Bu dəfə sizə gündəlik istifadə etdiyimiz geyim, aksessuarların tarixi haqqında kiçik bilgilər təqdim edirik.


1. Cins şalvar

Hər kəs bilir ki, cins şalvarları Levi Strauss icad edib. Bu məlumat qismən doğru, qismən yalandır. Əslində, 18-ci əsrin əvvəllərindən Fransa və İtaliyada fəhlə sinfi mavi, pambıq şalvar geyinirdi. Levi Strauss bu paltarı qızıl axtaran mədənçilər üçün daha da təkmilləşdirib, onu bu gün tanıdığımız cins şalvarlara çevirdi.


2. Kiçik qara paltar
 

Coco Chanel hər qadının qarderobunun əvəzolunmazı olan qara paltarları icad etməyib; 1920-ci illərdə kiçik bir butik olan “La Garconne” artıq bu paltarları satırdı və qara paltarlar çox populyarlaşmışdı. Chanel sadəcə bu məşhur paltarı daha da ön plana çıxarıb. Qara və sürməyi rəngli kostyumlar kişilərin qarderoblarında 19-cu əsrdən, qara kostyumun ilk olaraq qadın variantı kimi düşünüldüyü vaxtdan bəri var.

3. Trençkot və oxşar gödəkçələr

Birinci Dünya Müharibəsindən əvvəl əsgər geyimləri üçün hazırlanmışdır. Burberry və Yves Saintq Laurent türkcə tərcüməsi trençkot olan bu kişi geyimini qadın qarderobuna əlavə ediblər.


4. Köynək

19-cu əsrin sonlarına yaxın fəhlələrin yayda sərinləmək üçün kombinezonlarının yuxarı hissəsini aşağı salması, qışda isə üşüməsi alt paltara ehtiyac yaratmışdı. Amerika-Meksika müharibəsi zamanı alt köynəyini ilk dəfə ABŞ Hərbi Dəniz Qüvvələri istehsal edib. Daha sonra yarımqol köynəklər çıxdı. Bununla belə, köynəyi alt paltarından gündəlik geyimə keçirən 1950-ci illərdə Marlon Brando və James Dean işçi sinfini salamlamaq üçün köynəklərlə ekranda göründülər.

5. Fermuar


İxtiradan çox inkişaf yolu ilə günümüzə qədər gəlib çatan vacib və əvəzolunmaz fermuarın təqdim olunma tarixi 1851-ci ilə təsadüf edir. Hazır geyimlərin əsasını təşkil edən elementlərdən biri də tikiş maşını ixtira edən Elias Howe olub. Bu illər ərzində dəfələrlə inkişaf etdirilmiş, müxtəlif adlarla tanınmış və günümüzə qədər gəlib çatmışdır.
 

6. Velcro (cırt-cırt)
 

Velcro 1941-ci ildə isveçrəli mühəndis George de Mestral tərəfindən icad edilmişdir. Mühəndis Alp dağlarında itləri ilə gəzintidən sonra paltarına və it kürkünə yapışan tikanlı qabıqlara heyran olub, onları mikroskopla yoxlayanda hər hansı bir lifə yüzlərlə qarmağın yapışdığını görüb və bunu 10 il ərzində təkmilləşdirib. Neil Armstronqun astronavt və idman kostyumunda istifadə edilən Velcro isə qopub.


7. Kaşmir

Min illərdir Kəşmir, Nepal və Monqolustanda istehsal edilən bu xüsusi keçi yunu yumşaqlığı və davamlılığı ilə zamanla bütün dünyaya yayılmışdır. İpək Yolu sayəsində Avropaya çatan kaşmir ilk dəfə corab və şal kimi istifadə edilsə də, Fransada imperatriça Jozefina tərəfindən sevilib və zamanla sviterlərin sevimlisinə çevrilib.


8. Qadınlar üçün şalvar

1900-cü illərə qədər heç bir cəmiyyətdə və ya mədəniyyətdə qadın şalvarı yox idi; Türklərdən başqa. ABŞ-da şalvar geyinməklə inqilaba başlayan Amelia Bloomer və tərəfdarları əvvəlcə Osmanlı İmperatorluğunda qadınların geydiyi şalvar və ya hərəm şalvarı adlanan paltarı küçələrə çıxarıblar. Böyük reaksiyalar alan şalvarlar bir müddət arxa planda qalsa da, sonda İkinci Dünya Müharibəsindən sonra qadınların normal geyiminə çevrildi.


9. Qadınlar üçün ağ köynək

İntibah dövründən kişilər üçün adi olan ağ köynəklər 19-cu əsrin əvvəllərində kostyumlarla birləşdirildi və beləliklə işçi sinfinin mavi yaxalıq və ağ yaxalıq anlayışları öz yerini tapdı. Qadınlar ilk dəfə Amerika vətəndaş müharibəsi zamanı ağ köynək geyinməyə başladılar. Bu həddindən artıq kişi paltarının qadınlar tərəfindən geyinilməsi böyük hadisə idi.


10. Hündürdaban ayaqqabılar

Çox maraqlıdır ki, qədim Yunanıstandan bəri mövcud olan hündürdaban ayaqqabıların çox məşhur olduğu 1600-cü illərdən 1900-cü illərə qədər demək olar ki, yox olub. 1920-ci illərdə bəzi dizaynerlər tərəfindən tədricən yenidən təqdim edilən daban ayaqqabılar ilk dəfə çimərlik ayaqqabısı kimi təklif edilib. O vaxtdan bəri onlar bir daha dəbdən düşməyiblər.


11. Flip-floplar (Vyetnam başmağı)

Yaponların tarixi geyimi olan bu başmaqların bir neçə çeşidi var. İkinci Dünya Müharibəsindən sonra Amerika əsgərləri özləri ilə Zori adlı rezin versiyaları gətirdilər. Amerikalı qadınlara evdə və bağçada geyə biləcəkləri başmaq kimi təqdim edilən flip floplar 60-cı illərdən “flip flop” adını alıb və gündəlik geyimlərə daxil edilib.


12. Hərbi çəkmələr

Hərbi çəkmələr adlanan bu ağır, bağlayıcı çəkmələrin çirkli tarixçəsi var. İkinci Dünya Müharibəsində alman əsgərləri üçün istehsal edilən bu çəkmələr nasistlərin simvolu idi. Müharibədən sonrakı punk və digər alternativ mədəniyyətlərdən olan yeniyetmələr onları geyinərək, bu çəkmələrin qaranlıq keçmişini tamamilə silərək günümüzün sevimli trekinə çevirdilər.

Aynil
Sfera.az