1883-cü ildə baş verən Krakatoa Vulkanı fəlakəti dünya tarixindəki ən qorxulu təbii hadisələrdən biri kimi tanınır. 36.000-dən çox insanın həyatına son qoyan vulkan təbii fəlakətlərin bəşəriyyətə təsirini dərindən anlamağa da kömək edib.

Sfera.az bu yazıda bu dağıdıcı fəlakətə daha yaxından nəzər salır.

Krakatoa İndoneziyada Cakartanın qərbində yerləşən kiçik bir vulkanik adadır. Lakin zaman keçdikcə daha maraqlı olan adanın özü deyil, üzərindəki vulkan olub.

1883-cü ilin avqustunda Krakatoanın püskürməsi bəşəriyyət tarixində ən dağıdıcı vulkan fəlakətlərindən birinə çevrildi və 36.000-dən çox insanın ölümünə səbəb oldu. Püskürmə zamanı ərazi Holland Şərqi Hindistanının bir hissəsi idi; bu gün isə İndoneziyanın bir hissəsidir.

Gözlənilmədən qəfil püskürən Krakatoa yüzlərlə nüvə bombasının gücü ilə tez bir zamanda püskürüb. 26 və 27 avqustda baş verən püskürmələrin ən güclüsü 27 avqust səhər saatlarında baş verib.

Bu dövrdə hətta Avstraliyanın Pert şəhərində də böyük bir partlayış eşidilib. Nəticədə, adanın üçdə ikisi çökərək dənizə düşüb və nəhəng sunamilərə səbəb olub.

Püskürmə nəticəsində yaranan sunamilər 30 metrə qədər hündürlüyə çatıb və Krakatoa adasını su altında qoyub.

Bu nəhəng dalğalar sahil şəhər və kəndlərinə böyük dağıntılar gətirərək təxminən 36.000 insanın ölümünə səbəb olub. Ölənlərin bəziləri isti vulkanik qazlardan zəhərlənmişdi.

Krakatoanın püskürməsi indiyə qədər qeydə alınmış ən güclü püskürmələrdən biri idi və Vulkanik Partlayış İndeksində 6-cı kateqoriyaya daxil oldu.

Müqayisə olaraq, 1945-ci ildə Yaponiyanın Xirosima şəhərini məhv edən atom bombasının gücü cəmi 20 kiloton idi ki, bu da Krakatoanın partlayıcı gücünü göstərir. Beləliklə, partlayışın səsi müasir tarixdə eşidilən ən yüksək səslərdən biri hesab olunur.

Püskürmədən sonra atmosferə buraxılan qazlar bütün dünyaya təsir etdi. Araşdırmalara görə, atmosfer temperaturu aşağı düşdü və bu da bir çox bölgədə fövqəladə yağış hadisələrinə səbəb oldu.

İqlim dəyişikliyi səbəbindən Los-Ancelesə də təsir edən bu vəziyyət, şəhərin rekord illik ən yüksək yağışı qeyd etməsinə səbəb oldu.

1927-ci ilin sonlarında Krakatoa dirçəldi və aktivləşdi. Bu gün o, həftəsonlarını Yavanın qərb sahillərində keçirən Cakartalılar üçün məşhur bir turizm məkanına çevrilib. Bu artan maraqla Krakatoa müxtəlif turizm fəaliyyətlərinin bir hissəsinə çevrilib.

Ziyarətçilər bu tarixi vulkanik yeri araşdırmaq və bölgənin özünəməxsus təbii gözəlliyindən zövq almaq imkanına malikdirlər. Krakatoa həm macəra axtaranlar, həm də təbiətsevərlər üçün unudulmaz bir təcrübə təqdim edir.

Krakatoa vulkan fəlakəti təbiətin dağıdıcı gücünü ortaya qoyur. Bu hadisə tarixin bir hissəsi olaraq qalmaqla yanaşı, həm də bu gün vulkanik fəaliyyətin başa düşülməsində rol oynayır.

Aynil

36 min insanı “yox edən” vulkan – Tarixin ən dəhşətli günü