Bu türk respublikasının qərarında Ərdoğan MÖVQEYİ: Rusiya və Çindən asılılıqdan imtina edilir - ŞƏRH
Media
12:53 / 30.03.2022
774
"Türkiyə
Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanın Özbəkistana rəsmi səfəri iki ölkə arasında
münasibətlərdə canlanma yaratmaq məqsədi daşıyır. Ərdoğan özbək həmkarı Şavkat
Mirziyoyevlə iki ölkə arasında iqtisadi layihələri, Rusiyanın Ukraynaya qarşı
işğalçı müharibəni və Türk Dövlətləri Təşkilatının payızda Daşkənddə keçiriləcək
sammitini müzakirə ediblər”.
Sfera.az xəbər verir ki, bu sözləri "Atlas” Araşdırmalar Mərkəzinin rəhbəri Elxan Şahinoğlu Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanın Özbəkistana rəsmi səfərini şərh edərkən deyib.
Politoloq bildirib ki, Türkiyədən Özbəkistana investisiya qoyuluşu artıb:
"Pandemiyaya baxmayaraq, ötən il ticarət mübadiləsinin həcmi 3.38 milyard dollara çatıb. Ərdoğan yeni hədəf qoyub: 2023-cü ildə ticarət mübadiləsinin illik həcmini 5 milyard dolara çatdırmaq lazımdır. Özbəkistana yatırım qoyan ölkələr içərəsində Rusiya və Çinilk sıralardadır, Türkiyə üçüncü sırada qərar tutub. Bu Daşkənd üçün vacibdir.Türkiyənin Özbəkistanda 1500 müəssisəsi fəaliyyət göstərir. Bu kifayət qədər böyük rəqəmdir.
Politoloq qeyd edib ki, Daşkənd neytral siyasət yürüdür, hərbi bloklara qoşulmur, Rusiya və Çinlə ancaq iqtisadi əməkdaşlıq platformalarında iştirak edir:
E. Şahinoğluya görə, Özbəkistanın Türkiyə və türk dünyası ilə əlaqələrini genişləndirməsi Azərbaycanın da siyasi, iqtisadi və təhlükəsizlik maraqlarına uyğundur.
"Bakı və Ankara Özbəkistanın Bakı-Tiflis-Qars dəmiryoluna qoşulmasını istəyir. Bunun üçün Özbəkistan öz məhsullarını əvvəlcə Türkmənistana, oradan da dəniz yolu ilə Ələt limanına çatdırmalıdır. Bu, Özbəkistanın Türkiyə üzərindən Aralıq dənizinə çıxışını təmin edəcək.
Turan Rzayev
Sfera.az xəbər verir ki, bu sözləri "Atlas” Araşdırmalar Mərkəzinin rəhbəri Elxan Şahinoğlu Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanın Özbəkistana rəsmi səfərini şərh edərkən deyib.
Politoloq bildirib ki, Türkiyədən Özbəkistana investisiya qoyuluşu artıb:
"Pandemiyaya baxmayaraq, ötən il ticarət mübadiləsinin həcmi 3.38 milyard dollara çatıb. Ərdoğan yeni hədəf qoyub: 2023-cü ildə ticarət mübadiləsinin illik həcmini 5 milyard dolara çatdırmaq lazımdır. Özbəkistana yatırım qoyan ölkələr içərəsində Rusiya və Çinilk sıralardadır, Türkiyə üçüncü sırada qərar tutub. Bu Daşkənd üçün vacibdir.Türkiyənin Özbəkistanda 1500 müəssisəsi fəaliyyət göstərir. Bu kifayət qədər böyük rəqəmdir.
Özbəkistan Rusiya və Çinlə iqtisadi
münasibətlərini genişləndirsə də, bu iki ölkənin bazarından asılı olmaq istəmir.
Birincisi, Rusiya və Çinin Qərblə münasibətləri gərgindir.
İkincisi, Rusiya və Çin qonşularına
qarşı ara-sıra iqtisadi və siyasi təzyiq alətlərindən istifadə edirlər.
Misal
üçün, Rusiya Qazaxıstan neftini öz ərazisiylə daşınmasını azaldıb. Çin isə ötən
ilin ortalarında Qazaxıstanla sərhəddi məhsulların idxalı üçün bağlamışdı. Bu
Qazaxıstan iqtisadiyyatına mənfi təsir etmişdi”.
Politoloq qeyd edib ki, Daşkənd neytral siyasət yürüdür, hərbi bloklara qoşulmur, Rusiya və Çinlə ancaq iqtisadi əməkdaşlıq platformalarında iştirak edir:
"Daşkənd Rusiyanın Ukraynaya
qarşı işğalçı müharibəsini dəstəkləmir. Özbəkistan rəsmiləri bir neçə dəfə
Ukraynanın ərazi bütövlüyünü dəstəklədiklərini ifadə ediblər. Eləcə də Çinin
bölgədə hərbi gücünü artırması və uyğurlara qarşı zorakı siyasətini davam
etdirməsi Daşkənddə narahatlıqla qarşılanır.
Türk Dövlətləri Təşkilatının növbəti
sammitinin Daşkənddə keçirilməsi türk dövlətləri arasında əməkdaşlığın genişlənməsi
üçün vacibdir. Özbəkistanın keçmiş prezidenti İslam Kərimov türkdilli dövlətlərlə
əməkdaşlığa maraq göstərmirdi, onun Türkiyə ilə münasibətləri gərgin idi. Şövkət
Mirziyoyev prezident seçildikdən sonra ilk rəsmi səfərlərindən birini Türkiyəyə
reallaşdırdı. Bundan başqa Şövkət Mirziyoyev ölkəsini türkdilli dövlətlər ailəsinə
qaytardı. Bu baxımdan artıq Özbəkistan türkdilli dövlətlər arasında
inteqrasiyanı xarici və təhlükəsizlik siyasətini əsas vektoru hesab edir. Bu
inteqrasiya Özbəkistanı Rusiya və Çindən qoruyacaq əsas amillərdən biridir”.
E. Şahinoğluya görə, Özbəkistanın Türkiyə və türk dünyası ilə əlaqələrini genişləndirməsi Azərbaycanın da siyasi, iqtisadi və təhlükəsizlik maraqlarına uyğundur.
"Bakı və Ankara Özbəkistanın Bakı-Tiflis-Qars dəmiryoluna qoşulmasını istəyir. Bunun üçün Özbəkistan öz məhsullarını əvvəlcə Türkmənistana, oradan da dəniz yolu ilə Ələt limanına çatdırmalıdır. Bu, Özbəkistanın Türkiyə üzərindən Aralıq dənizinə çıxışını təmin edəcək.
Rusiyanın Ukraynaya qarşı apardığı
işğalçı müharibə türk dünyasında da narahatlıq doğurub. Bu mənada türk dövlətləri
arasında siyasi və iqtisadi təmaslarla yanaşı, təhlükəsizlik sahəsində də əməkdaşlığı
genişləndirməyə zərurət yaranıb. Türkiyə və Özbəkistan dövlət başçılarının bu
mövzuda da Daşkənddə müzakirə apardığı ehtimal edilir”.
Turan Rzayev
