2022-ci ilin ən səs-küylü elmi kəşfləri - SİYAHI
2022-ci ildə elm adamları qeyri-adi və fərqli kəşflərə imza atıb.
Sfera.az bu dəfə ilin ən yadda qalan araşdırmaları barədə məlumatı təqdim edir.
Donuzdan insan ürək transplantasiyası - 2022-ci ilin elmu kəşfləri ABŞ-ın Merilend Universitetinin Tibb Məktəbində donuzdan insana ürək transplantasiyası xəbəri ilə başlayıb. 57 yaşlı David Bennett geni dəyişdirilmiş donuz ürəyi transplantasiyası üçün könüllü olub. O, əməliyyatdan iki ay sonra orqan qəbulu yox, ürək çatışmazlığından dünyasını dəyişib.
30 min yaşı olan mamont - Kanadanın Yukon əyalətində qızıl mədənində çalışan işçilər demək olar ki, bütün bədəni bütöv halda 30 min illik mamont balası tapıblar. Mütəxəssislər mamontun Buz Dövründə donduğunu düşünürlər. Körpə mamont dünyada indiyə qədər kəşf edilmiş ən mükəmməl Buz Dövrü heyvanlarından birinə çevrilib.
Dünya müdafiə təlimi – Bu il alimlər asteroidi istiqamətləndirməyə müvəffəq olublar. İlk dəfədir ki, Yerdən göndərilən kosmik gəmi qəsdən asteroidlə toqquşub. DART adlı missiya ilə 11 milyon km uzaqlıqdakı asteroid saatda 24 km sürətlə irəliləyib. Sözügedən missiya dünya üçün təhlükə yarada biləcək asteroidlərə qarşı müdafiə mexanizmi yaratmaq məqsədi daşıyıb.
Ən qədim dinozavr - Afrikadakı ən qədim dinozavr Zimbabvedə aşkar edilib. Alimlər “Mbiresaurus raathi” adlanan dinozavrın 1,83 metr uzunluğunda və 29 kiloqram çəkidə olduğunu təxmin ediblər. Onun ən azı 230 milyon il əvvəl yaşadığı düşünülür.
Qara dəlik fotosu - Qalaktikamızın mərkəzində mövcud olan “Süd yolu canavarı” (Oxatan A) adlı qara dəliyin “Horizon” teleskopu vasitəsilə görüntüləri çəkilib. Qara dəlik Günəşin kütləsindən 4,3 milyon dəfə böyükdür. Yerdən təxminən 27.000 işıq ili uzaqlıqdadır.
Qanda mikroplastik - Mart ayında Hollandiya alimləri ilk dəfə olaraq insan qanında mikroplastiklərin də aşkar edildiyini açıqlayıblar. Aprel ayında ingilis alimləri insanlardan götürülmüş ağciyər toxumasında mikroplastiklərin tapıldığını bildiriblər. Oktyabr ayında italyan mütəxəssislər ilk dəfə ana südündə mikroplastikləri müəyyən ediblər.
Alzheimer xəstəliyi üçün qan testi - ABŞ-ın Pittsburq Universitetinin alimləri bir gün əvvəl Alzheimer diaqnozunu müəyyənləşdirə bilən bir qan testi hazırladıqlarını açıqlayıblar. Hazırlanmış qan testi 600 xəstə üzərində sınaqdan keçirilib. Bu, mövcud olan ənənəvi diaqnostik üsulların nəticələri ilə birbaşa mütənasib olan nəticə verib.
Günay Rəsulqızı
