Alkatraz - şübhəsiz ki, dünyanın ən məşhur həbsxanalarından biridir. Bu həbsxana adına çıxan xəbərlərin çoxu olduqca təəccüblü məzmuna malikdir. Alkatraz adasında qurulan bu həbsxana tez-tez müxtəlif hekayələrin və filmlərin mövzusu olub.
 

Sfera.az Alkatraz həbsxanası haqqında sizi təəccübləndirəcək bəzi faktları təqdim edir.


Alkatraz həbsxanası qaçmağın demək olar ki, qeyri-mümkün olduğu və Al Kapone kimi mafiya başçılarının saxlandığı bir adada tikilmiş həbsxana idi. Həbsxana rəisi gecə saatlarında qəfildən bağlanan kameraların qışqırıqlarını və qapılarının səslərini eşitdiyini iddia edib. Həbsxanada müxtəlif vaxtlarda dəfələrlə məhkumların qaçmaq cəhdlərindən sonra nəzarət altına alınıb ​​və 1963-cü ildə tamamilə bağlanıb.

Ancaq həbsxana haqqında əfsanələr hələ də yaşayır. Alcatrazda 36 məhbus tərəfindən 14 qaçış cəhdi olub. Qaçış zamanı tutula bilməyənlər də boğularaq ölüblər. Adada yerləşən bu həbsxanadan qaçmaq ən yaxın quru məsafəsinə 2,5 km üzmək demək idi.
 

Lakin, 60 il əvvəl qaçmağın demək olar ki, mümkünsüz olduğu Alkatrazdan qaçan 3 məhbusun həbsxanadan necə qaçdığı hələ də sirr olaraq qalır. Hətta filmlərə də mövzu olan həbsxanadan qaçan Con Anqlin, qardaşı Klarens və Frenk Morrisin bu işi görmək üçün əllərində ancaq qaşıq və çəngəl olduğu bildirilib. Qaçaqların ölüb-ölmədiyi məlum olmasa da, yeni hazırlanmağa başlayan televiziya sənədli filmində hadisənin fonunun işıqlandırılacağı gözlənilir.

Kaliforniyanın Alkatraz adasında yerləşən həbsxananın dörd tərəfi su ilə örtülü olub.

Qaçaqların qaçdıqdan bir neçə gün sonra köpək balıqları ilə dolu donmuş sularda öldüyü bildirilir. Bundan sonra FBİ stintaqı bağlayıb.

Lakin hətta filmlərə də mövzu olan həbsxanadan 3 məhbusun yalnız qaşıq-çəngəllə necə qaçdığı sirr olaraq qalır.
Bu yaxınlarda çəkilən televiziya sənədli filmi 3 məhbusun gecə yarısı həbsxanadan necə qaçdığını ortaya çıxarmaq məqsədi daşıyıb.
Qaçaqların bərbərxanadan topladıqları saçları birləşdirərək özlərini yatmış kimi göstərmələri eşidənləri təəccübləndirib. Həmin dövrə aid cinayətkarların fotoşəkilləri qocalma texnikası ilə günümüzə uyğunlaşdırılıb.

Digər tərəfdən, ailələr mərhum məhbusların ölmədiyini iddia edirlər. “Discovery Channel”a danışan ailə qohumu Devid Braziliyada gizləndiyi yeri aşkar etdiyini iddia edib.

Anqlin, qardaşı və Morrisin onları qayıqla götürməsi üçün bir qanqsterə pul ödədiyi də bildirilir.
 

Bir neçə il əvvəl vəfat edən narkotik alverçisi Fred Brizzi qaçanların Meksikaya getdiyini bildirib.
Onlarla 1975-ci ildə barda tanış olduqlarını bildirən Brizzi, qaçanların ailələri ilə birlikdə ferma işlətdiklərini bildirib.
O əlavə edir ki, ailələr illərdir qaçaqlardan hədiyyələr və pul alırlar.

