərinə görə, vəziyyət ağırdır.
“Əgər 2024-cü ildə sədr olmasa və bu məsələdə konsensus yoxdursa, gələn il ATƏT-in bir təşkilat kimi məhv edilməsi ili olacaq”- deyə Haavisto bildirib.
Qeyd edək ki, Avropada Təhlükəsizlik və Əməkdaşlıq Təşkilatı (ATƏT) Rusiya, ABŞ və Ukraynanı birləşdirən Avropa təşkilatıdır. 1994-cü ildə Budapeştdə yaradılmışdır və münaqişələrin qarşısının alınması, sülhün monitorinqi və seçkilərin müşahidəsi daxil olmaqla, geniş spektrli missiyalara malikdir. ATƏT hazırda Rusiya və Belarusun Estoniyanın 2024-cü ildə sədrliyini təsdiq etmək istəməməsi nəticəsində yaranan böhranla üz-üzədir. Bu, çətin vəziyyət yaradır, çünki Rusiya veto hüququndan istifadə edib istənilən qərarın qəbul edilməsinin qarşısını ala bilər. ATƏT Rusiya və digər üzv dövlətlərlə kompromis tapmaq da daxil olmaqla, təşkilatın fəaliyyətini davam etdirməyin yollarını axtarır.
Aysel
Sfera.az