10,989 milyard manat nağd pul banklardan kənardadır
12:11 / 23.09.2021
1615
Azərbaycanda olan bütün pulların 38,3 faizi nağd formadadır. Mütləq ifadədə 31,289 milyard manat olan pul kütləsinin 11,981 milyard manatı nağd pullardan ibarətdir.
Sfera.az Mərkəzi Banka istinadən xəbər verir ki, nağd pulun həcmi ilin əvvəlindən 142 milyon manat, yəni 1,2 faiz artıb. Ümumi pul kütləsində isə artım 2,1 miyard manat və ya 7,2 faiz olub.
Nağd pul kütləsində artım sürətinin zəif olması səbəbindən ümumi pul kütləsində onun payı azalıb. İlin əvvəlində pul kütləsinin 40,5 faizi nağd formada olduğu halda son məlumata görə 38 faizi nağd formadadır.
Nağd pulun 10,989 milyard manatı (91,73 faiz) banklardan kənardadır. Banklardan kənarda olan nağd pul bütün pulların 35 faizini təşkil edir.
Əvvəlki illərlə müqayisədə nağd pulun həcmi artsa da, onun pul kütləsindəki payı azalır. 2013-cü ildə dövriyyədə olan pulun 57,2 faizi nağd formada idi. Devalvasiyadan sonra nağd pulların payı 25,4 faizə qədər azaldı. 2020-ci ilin sonunda nisbət 40,5 faizə qədər yüksəlsə də bu il yenidən azalma dinamikası müşahidə edilir.
Eynilə banklardan kənarda olan nağd pulun həcmi də azalır. Ötən ilin sonunda 38 faizi keçən həcm hazırda 35 faiz səviyyəsindədir.
Bildirək ki, nağd pulun ümumi pul kütləsində həcminin aşağı olması tövsiyə edilir. Qabaqcıl ölkələrin göstəriciləri nəzərə alınarsa, Azərbaycanda nağd pulun həcmi arzuedilən səviyyədən çox yüksəkdir. İqtisadiyyatı oturuşmuş ölkələrdə nağd pul ümumi pul kütləsinin 5-10 faizini təşkil edir, pul kütləsinin digər hissəsi nağdsız formada olur.
Nağdsiz pul kütləsi artıq olanda ümumi iqtisadi proseslərə daha rahat nəzarət etmək mümkündür. O cümlədən, qiymətlərin dinamikasını tənzimləmək asanlaşır, vergidən yayınma halları minimuma enir, korrupsiya elementləri azalır və s. Bu mənada nağd vəsaitlərin həcminin ümumi pul kütləsi ilə müqayisədə azalması təqdir edilə bilər.
Nağd pulun xüsusi çəkisinin hələ də yüksək olmasına əhalinin bank xidmətlərindən istifadəyə dair bilik və vərdişlərinin aşağı səviyyədə olması, banklara etibarın zəif olması, münasib infrastrukturun yoxluğu, topdan və pərakəndə satışın hələ də önəmli hissəsinin nağd pul ilə aparılması, bazar və küçə ticarətinin miqyasının böyüklüyü və s. təsir edir.
Vasif
Sfera.az