"Con, Clarence və Morris bütün ailələri və uşaqları ilə birlikdə Braziliyaya gedib"- ailənin qohumu David iddia edib.
Con Anglinin 2013-cü ildə yazdığı iddia edilən bir məktub da var. "Mənim adım Con Anqlindir. Qardaşlarım Klarens və Frenk Morris 1962-ci ilin iyununda Alkatrazdan qaçıblar. İndi 83 yaşım var və xərçəng xəstəsiyəm. O gecə hamımız bunu bacardıq, amma indi həyat çətindir”.
 

5 il əvvəl ictimaiyyətə sızdırılan məktubda deyilənə görə Con Aqlin 2011-ci ildə vəfat edib.
Qohumları Davidin iddiasına görə, Alkatraz həbsxanası onların öldüyünü iddia edərək vəziyyəti ört-basdır etməyə çalışıb.
 

Davidin anası, 87 yaşlı Mari də qardaşlarının uğurla qaçdığına inanır. Bundan əlavə, ana qaçanların harada olduğunu bilsə belə, polisə xəbər verməyəcəyini dəfələrlə bildirib.
 

Qaçaqlardan biri olan Anglinin 12 bacısı var idi və deyilənə görə, yoxsulluq içində yaşayırdı. O və bacıları paltar və kitab almaq üçün oğurluğa başlayanlar arasında olub. 1950-ci illərdə kiçik yerləri soymağa başlayıblar. Daha sonra onlar bank oğurluğu zamanı yaxalanıblar.

Məşhur mafiya lideri Al Kapone də Alkatrazda məhkumluq həyatı yaşayıb. O burada “Banjo” adlı qrupda çıxış edib.

Demək olar ki, hər kəs bilir ki, Al Kapone Amerika tarixinin ən bədnam cinayətkarlarından biridir. Mafiya lideri Atlantada vergidən yayınma cəzasını çəkərkən mühafizəçilərə güzəştli rəftar almaq üçün rüşvət verirdi. Gözlədiyi bəzi imtiyazları əldə etsə də, Alkatrazda çox fərqli bir işə qarışıb. O, bazar günü konsertlər verən "Banjo" adlı həbsxana musiqi qrupuna qoşulub. Kriminal aləmin aparıcı adı kimi tanınan Al Kapone bu vəziyyətlə bağlı “Deyəsən Alkatraz məni həqiqətən də ələ keçirib” şərhini verib. Təsəvvür edin, ən bədnam mafiya lideri musiqi qrupunda ifa edir.


Bəs Alcatraz adı haradan gəlirdi?

Məşhur həbsxananın adının haradan gəldiyi isə başqa maraq doğuran məsələdir. Adada həbsxana tikilməzdən əvvəl qəhvəyi qutanların evi olub. İspan leytenantı Xuan Manuel de Ayala ilk dəfə 1775-ci ildə bura gələndə onu “La Isla de los Alcatraces”, yəni “Qutan adası” adlandırıb. Daha sonra adanın adı qısaldılaraq "Alkatraz" olub.


Yerli amerikalı fəallar bir müddət Alkatrazı işğal ediblər.

Mohawk Richard Oakes başda olmaqla 100 yerli amerikalı fəaldan ibarət qrup 1969-cu ilin noyabrında adanı ələ keçirib. Bu qrup hindlilərə verilən 1868-ci il müqaviləsinə istinad edərək Alkatraz torpaqlarına iddia edirdi. Yerli amerikalı fəalların məqsədi Alkatraz ərazisində universitet və mədəniyyət mərkəzi açmaq olub. Onlar adanı Amerika hökumətindən 24 dollarlıq şüşə muncuq və qırmızı parça ilə olduqca gülünc qiymətə almaq istəyirdilər. 1971-ci ilin iyununda Amerika polis qüvvələri adaya müdaxilə nəticəsində aktivistlərdən geri aldı.
 

