Fransa prezidenti Emmanuel Makronun ötən həftələrdə baş tutmuş Çin səfəri Qərbdə narazılıq yaradıb.

Sfera.az “New York Times”a istinadən bildirir ki, buna səbəb görüşlər nəticəsində qəbul edilən Çin-Fransa birgə bəyannaməsi olub. 

“Xüsusilə "Çin ilə qlobal strateji tərəfdaşlıq" haqqında ifadələr, “blok və soyuq müharibə düşüncəsindən azad olan çoxqütblü dünya” sözləri və ABŞ dolları ilə bağlı fikirlər Qərb dünyasını çaşdırıb”, deyə məqalədə qeyd edilib.  Məlumata görə, ən çox narazılıq yaradan məqam isə Fransa liderinin sözləri olub. Belə ki, jurnalistlərlə söhbətində o, Fransanın Tayvan məsələsi də daxil olmaqla, ABŞ-nin xəttini izləməli olmadığını söyləyib. Makronun fikrincə, Avropa özünü  ona aid olmayan böhranların ortasında tapa bilər və bu da onun “öz strateji muxtariyyətini” yaratmasına mane olacaq.

Fransa lideri həmçinin deyib ki, əgər Avropa vaxtında öz “muxtariyyətini” formalaşdırmasa, Vaşinqtonla Pekin arasında gərginliyin daha da artacağı təqdirdə, ABŞ-ın “vassalı”na çevrilə bilər.

Sözügedən fikirlərə isə ən sərt reaksiya ABŞ-dən gəlib. “Vaşinqtonun Kiyevə ən mühüm hərbi dəstək verdiyi bir vaxtda Avropa muxtariyyətindən danışmaq təxribat xarakteri daşıyır”, deyə “New York Times” vurğulayıb. Bayden administrasiyası bu mövzuya münasibət bildirməkdən çəkinsə də, ABŞ senatorları öz fikirlərini bölüşüblər.  Florida senatoru Marko Rubio Avropanın qalan hissəsinin Makronla həmrəy olub-olmadığını aydınlaşdırmağı təklif edib. Polşanın baş naziri Mateuş Moravetski də Fransa prezidentinin açıqlamalarına reaksiya verib.

“Birləşmiş Ştatlarla müttəfiqlik təhlükəsizliyimizin qeyd-şərtsiz əsasıdır”, deyə o söyləyib.

Oxşar mövqeyi Çexiyanın xarici işlər naziri Yan Lipavski də ifadə edib. “Avropa və ABŞ arasında güclü transatlantik əlaqələr təhlükəsizliyimizin əsasını təşkil edir. Avropa öz təhlükəsizliyinə daha çox sərmayə qoymalıdır. Lakin bu, ABŞ-la əməkdaşlığa zidd deyil”, - deyə “Reuters” nazirin sözlərindən sitat gətirib. Makrona yaxın rəsmilərdən biri  “Prezidentin çıxışlarının mahiyyəti düzgün olsa da, yanlış zamanda, yanlış yerdə söylənilib”, deyib.

Avropa Şurasının rəhbəri Şarl Mişel Fransanın “La Faute a l'Europe”  telekanalında mövzu ilə bağlı fikirlərini bölüşüb. O, bəzi Avropa İttifaqı liderlərinin Makronu dəstəklədiyini deyib. Buna baxmayaraq, Mişel hansı Avropa dövlətlərinin Fransa lideri ilə həmrəy olduğunu açıqlamayıb.

Türkan