Azərbaycanda Superkompüter Mərkəzi qurulur - Səbəb

"Azərbaycanda süni intellektin inkişafı məqsədilə iki iri texnoloji infrastruktur layihəsi, Superkompüter Mərkəzləri qurulur. Bu mərkəzlər həm dövlət sektoruna, həm də startap və innovativ biznes subyektlərinə süni intellekt layihələrinin icrası üçün texnoloji dəstək göstərmək məqsədi daşıyır".
Sfera.az xəbər verir ki, bu barədə "Multimedia" İnformasiya Sistemləri Texnologiyaları Mərkəzinin direktoru Osman Gündüz məlumat verib. Onun sözlərinə əsasən, 2 mərkəz yaradılacaq.
“Birinci mərkəz İqtisadiyyat Nazirliyinin dəstəyi ilə CASPEL şirkəti tərəfindən inşa olunur və yalnız dövlət qurumlarının, elmi tədqiqat qurumların süni intellekt layihələri üçün nəzərdə tutulub. Artıq bütün dövlət qurumlarına bununla bağlı müraciətlər göndərilib.
Layihənin əsas icra tərəfi İN-in İKT Departamentidir. Bu mərkəzə 20 milyon manat büdcə ayrılıb, Dell texnologiyası üzərində qurulur və NVIDIA H200 GPU-lar ilə təchiz olunur.
Təşkilatçılar layihənin ən çətin mərhələlərdən biri olan, ABŞ-dən NVIDIA-nın GPU çiplərinin lisenziyasının əldə olunmasını da artıq tamamlanyıblar. Hazırda xidmətlərin dizaynı və tarifləri üzərində işlər gedir. Yaxın günlərdə açılışı nəzərdə tutulub".
O.Gündüz qeyd edib ki, ikinci Superkompüter Mərkəzi isə “AzInTelecom” tərəfindən qurulur:
"7 milyon manatlıq tender artıq başa çatıb, lakin mərkəzin tikintisini həyata keçirəcək şirkətin adı hələ açıqlanmayıb. Bu mərkəzin "Lenovo" texnologiyası üzərində qurulması və NVIDIA H200 GPU-ları ilə təchiz olunması planlaşdırılır. ABŞ-dən GPU lisenziyalarının əldə olunması ilə bağlı isə hələlik məlumat verilməyib.
İkinci mərkəzin əsas istifadəçiləri kimi Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyi nəzdində fəaliyyət göstərən AI Lab, həmçinin startaplar və innovasiya sektorunun iştirakçıları nəzərdə tutulur. Qeyd edək ki, Süni İntellekt Akademiyası da məhz AI Lab tərəfindən təsis edilir”.
O.Gündüz bildirib ki, tariflərlə bağlı yekun qərarlar hələ verilməyib. Lakin bu məsələ İRİA-da keçirilən son görüşdə müzakirə olunub və təkliflər artıq təqdim edilib. Prezident tərəfindən təsdiqlənən süni intellekt strategiyasında məhz belə superkompüter mərkəzlərinin yaradılması nəzərdə tutulmuşdu və bu istiqamətdə real addımların atılması təqdirəlayiqdir.
Onun fikrincə, dövlət qurumlarının süni intellekt layihələrinin xarici resurslarda saxlanılması müəyyən risklər yaradır. Eyni zamanda, startaplar və özəl sektor üçün xarici platformalarda GPU əsaslı süni intellekt modellərinin yerləşdirilməsi ciddi maliyyə xərcləri tələb edir.
“Bu baxımdan hər iki mərkəzin şəffaf, açıq və rəqabətqabiliyyətli olması, həm dövlət, həm də özəl sektor üçün əlçatan tariflərlə xidmət göstərməsi süni intellekt ekosisteminin inkişafına mühüm töhfə verəcək”, – deyə O.Gündüz bildirib.
Bəsti Rəfizadə
Sfera.az