Kiyevin bu addımı Ankaranı boğazları bağlamağa vadar etdi: Türkiyə Ukrayna-Rusiya müharibəsinin tərəfi olacaq?

Rusiya-Ukrayna müharibəsinin təsirləri artıq region ölkələri tərəfindən də hiss edilir. Xüsusilə bu təsiri ən çox hiss edən ölkə hazırda tərəfləri ortaq məxrəcə gətirmək üçün vasitəçilik səyləri göstərən Türkiyədir.

Məsələ ondadır ki, Ukrayna hərbi dəniz qüvvələri Rusiyanın hərbi gəmilərindən Odessaya və digər liman şəhərlərinə desant çıxarmasının qarşısını almaq məqsədilə Qara dəniz sahilində təxminən 420 mina yerləşdirib. Düzdür, bu minaların İkinci Dünya müharibəsi dövrünə aid olduğu bildirilsə də, nəticə etibarilə başda Türkiyə olmaqla, Qara dəniz sahili olan digər ölkələr üçün ciddi təhlükə törədir. Misal üçün, son günlər Ukraynaya məxsus minalar istanbul boğazında aşkarlanır. Son olaraq Türkiyə Müdafiə Nazirliyi Qara dənizdə, Bolqarıstanla sərhədə yaxın ərazidə mina aşkarlayıb. Türkiyə Silahlı Qüvvələri bütün bu halların qarşısını alıb minaları zərərsizləşdirsə də, təhlükə aradan qalxmayıb.

İstanbul boğazı dünya dəniz ticarətinin ən strateji nöqtələrindəndir. Boğazların Türkiyə və region üçün əhəmiyyətini hər kəs yaxşı bilir. Bu gün Türkiyə tərəfi boğazlara yaxınlaşan minaları aşkarlasa da, aşkarlanmayan bir minanın yaradacağı təhlükə çox böyükdür.

Kreml minalar məsələsindən istifadə etmək istəyir?

Rusiya indiki məqamda mina məsələsini böyüdür və Qara dəniz ölkələrinə minaların hamıya təhlükə yaratdığını bildirir. Kremlin bu iddiası öz maraqlarına hesablansa da, realdır. Məsələ ondadır ki, minalar hava şəraitindən asılı olaraq istiqamətini dəyişib nəzarətdən çıxa, Qara dənizdə başıboş şəkildə seyr edə bilər. Bu isə istənilən mülki, hərbi və ticarət gəmisinə pontensial təhlükə deməkdir.

Rusiya yaxşı bilir ki, Ukraynanın alternativi yoxdur. Odessa və digər liman şəhərləri qorunmaq məcburiyyətindədir. Kreml hazırda digər region ölkələrini öz tərəfinə çəkmək üçün Kiyevi onların qəzəbinə tuş gətirmək istəyir. Türkiyə də bu ölkələrdəndir.

Ankara müharibənin tərəfi olacaq, yoxsa vasitəçisi?

Aydın məsələdir ki, bəzi güclər Türkiyəni Rusiya-Ukrayna müharibəsinin tərəfi etməyə çalışır. Müharibənin ilk günündən etibarən buna səylər də göstərilir. Rəsmi Ankara isə bütün təhriklərə baxmayaraq Ukrayna ilə Rusiya arasında vasitəçi ölkə olaraq tərəfləri uzlaşdırmağa səy göstərir. Türkiyə Ukraynanın haqlı mübarizəsini dəstəkləyir, ancaq Rusiya ilə də təmaslar kəsilmir.

Ankaranın sərgilədiyi mövqe hazırda ən doğru mövqedir. Düşünmürəm ki, Türkiyə Rusiya-Ukrayna müharibəsinin bu və ya başqa formada tərəfi olacaq. Ümumiyyətlə, real yanaşsaq, hazırda Rusiya və Ukraynanı danışıqlar masasına əyləşdirə biləcək real güc Türkiyədir. O ki qaldı məlum minalar məsələsinə,  Türkiyə bu istiqamətdə də səylər göstərir və Rusiya-Ukrayna arasında bir uzlaşma əldə edəcək.

Turan Rzayev