Alkatrazın ilk məhbusları hərbi cinayətkarlar olub
 

1840-cı illərdə Amerika vətəndaş müharibəsindən qaçan əsgərlər hansı tərəfə mənsub olduqlarından asılı olmayaraq bu adada əsir kimi saxlanılırdı. Bundan əlavə, İspan-Amerika müharibəsi zamanı bu adada qaçaq əsgərlər həbs edilib. Boksçu üsyanı zamanı orduya müqavimət göstərən mülki çinlilər də bu adanın daimi qonaqları kimi uzun müddət əsir saxlanılıblar. Bir sözlə, Alkatraz həbsxanasında əvvəlcə hərbi cinayətlərə görə məhkum olunmuş məhbuslar yerləşirdi.
 

Məşhur inancın əksinə olaraq, ölkənin ən bədnam cinayətkarları Alkatrasa göndərilməyib.
 

Alcatraza göndərilən məhbusların ən şiddətli və ya bədnam cinayətləri törətmələri mütləq deyildi. Alcatrazda hər cür cinayətkar var idi. Bu sığınacaqlı həbsxana əsasən, demək olar ki, bütün ömrünü həbsxanada keçirəcək uzunmüddətli cinayətkarlardan ibarət idi.
 

1962-ci ildə məhbus Con Pol Skott həbsxananın mətbəxinin pəncərəsinin barmaqlıqlarını əyərək oradan çıxa bilib.
Həyəcanla dənizə atılaraq materikə çatmağı hədəfləyən Skott Qızıl Qapı körpüsünün ətəyinə çatanda çox pis vəziyyətdə olub. Skott quruya çıxmışdı, lakin polislər onu tapanda soyuq dəniz suyundan dərialtı şokda huşunu itirmişdi. Bu gün də “Alcatrazdan qaçış” adlı festivalda minlərlə insan sahildə 2400 metr uzunluğunda üzür. Beləliklə, üzgüçülər özlərini məhbus kimi görür və azadlıqları üçün üzməkdən həzz alırlar.

Alcatraz həbsxanasının "hər kamerada bir nəfər" siyasəti bəzi məhbusları olduqca cəlb edib. Bu vəziyyətin məhbusları cəlb etməsinin bir çox səbəbi var idi. Məsələn, bir məhbus kamerada tək qalsa, digər məhbusların hücumlarından sağ çıxa bilərdi. Alcatraz həbsxanasını məşhur edən digər səbəb onun yeməkləri idi. Alcatrazın ilk direktoru Ceyms A. Conston həbsxanadakı iğtişaşların çox vaxt pis yeməkdən qaynaqlandığına görə məhbuslara daha yaxşı və daha dadlı yeməklər hazırlamağa qərar verib. Yeməkdən razı qalan məhbusların bununla bağlı problem yaşamamayıb. Bir çox məhbus Alkatrazın ölkə miqyasında nüfuzuna görə buraya gəlmək istəyirdi. Məhbuslar istəkləri ilə bağlı həbsxana rəhbərlərinə müraciət ediblər.

29 il həbsxana kimi istifadə edilən adanın saxlanması çox baha idi. Həbsxananı açıq saxlamaq üçün lazım olan təmir və texniki xidmət üçün təxminən 4 milyon dollar tələb olunduğu bildirilir. Bundan əlavə, gündəlik açıq saxlama xərcləri də var idi. Xərclərin ən böyük səbəbi nəqliyyatın çətinliyi idi, çünki gündəlik tələbatı ödəmək üçün dəniz nəqliyyatı tələb olunurdu və bu, çoxlu yanacaq sərfiyyatı demək idi.

Həbsxana bağlanma səbəbi təkcə yüksək xərclər deyil, həm də yarım əsrlik duzlu suyun təsirinin binaları dağıdıb məhv etməsi idi.
 

Həbsxana bağlandıqdan sonra ada bir müddət tərk edilmiş vəziyyətdə qalıb. Sonra 1972-ci ildə yenidən açılıb, həbsxana əvəzinə indi ən məşhur turistik yerlərdən biri olaraq qalır.

Bu vaxta qədər Alkatraz dünyanın ən məşhur məhbuslarını, o cümlədən Al Kapone və Bill Kellinin məhkumluq həyatı yaşadığı həbsxana olub. Bu turistik yer dünyada bədnam cinayətkarların izlərinin hələ də qorunduğu azsaylı adalardan biridir.

Xanım