“İran İslam Respublikasında böyüyən kiçik bir qız kimi mən kişi olmaq arzusunda idim - bu, azad olmağın yeganə yolu kimi görünürdü. Bu fikrin başladığı anı dəqiq deyə bilmərəm, amma xüsusilə isti yay günortasını xatırlayıram”.

Sfera.az xəbər verir ki, bu sözlərin müəllifi İran əsilli britaniyalı jurnalist və kinorejissor Səhər Zəndir.

O İranda anadan olub, 12 yaşı olanda isə anası ilə birgə İngiltərəyə mühacirət edib. Səhər yazdığı kiçik hekayəsində İranda yaşayan bir qadının üzləşdiyi iztirab və məhrumiyyətlərdən bəhs edib.

Kiçik hekayəni olduğu kimi təqdim edirik:

Doqquz yaşım var idi və ailəmlə birlikdə İranın şimalındakı Çamxaleh adlı dənizkənarı kəndə getmişdim. Hər il ora gedirdik. Xəzər dənizində üzmək, onun gözəl çimərliklərində qumdan qalalar tikmək mənim sevimli məşğuliyyətlərimdən idi. Amma bu yay fərqli idi. İranda qızlar doqquz yaşına çatanda qanuni olaraq qadınlığa qədəm qoymuş hesab edilirlər və kişilər tərəfindən yazılmış bir sıra məhdudlaşdırıcı qaydalara riayət etmələri tələb olunur. Bunlardan ən əsası hicabın məcburi geyinilməsidir. Həmin il anam məni oturtdu və izah etdi ki, dənizə girmək istəsəm, tam örtülü girməliyəm. Bu, bir cüt cins şalvar, uzunqol üst və mantou adlanan boş örtük geyinmək demək idi. Saçımı da qalın çadra ilə bağlamalı oldum. Bütün digər "qadınlar" kimi. Suya girən kimi özümü bu təbəqələrin həbsində hiss etdim.

Onların ayıq baxışları mənə özümü çirkin və nədənsə günahkar hiss etdirirdi. Sonra özümü çox dərin suda tapdım. Dalğa məni çıxartdıqca, paltarlarımın ağırlığını hiss etdim. Nəfəs aldım, amma yaylığım üzümü örtdü. Kömək üçün qışqırdım, amma,  əxlaq polisinin motosikllərinin yüksək səsli mühərrikləri səsimi boğdu. Sahildə oyandım, su öskürdüm və titrədim. Atam mənim mübarizə apardığımı gördü və vaxtında məni çıxarmaq üçün içəri girdi. O, mənim sevimli Xəzər dənizinə sonuncu dəfə ayaq basmağım idi. İranda böyüdüyüm üçün hər gün boğulduğumu hiss etdim. Səsim, dərim, düşüncələrim, ruhum - hər şey pərdələnməli idi.

İranda qadınlar ikinci dərəcəli vətəndaşlardır. Evlilikdən varisliyə və hətta səyahətə kimi həyatın demək olar ki, bütün sahələrində dinə əsaslanan ayrı-seçkilik qanunları altında əzilirlər. Onlara ictimai yerlərdə velosiped sürmək, nikahdan kənar cinsi əlaqədə olmaq və hətta kişilərin olduğu idman stadionlarına girmək qadağan edilib. Onların məişət zorakılığına və cinsi təcavüzə qarşı heç bir hüquqi müdafiəsi yoxdur. İmkanı olanlar üçün yeganə çıxış yolu evdən uzaq yerlərə təhlükəli səfərlərə çıxmaqdır. 12 yaşımda anam və körpə bacımla birlikdə qaçdım. İllərdir qaçaqmalçıların mərhəməti altında yatdıqdan və Avropadakı müxtəlif qaçqın düşərgələrində yaşayandan sonra biz İngiltərədə təhlükəsiz sığınacaq tapdıq. Geridə qalan dostlarım və ailəm üçün azadlıq onların xəyalına cəsarət etmədikləri bir anlayış idi.

Vasif