8 may 2023-cü ildə pilotsuz məxfi Çin kosmik təyyarəsi Çindəki Jiuquan Kosmik Mərkəzinə uğurla eniş edib. Onun kosmosdakı əsrarəngiz missiyası 9 ay davam edib, daha dəqiq desək, təyyarə Yerə yaxın kosmosda 276 günlük uçuşdan sonra geri qayıdıb.


Sfera.az bildirir ki, bu barədə NASA-nın rəsmi saytı Space yazıb.
 

Çin dövlət mediasının verdiyi məlumata görə, adı və şəkilləri gizli saxlanılan pilotsuz kosmik gəmi 276 gün kosmosda qaldıqdan sonra Ciuquan Kosmik Mərkəzinə planlaşdırılan eniş edib. Çinin artıq 2020-ci ildə eyni məxfi kosmik təyyarəni kosmosa göndərdiyini nəzərə alsaq, amerikalı ekspertlər bunun Çinin inkişafı üçün ikinci uçuş ola biləcəyini düşünürlər. Digər tərəfdən, bu, eyni kosmik təyyarə ola bilər. Hər iki uçuşun sirrini nəzərə alsaq, hər hansı bir qəti nəticə çıxarmaq olduqca çətindir.
 

Məlumdur ki, bu, ekipajsız uçan təkrar istifadə edilə bilən kosmik təyyarədir və bortunda faydalı yük daşıya bilir. Təyyarənin bütün bu müddət ərzində Yerdən hansı hündürlükdə olduğu və Çinin onun köməyi ilə hansı texnologiyanı sınaqdan keçirdiyi dəqiq məlum deyil.
 

Çin mediası bildirib ki, bu, eksperimental kosmik təyyarədir və onun uğurlu missiyası Çinin təkrar istifadə oluna bilən kosmik gəmilərin yaradılmasında səylərinin uğurunu təsdiqləyir. Məlumata görə, bu texnologiya Çinə "sülh məqsədli kosmosun tədqiqi" üçün Yerə yaxın kosmosa daha rahat və daha sərfəli uçuşlar həyata keçirməyə imkan verəcək.
 

Amerikalı mütəxəssislərin fikrincə, bu kosmik təyyarə də əvvəlki həmkarı kimi üfüqi eniş edib.
 

Çinin bu məxfi missiyası haqqında çox az məlumatın olduğunu nəzərə alsaq (əvvəlki missiya haqqında daha az məlumat var), ekspertlər hələ də bu kosmik təyyarənin ABŞ-da yaradılan və bu təyyarədən heç də az olmayan gizli kosmik təyyarənin rəqibi olduğuna inanırlar. Amerikanın gizli təyyarəsi - X-37B adlanır, Boeing mühəndisləri tərəfindən yaradılıb. Amerikalıların iki belə təyyarəsi olduğuna inanılır. Bu təyyarə demək olar ki, 9 metr uzunluğundadır və ekspertlər Çinin gizli kosmik təyyarəsinin xarici görünüşcə amerikalı həmkarına və ölçülərinə görə oxşar ola biləcəyini düşünürlər.
 

Qeyd edək ki, Boeing X-37B kosmik gəmisi kosmosda 908 gün keçirib. Bu, onun əvvəlki beş uçuşundan 4 ay çoxdur.
 

X-37B kosmik təyyarəsinin naməlum texnologiyaların sınaqdan keçirilməsi üçün artıq kosmosa 6 gizli uçuş həyata keçirdiyi məlumdur. Bu kosmik gəminin ilk uçuşu 13 il əvvəl olub və 224 gün davam edib. Keçən ilin noyabrında isə X-37B indiyə qədər rekord qıran 908 günlük kosmik missiyasını başa vurduqdan sonra uğurla Yerə qayıdıb.
 

Mayın 8-də uğurla eniş edən gizli Çin kosmik təyyarəsinə gəlincə, o, 2022-ci ilin avqustun əvvəlində kosmosa çıxıb. Bu gəminin Ciuquan kosmodromundan buraxılan “Long March 2F” daşıyıcı aparatı ilə kosmosa buraxıldığı məlumdur. Yeri gəlmişkən, Çinin 2020-ci ildə ilk belə gizli missiyası cəmi 2 gün davam edib, yəni 9 ay davam edən yeni uçuş hələ də rekorddur.


Hələ 2022-ci ilin avqustunda Çinin gizli kosmik təyyarəsini kosmosa çıxaran raketin fraqmentləri nümayiş etdirilmişdi.
Bəs bu gizli Çin inkişafı haqqında başqa nə məlumdur? 2022-ci ilin noyabr ayının əvvəlində, bir neçə ay kosmosda qaldıqdan sonra məlum olub ki, ÇXR kosmik təyyarəsi kosmosa naməlum obyekt göndərib. ABŞ ordusunun məlumatına görə, bu obyekt Yer səthindən təxminən 600 km yüksəklikdə təyyarə ilə eyni orbitdə hərəkət edib.
 

Mütəxəssislər bunun Çin kosmik təyyarəsinin uçuşunu izləmək üçün nəzərdə tutulmuş peyk ola biləcəyini irəli sürüblər. Digər ekspertlər iddia edirdilər ki, bu uçuşun məqsədi sadəcə Çinin gizli kosmik gəmisini orbitə çatdırmaqdır, bundan sonra təyyarə Yerə qayıtmalıdır. Lakin məlum oldu ki, təyyarə daha bir neçə ay kosmosda qalıb və onun təyyarə tərəfindən hansı sirli obyekti buraxdığı məlum deyil.
 

Xatırladaq ki, Çinin “Tyanven-1” adlı kosmik gəmisi (bu artıq gizli sirr deyil, adi missiyadır) 2 ildir ki, Marsın səthini tədqiq edir. Bu müddət ərzində o, Qırmızı Planetin minlərlə şəklini çəkib. Bu yaxınlarda, bu şəkillərdən istifadə edərək alimlər bütün Marsın ətraflı xəritəsini yaratmışdılar.

Xanım

Sfera.az