Lirənin ucuzlaşması Azərbaycanda inflyasiyaya necə təsir edəcək? - TƏHLİL

Lirənin ucuzlaşması Azərbaycanda inflyasiyaya necə təsir edəcək? - TƏHLİL
Son aylarda Türkiyənin milli valyutası olan lirənin (TL) məzənnə dəyərində kəskin enmə müşahidə edilir. Sürətli ucuzlaşma nəticəsində Azərbaycanda da TL-nin manata nəzərən dəyərinin nəzərəçarpacaq dərəcədə düşməsi qeydə alınıb. Mərkəzi Bankın məlumatına əsasən, ilin əvvəlindən bəri TL/manat kursunda azalma 12 faizi ötüb. Yanvarın əvvəlində 0,126 TL olan bir manat hazırda 0,111 manatdır.  

Sfera.az bildirir ki, Türkiyə Azərbaycanın əsas ticarət tərəfdaşı olan ölkələrdəndir. Buna görə də Türkiyənin milli valyutasının kəskin dəyər itirməsi diqqətdən yayınmır.

2022-ci ilin birinci rübünün məlumatına əsasən, xarici ticarətdə ən böyük ikinci tərəfdaşımız Türkiyə olub. Birinci rübdə ölkəmizin xarici ticarət dövriyyəsi 10,9 milyard ABŞ dolları, o cümlədən ixracın dəyəri 7,98 milyard dollar, idxalın dəyəri 2,93 milyard dollar təşkil edib. Türkiyəyə ixracın dəyəri 961 milyon dollar olub və cəmi ixracın 12 faizini formalaşdırıb.

İdxalda Türkiyə ilk sıradadır. Qardaş ölkədən 482,2 milyon dollar dəyərində mal alınıb.

Qeyri-neft mallarının ixracında da Türkiyə ən böyük 2 bazardan biridir. Birinci rübün məlumatına əsasən, qeyri-neft mallarının ixracı 724 milyon dollar olub və bunun 255,2 milyon dolları Türkiyəyə göndərilib.

Türkiyə həm də Azərbaycanın turizm sahəsində əməkdaşlıq etdiyi əsas ölkələrdəndir. Hər il Azərbaycandan Türkiyəyə və əks istiqamətdə bir neçə yüz min turist səfərləri olur.

Xarici ticarət və xidmət turizm üzrə əlaqələrin geniş olması səbəbindən iki ölkənin milli valyutasının məzənnəsindəki ciddi dəyişiklik əmtəə və xidmət mübadiləsinə güclü təsir imkanına sahibdir. TL-nin kəskin ucuzlaşması bu ölkədə əmtəə və xidmətlərin ucuzlaşması anlamını verir. Buna görə də Türkiyədən Azərbaycana idxal edilən malların miqdarı artır, eyni zamanda bu ölkənin xidmətlərindən yararlanan Azərbaycan vətəndaşlarının sayında artım baş verir.
 
TL-nin ucuzlaşması Azərbaycan idxalı artırdığı kimi bu ölkəyə ixracı da bahalaşdırır. Həmçinin Türkiyədən gəlib Azərbaycanın xidmətlərindən yararlanan şəxslərin xərcləri artır.

Lakin bu nəzərə izahdan elə anlaşılmamalıdır ki, ucuz TL Azərbaycan üçün əlverişsizidir. Real vəziyyət nəzərə alındığında görürük TL-nin ucuzlaşmasının Azərbaycanın ixracına ciddi təsiri yoxdur. Çünki Azərbaycan Türkiyəyə elə məhsullar ixrac edir ki, həmin məhsullara ehtiyac böyükdür və onlar hökmən alınmalıdır. Məsələn, ixracımızda təbii qaz, neft məhsulları, kimya sənayesi məhsulları, elektrik enerjisi, əlvan metallar üstünlük təşkil edir və belə məhsulları alan zaman məzənnə fərqi önəm kəsb etmir.

Digər tərəfdən yanaşdıqda isə görürük ki, indiki şəraitdə TL-nin ucuzlaşması Azərbaycan üçün faydalıdır. Çünki Türkiyədən birinci rübdə alınan malların əksəriyyəti gündəlik istehlak mallarıdır. O cümlədən geyim, dərman, qida, tikinti materialları, mebellər və s. kimi önəmli mallar idxal olunur. Buna görə də TL-nin ucuzlaşması ölkəmizdə inflyasiya səviyyəsinin aşağı düşməsinə müsbət təsir edir.
 
Vasif
Sfera.az

 

OXŞAR XƏBƏRLƏR

İtləri panda kimi rənglədilər: Zoopark qalmaqalı

Çinin Quanqyuan Zooparkı insanlar qəfəslərdəki “pandaların” sadəcə boyalı itlər olduğunu başa düşdükdən sonra bağlanmaq məcburiyyətində qalıb. Zoopa...

“Kişi olduğumu deyirdilər”: Ledi Qaqa zorakılığa məruz qaldığından danışıb

Amerikalı müğənni və bəstəkar Ledi Qaqa (əsl adı Stefani Germanotta - red.) “Netflix”in yeni "Nə olacaq? Gələcək Bill Qeytslə" serialında ...

İtaliya Çörçillin oğurlanmış şəklini Kanadaya qaytarıb - FOTO

İtaliya Kanadaya Böyük Britaniyanın keçmiş baş naziri Uinston Çörçilin məşhur fotosunu verib. Sfera.az xəbər verir ki, bu barədə CBC telekanalı məlumat yay...

Prezidentdən Dövlət Suverenliyi Günü ilə bağlı paylaşım -VİDEO

Prezident İlham Əliyev Azərbaycan Respublikasının Dövlət Suverenliyi Günü ilə bağlı sosial şəbəkə hesablarında paylaşım edib.   Sfera.az paylaşı...

İordaniya dünyada rəsmi olaraq cüzamdan azad olan İLK ÖLKƏ OLDU

İordaniya dünyada rəsmi olaraq cüzamdan xilas olan ilk ölkə olub və Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı Yaxın Şərq dövlətini mühüm nailiyyəti münasibətilə təbrik edib. ...

Donald Trampın həyat yoldaşı çılpaq fotoları haqqında: “Mən bunu fəxrlə çəkirəm”

Donald Trampın həyat yoldaşı Melaniya geyimsiz fotosu ilə fəxr etdiyini bildirib.   Sfera.az xəbər verir ki, o bu barədə İnstaqramda yazıb.   ...