Şotland Kraliçası Meri 1542-ci ildə, atasının ölümündən bir az əvvəl anadan olub.

Meri (Məryəm) atası Şotlandiya kralı V Ceymsin ölümündən sonra cəmi doqquz aylıq ikən kraliça oldu.

İngiltərə kralı VIII. Henrinin bacısı Marqaret Tudorun nəvəsi olduğu üçün o, İngiltərə taxtına da iddia edə bilirdi.

Atasının ölümündən sonra Meri Fransaya gedib və 6 yaşında Fransa şahzadəsi Fransisklə nişanlanıb.
 

Meri katolik fransızların varisi ilə nişanlanaraq Fransanı protestant İngiltərəyə qarşı müttəfiq etmişdi. Tez-tez məzhəblərarası müharibələrin yaşandığı bu illərdə Merinin ölkəsi Şotland protestantlarına müqavimət göstərməkdə çətinlik çəkirdi və onlar Britaniya zülmündən xilas olmaq üçün yeganə ümidləri Merinin Frensislə evliliyi idi.

Nəhayət, İngiltərənin bunun qarşısını almaq səylərinə baxmayaraq, Meri 1558-ci ildə fransız varisi ilə evlənir.

1559-cu ildə Fransa kralı II. Henrinin ölümündən sonra Frensis taxta çıxdı və Meri Fransa kraliçası oldu.

Meri indi həm Şotlandiya, həm Fransanın kraliçası idi. Fransanın dəstəyi ilə Şotlandiya İngiltərəyə qarşı möhkəm mövqeyə sahib olur və bu İngiltərə taxt-tacının əslində heç qanuni varisi də sayılmayan kraliça Elizabeti çox narahat edir.

Bir müddət Şahzadə Meri üçün işlər yaxşı getsə də, bu xoşbəxtliyi ərinin ölümü pozur.

Tacqoyma mərasimindən bir il sonra Kral Frensis uzunmüddətli qulaq infeksiyalarından ölür. Məryəmin dinc günləri də bununl sona çatır. Dul qalmış Məryəm Fransanın da dəstəyini itirir, çünki o, varis dünyaya gətirə bilmirdi. Bir müddət sonra Şahzadə Meri Fransanı tərk edir.

O, Şotlandiyaya qayıdır və əmisi oğlu Henri Stüartla evlənir.
 

Məryəm Şotlandiyaya qayıdanda katolik inanclarından uzaqlaşmış protestant bir Şotlandiya ilə qarşılaşır. Buna baxmayaraq, o, uzun müddət ölkəni sülh yolu ilə idarə edir. Lakin onun əmisi oğlu Henri Stüartla 1565-ci ildə evlənməsi bəzi fəlakətləri də özü ilə bərabər gətirir.
Məryəmin ögey qardaşı protestantlarla birlikdə Məryəmə qarşı üsyan edir.
 

Məryəm bu üsyanı yatıra bildi. Onun əri Henri də taxta keçmək istəyir, protestantlarla əlbir olur və Məryəmin öldürülməsinə təşəbbüs göstərir. Məryəmin isə bundan xəbəri yox idi.
 

Sui-qəsd cəhdi uğursuz olur. Bir neçə ay sonra Meri və əri Bothwell hersoqu Ceyms Hepbernin evində məskunlaşırlar. İki ay sonra onun oğlu VI. O.James (İngiltərə üçün I James) doğulur. Daha sonra əri Lord Darnlinin evində baş verən partlayışda həlak olur.

Lord Darnlinin ölümündən üç ay sonra Məryəm Bothwell hersoqu Ceyms Hepber ilə evlənir.

Bəzi tarixçilər isə iddia edir ki, Məryəm və Bothwell Hersoqu Henrinin ölümünü planlaşdırıblar.

Şotland zadəganları bu evliliyə razı olmayıb və üsyana başlayıb. Bu üsyanda Bothwell hersoqu Şotlandiyadan qaçır və üsyançılar Məryəmi taxtdan salıb bir adaya həbs ediblər.

Növbəti il ​​Meri həbsxanadan qaçmaq və 6000 sadiq adamı ilə qanuni taxtına iddia etmək üçün son bir addım atır.

Lakin sayca çox olmasına baxmayaraq, onun qeyri-mütəşəkkil, intizamsız ordusu məğlubiyyətə uğradı.

Bu məğlubiyyətdən sonra Meri son çarə olaraq Elizabethdən sığınacaq istəmək üçün İngiltərəyə gedir.
Ancaq İngiltərədə də birmənalı qarşılanmır.
 

Onun dayısı qızı Elizabet bütün hakimiyyəti boyu Məryəmi təhlükə kimi görmüşdü. Məryəmin şəcərəsi Tudor sülaləsinə əsaslanırdı. Üstəlik, Elizabet bəziləri tərəfindən qanuni varis sayılmırdı, çünki atası Anne Boleyn ilə evliliyini etibarsız etmişdi.
 

Buna görə də Elizabet Meri Stüartı həbsə məhkum etdi.

Babinqton sui-qəsdi...

Həbsdə olduğu müddətdə Meri bir yaşından bəri görmədiyi oğlu, Şotlandiya Kralı ilə güclərini birləşdirmək arzusunda idi. Onun bununla bağlı son bir planı var idi: İngiltərəni ələ keçirəcəkdi. Bunun üçün o, gizli danışıqlar aparıb. Babinqton hiyləsi kimi tarixə düşən hadisədə Entoni Babinqton və dostları məktub vasitəsilə fikirlərini Məryəmə çatdırıb. Onlar Merini xilas edib Elizabeti öldürmək istəyirdi.
 

Lakin gələn və göndərilən bütün məktublar Elizabetin qurduğu kəşfiyyat xidməti tərəfindən yoxlanıldığı üçün bu plan iflasa uğrayıb. Hərflərin şifrəsini açan şəxs Tomas Phelippes olur. Onları gizlicə həbsxanaya salan ikili agent isə Gilbert Gifforddur.

Məryəmin məktubu təsdiqləməsi ilə Elizabet də onu ölümə məhkum edir.

Məryəmin son sözləri...

8 fevral 1587-ci ildə Fotheringay qəsrinin böyük zalında üç yüzə yaxın tamaşaçı Məryəmin başının kəsilməsini izləməyə gəlir. Məryəm Katolik Kilsəsi, oğlu və Elizabet üçün dua edir, baş kahin isə duaları oxuyur. Cəlladlar ondan üzr istədikdə o: “Sizi bütün qəlbimlə bağışlayıram; çünki indi bütün dərdlərimə son qoyacağınıza ümid edirəm”-cavabı verib. Lakin Məryəmin edamı asan olmayıb. O, son nəfəsini verərkən bir neçə dəqiqə əziyyət çəkib.
 

Elizabetdən sonra

İngiltərə kraliçası I Elizabet övladsız vəfat edəndə Merinin oğlu Ceyms ən yaxın qohumu kimi taxta çıxdı.

Ceyms İngiltərədə ölkəni idarə edən Stüart Palatasının ilk üzvü idi. Beləliklə, Məryəmin arzusuna oğlu I Ceyms İngiltərə, İrlandiya və Şotlandiya kralı kimi nail oldu.

Aynil