Futbol dünyası bir okean kimidir. Futbol peşəkar və istedadlı oyunçuların dünyada ən çox izlənilən və çox gəlirli olduğu idman növüdür.
Bundan əlavə, futbol ictimaiyyətində peşəkar oyunçular həm tamaşaçıların həyəcanını artırıb, həm də karyeraları boyu bu cəmiyyətə töhfə veriblər.
Hər şey bir kənara - futbol həm də insanları və mədəniyyətləri birləşdirir və tamaşaçılara matçın həyəcanını və sevgisini öyrədir.

Bildiyiniz kimi, dünya çempionatı futbolun həyatımıza belə təsir etdiyini hər fürsətdə bizə göstərən ən mühüm hadisələrdən biridir.

Bütün dünyanın diqqəti Qətərdə keçirilən dünya çempionatına yönəlmişkən, gəlin 1930-cu ildən bəri keçirilən bu yarışın tarix və maraqlı hadisələrinə birlikdə nəzər salaq.

Sfera.az futbolsevərlərə qısa maraqlı xronologiya təqdim edir.

Məsələn, İngiltərənin 2010-cu ildə Cənubi Afrikada keçirilən dünya çempionatındakı çıxışını xatırlayaq.

İngiltərə Almaniyaya 4-1 hesabı ilə uduzanda məşqçi Maurisio Espinosa və hakim Xorxe Larrionda dəfələrlə səhv aşkarlanıb. Frenk Lempardın uzaq məsafədən zərbəsi gözlənildiyi kimi getmədikdə, bütün stadionda iğtişaşlara başlamış və yer-yerindən oynayıb. Lakin 2:2 hesablı heç-heçə ilə bitməli olan matçda Lempardın qolu qəbul edilmədi və İngiltərə mübarizədən çıxdı.
 

Bu il Qətərdə keçirilən 2022 Dünya Kuboku dünya futbolu üçün mühüm mərhələ sayılırdı.

FİFA və futbolun digər rəhbər orqanlarının təzyiqi Qətəri əcnəbi azarkeşləri daha rahat etmək üçün turnirdən əvvəl bir çox məsələlərdə uyğunlaşmağa və istirahət etməyə məcbur etdi. Təhlükəsizlik tədbirləri maksimum səviyyədə olmalı və dünya üzrə həmkarlar ittifaqları Qətər hökumətini əsasən Asiya və Afrikanın digər bölgələrindən gələn immiqrantlar üçün iş standartlarını yaxşılaşdırmasa, turniri boykot etməklə hədələyib.

Buna görə də Qətərlilər çoxlu güzəştlərə getdi.

Çoxları həm də regionda həm siyasi, həm də sosial baxımdan uzunmüddətli dəyişikliyin alovlanacağına ümid edirdi, buna görə də əksi baş verərsə, bu turnirin hər baxımdan böyük səhv ola biləcəyini proqnozlaşdırılırdı.

Dünya çempionatından söz düşmüşkən, əfsanəvi futbolçu Maradonanı qeyd etməmək olmaz. Bəs Maradonanın dünya çempionatında əhəmiyyəti nə idi?

Bütün zamanların ən populyar, mehriban və həvəsli oyunçusu olan Dieqo Armando Maradonanın sehri olmasaydı, futbol ictimaiyyəti indiki kimi olmazdı. O, etdiyi hər şeyi vəziyyəti yaxşı olmayan uşaqlar üçün edirdi. Üzündə misilsiz sevinc və ruhunda əbədi od olan Maradona hər kəsə futbol oynamağı və futbola olan ehtirasını necə yaşamaq lazım olduğunu göstərib.

Maradona 1986-cı ildə Meksikada keçirilən dünya çempionatının 1/4 finalında İngiltərəni qısa müddətə diz çökdürdü.

Argentina və İngiltərə Folklend müharibəsindən cəmi dörd il sonra, 1986 Dünya Kubokunun 1/4 finalında üz-üzə gəliblər. Argentina yarımfinalda 2:1 hesablı qələbə qazandığı halda, Dieqo Maradonanın rəqib qapısına vurduğu qol bəlkə də əsrlər boyu unudulmayacaqdı.

