Çində yarasalardan insanlara ötürülə bilən iki yeni virus aşkarlandı
Alimlər Çində yarasalardan insanlara keçə bilən yeni infeksiyalar aşkar ediblər. Onlar ağır beyin iltihabına və tənəffüs xəstəliklərinə səbəb ola bilər.
Sfera.az bildirir ki, tədqiqatçılar uçan məməlilərdə ölümcül Nipah və Hendra virusları ilə yaxından əlaqəli olan iki yeni virus aşkar ediblər. Qeyd edək ki, bu virusların hər ikisi insanlar üçün ölümcüldür.
Alimlər hesab edirlər ki, bu virusların yerli əhaliyə keçmə ehtimalı yüksəkdir. Hazırda bu virusların heç biri üçün dərman və ya peyvənd yoxdur.
Tədqiqatın bir hissəsi olaraq, Yunnan əyalətinin Endemik Xəstəliklərə Nəzarət və Qarşısının Alınması İnstitutundan bir qrup dörd il ərzində toplanan 10 növdən olan 142 yarasanın böyrəklərini araşdırıb.
Ümumilikdə alimlər 22 virus aşkar ediblər ki, onlardan 20-si əvvəllər elmə məlum olmayıb. Bunlardan ən qorxulu ikisi təcrid olunmuş - Nipah və Hendra virusları ilə yaxından əlaqəli yeni henipaviruslardır. Bu viruslar Yunnan kəndlərinin yaxınlığındakı bağların yaxınlığında yaşayan yarasalarda (Rousettus leschenaultia) tapılıb.
Henipavirusların sidiklə ötürüldüyü məlumdur, ona görə də elm adamları çirklənmiş meyvələrdən ehtiyat edirlər.
Elm adamlarının fikrincə, tapıntılar bu yeni virusların insanlara və ya mal-qaraya yayılma potensialı ilə bağlı ciddi narahatlıq yaradır. Yarasalar immun sistemlərinin işinə görə geniş spektrli mikroorqanizmlər üçün təbii su anbarıdır.
Bəziləri qlobal pandemiyaya səbəb olan koronavirusun da insanlara yarasalardan keçdiyini düşünür. Ancaq digərləri pandemiyanın Wuhandakı bir laboratoriyadan virusun sızması nəticəsində baş verdiyini iddia edirlər.
Heyvanlar əvvəllər Ebola və Yaxın Şərq tənəffüs sindromu (MERS) epidemiyaları ilə əlaqələndirilmişdi.
Tədqiqatçılar əlavə ediblər ki, yarasa ilə ötürülən viruslar insanlara ya yarasalarla birbaşa təmasda, ya da yarasaların tüpürcəyi, nəcisi və ya sidiyi ilə çirklənmiş su və qidaların qəbulu ilə ötürülür.
Müəlliflər həmçinin xəbərdarlıq edirlər ki, Nipah virusu insanlarda kəskin tənəffüs çətinliyi və ensefalit də daxil olmaqla ağır xəstəliyə səbəb olan ölümcül patogendir və ölüm nisbəti 35-75% təşkil edir.
Aysel
