Azərbaycan cazının banisi Vaqif Mustafazadənin doğum günüdür

Bu gün Azərbaycan cazının banisi Vaqif Mustafazadənin doğum günüdür.
Oxu.Az xəbər verir ki, Vaqif Mustafazadə 1979-cu ildə Azərbaycan Respublikasının əməkdar artisti fəxri adına layiq görülüb.
Onun barmaqları pianonun dillərinə toxunduqca dinləyicilər heç vaxt eşitmədikləri musiqinin sehrində özlərini unudurdular. İnsanlara olan hörmətini, səmimi münasibətini o, öz musiqi əsərləri ilə bir növ tamamlayır, bütövləşdirirdi. Musiqiyə hamı kimi yox, özü kimi, fərqli, qeyri-adi və tam yeni nəzərlə baxırdı. Onun musiqisində və duyumunda Qərbin caz üslubu, elementləri ilə yanaşı, Şərqin qəlbi riqqətə gətirən min bir duyğu çaları özünə yuva salmışdı.
Azərbaycan caz musiqisinin banisi və yeni caz fikrinin təsisçisi, muğamın klassik Amerikan caz musiqisi ilə sintezini yaratmış, Azərbaycan Muğam Caz Hərəkatının memarı Vaqif Mustafazadənin anadan olmasından 76 il ötür. Əməkdar incəsənət xadimi, bəstəkar, pianoçu Vaqif Mustafazadə 1940-cı ildə Bakıda musiqiçi ailəsində anadan olub. Atası Əziz hərbçi olsa da, musiqi ilə son dərəcə bağlı bir insan idi, gözəl tar çalmağı bacarırdı. Anası Zivər xanım isə ilk azərbaycanlı pianoçu qadınlardan biri olub.
Vaqif Mustafazədə yaradıcılıq yolunu ilk dəfə Tiflisdən salır və 1965-ci ildə Gürcüstan Dövlət Filarmoniyasında "Qafqaz” triosunu yaradır. Son dərəcə çətin, məsuliyyətli bir dövrdə fəaliyət göstərən bu qrupdan ayrıldıqdan sonra Vaqif Mustafazadə "Opera” ansamblına dəvət alır. Məhz bu ansablda o, gələcək həyat yoldaşı Elza Banzeladze ilə tanış olur. Bu nikahdan ikinci övladı Əzizə dünyaya gəlir.
1967-ci ildə cazmen yolunu Tallində keçirilən ümumdünya caz festivalından salır. 3 mindən çox musiqiçinin qatıldığı festivalda Vaqif Mustafazadə Gürcüstanı təmsil edir və qalib olur. Tallində qazandığı böyük uğurdan sonra Vaqif Gürcüstana deyil, Azərbaycana dönür və 1969-cu ildə Bakıda keçirilən caz festivalında iştirak edərək, bir daha nəyə qadir olduğunu sübut edir.
Lakin bütün dünyaya səs salan Vaqif Mustafazadə yaradıcılığını öz vətənində milli musiqimizə, muğama xəyanət kimi qiymətləndirənlər də tapılır. Cazmen bu ədalətsizliyə qarşı çıxsa da, gərilən əsəblər özünü biruzə verir, nəticədə 29 yaşlı sənətkar ölümlə üzləşir. Lakin bu dəfə xəta ondan yan keçir.
1979-cu ildə Monakoda qeyri-adi şərtlərlə yeni festival keçirilir. Bu festivalın şərtlərinə görə, əsərin müəllifi, ifaçısı və ölkəsi gizli saxlanılmalıdır. Festival başa çatdıqdan sonra yüzlərlə naməlum ad içərisindən bizə doğma ad çəkilir - Azərbaycan, Vaqif Mustafazadə. Monako caz festivalından vətənə "Ağ royal” mükafatı ilə qayıdır və növbəti konsertlərindən birinə hazırlaşır. Ancaq bədxahlar onun bu istəyini gerçəkləşməyə qoymurlar.
Nəticədə o bu konserti reallaşdırmaq üçün Daşkəndə yola düşür. Lakin uğursuzluqla burada da üzləşir. Vaqif Mustafazadə Daşkənd konsertində səhnəyə son dərəcə əsəbi, incimiş, haqsızlıqlardan boğaza yığılmış vəziyyətdə çıxır.
Piano arxasına keçir və ifa etməyə başlayır. Getdikcə şiddətlənən ağrılarına baxmayaraq. Ancaq Mustafazadəyə konsertin son akkordlarını vurmaq nəsib olmur. 1979-cu il dekabrın 16-sı elə səhnədəcə onun ürəyi dayanır.
Xalq musiqisi, muğamdakı improvizasiyalarda caz elementləri görmüş və orijinal bir janr ortaya çıxarmış "Muğam” simfoniyasının müəllifi Vaqif Mustafazadə 1979-cu ildə Azərbaycan Respublikasının əməkdar artisti fəxri adına layiq görülür.