Daha sonra "Qolu əlləmi vurdun?" sualına Maradona “Tanrının əli idi” cavabını vermiş və bu cavab da tarixə düşmüşdü.

Rejissoru Asif Kapadia olan sənədli filmdə bu mövzuda açıqlama verən Maradona 4 il əvvəl Folklend müharibəsini xatırladaraq, bu məqsədin simvolik bir qisas olduğunu bildirib. Argentinalı əfsanə deyirdi ki, o dövrdə ingilislər tez-tez “Tanrı bizə kömək əli uzadıb” ifadəsini işlədirdilər.

 

Bəs 1930-cu illərə damğasını vuran Montevideoda keçirilən ilk Dünya Kubokunda nə baş verib?
 

13 iyul 1930-cu ildə ev sahibi Uruqvayın Montevideo şəhərində eyni vaxtda keçirilən ilk Dünya Kuboku futbol matçında Fransa Meksikanı 4:1, ABŞ isə Belçikanı 3:0 hesabı ilə məğlub etdi. Dünya Kuboku bundan sonra dünyanın ən çox baxılan idman hadisəsinə çevrildi.
Avropalı futbolçuların ümidsizliyinə baxmayaraq, 1924-cü il Paris Olimpiadasında və 1928-ci il Amsterdam Olimpiadasında ardıcıl qızıl medallar qazanan Uruqvay ilk Dünya Kubokuna ev sahibliyi etmək üçün seçildi.
 

FİFA prezidenti Jül Rime 1930-cu ildə beynəlxalq turnirin təşkilinə kömək etdi. Avropadakı böhran səbəbinə görə, bir çox avropalı oyunçular qayıdanda karyeralarının məhv olacağından ehtiyat edərək turnirdə iştirak edə bilməyib və ya iştirak etmək istəməyib. Nəticədə 3 qat Olimpiya qızıl medalçısı İngiltərə, İtaliya, İspaniya, Almaniya və Hollandiya da daxil olmaqla, Avropanın ən uğurlu komandalarından bəziləri ilk dünya çempionatında iştirak etməyib.
 

Rumıniyada Kral Kerol isə komanda üzvlərini özü seçib, onlara işlərindən üç aylıq məzuniyyət verib və oyunçuların qayıdanda işləyəcəklərinə zəmanət verib.
 

Rumıniyada Kral Kerol komanda üzvlərini özü seçdi, onlara işlərindən üç aylıq məzuniyyət verdi və oyunçuların qayıdanda işləyəcəklərinə zəmanət verdi.
Turnirə daxil olan Uruqvay və Argentina güclü komandalar, Fransa və ABŞ da rəqabətədavamlı komandalar idi. İlk turda fransalı Lusien Laurent dünya çempionatında ilk qolunu vurub. İkinci qarşılaşmasında Fransa, hakimlərin oyunu 6 dəqiqə tez başa vurması ilə bağlı mübahisələrə görə Argentinaya 1:0 hesabı ilə uduzub.

Belçikanı məğlub edən ABŞ, Argentinaya 6-1 hesabı ilə uduzan Paraqvayı məğlub edərək yarımfinala yüksəlib.
 

Yenə də yarımfinal ABŞ Dünya Kubokunun bu günə qədər ən yaxşı finişi idi.
 

30 iyul 1930-cu ildə keçirilən ilk Dünya Kubokunun finalı 1928-ci il Olimpiadasının qızıl medalı uğrunda görüşdə Uruqvayın Argentinanı 4-2 hesabı ilə məğlub etməsinin revanş oyunu sayılırdı və bu oyunu 93.000 tamaşaçı izləyib. Uruqvay 1950-ci ildə Rio-de-Janeyroda Braziliyanı 2:1 hesabı ilə məğlub edərək ikinci Dünya Kubokunu qazanıb.

Aynil