Silah zorakılığı altında olan bir millət

ABŞ-da təkcə 2023-cü ildə kütləvi güllələnmə sayı 100-ü ötüb. Bu, Vaşinqtonda və ölkə daxilindəki əyalət qanunvericilik orqanlarında fəaliyyətsizliyin ağır nəticəsini vurğulayan narahatedici bir mərhələdir.
 

Sfera.az bildirir ki, ABŞ Silah Zorakılığı Arxivinin məlumatlarına görə, Amerika martın ilk həftəsində bu sahədə ən dəhşətli rəqəmə, rekord həddə çatıb.


Keçən il statistikasında ABŞ-da martın 19-na qədərki rəqəmlər 100 kütləvi atışma olduğunu göstərib. Əvvəlki il, 2021-ci ildə bu statistika də mart ayının sonunu göstəribsə, 2018-ci ildən 2020-ci ilə qədər may ayına qədər bu göstəricilər 100-ə çatmayıb.
 

“Amerikalılar özlərinin və ya ailələrinin kütləvi atışmanın növbəti qurbanı olacaqlarından qorxmaqdan yorulublar. Uşaqlarımıza “qaç, gizlən və döyüş” deyilməsindən yorulublar”– deyə Kris Braun bildirib (ABŞ-da silahlı zorakılığı azaltmaq istəyən Silah Şiddətinə Qarşı Birləşmiş təşkilatın prezidenti).
 

“Bu müntəzəm, bənzərsiz Amerika faciələri siyasi liderlərimiz üçün hərəkətə çağırış olmalıdır. ABŞ-ın silah qanunları və qaydalarına qəti dəyişiklik lazımdır. Silah zorakılığının qarşısının alınmasında siyasi hərəkətsizliyin dəyəri getdikcə daha çox faciəvi şəkildə aydın olur”- deyə Braun bildirib.
 

Lakin keçən ilki ikitərəfli silah təhlükəsizliyi qanununun qəbulundan sonra, kütləvi atışmaların sürəti artsa da, Konqresdə daha çox silah təhlükəsizliyi qanunvericiliyi üçün çox az siyasi təkan oldu.


“Ölümcül və ölümcül olmayan odlu silah xəsarətləri artsa da, fərdlərə və ya onların yaşadıqları icmalara dəstək məqsədilə silahlı zorakılıq aktlarından sonra heç bir real qanunvericilik reaksiyası verilməmişdir. Aktiv atıcı təlimlərin qarşısının alınması tədbirlərinin faktiki zərəri azaltdığına dair çox az sübut var”- Sosial rifah professoru Mark S. Kaplan CNN-ə bildirib.
 

Bununla belə, Amerikanın silah sahibliyi ilə əlaqəsi unikaldır və onun silah mədəniyyəti qanunvericilik səylərini çətinləşdirən qlobal səviyyədədir.
 

İsveçrədə yerləşən Kiçik Silahlar Araşdırmasına görə, hər 100 amerikalıya təxminən 120 silah düşür. Heç bir xalqda insanlardan daha çox mülki silah yoxdur. 2020-ci ilin Noyabr Gallup sorğusuna görə, ABŞ-da böyüklərin təxminən 44%-i silahı olan evdə yaşayır və təxminən üçdə biri silah sahibidir.
 

2021-ci ilin aprelində Pew sorğusuna əsasən isə, ABŞ-da yetkin insanların demək olar ki, üçdə biri daha çox insanın silaha sahib olması halında daha az cinayətin olacağına inanır. Bununla belə, çoxsaylı tədqiqatlar göstərir ki, insanların odlu silahlara asanlıqla çıxışı olan yerlərdə silahla bağlı ölümlər, o cümlədən intihar, adam öldürmə və qəsdən xəsarətlər nəticəsində daha tez-tez olur.

Bu arada, kütləvi atışmalar daha çox silah tələbini artırmağa davam edir.
 

Beləliklə, ABŞ-da adambaşına düşən hər hansı digər inkişaf etmiş ölkədən daha çox silah zorakılığından ölənlərin olması təəccüblü deyil. ABŞ-dakı bu nisbət, dünyada silaha sahiblik səviyyəsinə görə yeddinci yerdə olan Kanadadan səkkiz dəfə çoxdur. 2019-cu ildə ABŞ Səhiyyə Metrikləri və Qiymətləndirmə İnstitutunun məlumatlarına görə, burada Avropa İttifaqından 22 dəfə, Avstraliyadan 23 dəfə çox silah var.


2003-cü ildə anası evinin qapısını açarkən güllələnərək öldürülən Bradinin sözçüsü Liz Dunning:
 

“Silah zorakılığından sağ çıxanlar üçün bu, inanılmaz dərəcədə ağrılı bir mərhələdir" deyir. Lakin sağ qalanlar getdikcə daha çox hərəkətə keçir və qanunvericilərimizdən korporativ silah sənayesinə qarşı durmalarını və kütləvi atışmaların son axınını azaltmaq üçün hərtərəfli addımlar atmalarını tələb edirlər.
 

Silah zorakılığı fəallığı Demokratik siyasətin mərkəzi planına çevrilib. ABŞ prezidenti Co Bayden bu il çoxsaylı kütləvi atışmalardan sonra Konqresin sağlam düşüncə tədbirlərini qəbul edə bilməməsindən dəfələrlə təəssüfləndiyini bildirib.
 

Konqresə seçilən Z nəslinin ilk üzvü olan Florida ştatının Demokratik nümayəndəsi Maksvell Frost 2022-ci il kampaniyasını ABŞ-da silahlı zorakılığa son qoymağa yönəltdi və “kütləvi güllələnmə nəsli”nin bir hissəsi kimi yetişən gənc seçicilər arasında çoxsaylı dəstək tapıb.

23 yanvar 2023-cü ildə Kaliforniya ştatının Monterey Parkında bal rəqsi studiyasında ölümcül kütləvi atışma səhnəsindən xatirə.

Xanım

Sfera.az