Dördüncü Hindistan-Pakistan müharibəsi olacaqmı? - Gərginlik pik həddə çatıb
Cammu və Kəşmir bölgəsində nəzarət xəttində Hindistan və Pakistan hərbçiləri arasında yenidən atışma baş verib. Tərəflər qarşılıqlı şəkildə bir-birlərini atəşkəsi pozmaqda ittiham ediblər. Bu hadisə regionda onsuz da gərgin olan vəziyyətin daha da alovlanmasına səbəb olub.
Sfera.az-a açıqlama verən politoloq Kazım Kazımov bildirib ki, Hindistan və Pakistan arasında Cammu və Kəşmir bölgəsi uzun illərdir əsas münaqişə nöqtəsi kimi qalır.
O qeyd edib ki, bu konfliktin kökləri 1947-ci ilə Hindistanın Britaniya müstəmləkəsindən azad olaraq Hindistan və Pakistan kimi iki dövlətə bölündüyü dövrə qədər uzanır:
"Həmin vaxt dini mənsubiyyətə görə bölgülər aparılsa da, Kəşmir bölgəsində bu proses tam şəkildə həyata keçirilmədi. Əhalisinin böyük əksəriyyəti müsəlman olan Kəşmir Hindistanın tərkibində qaldı, bu isə illərlə davam edən qarşıdurmanın əsas səbəbi oldu”.
Politoloq həmçinin vurğulayıb ki, 1947-ci ildən sonra tərəflər arasında Kəşmir uğrunda üç böyük müharibə baş verib. Sonuncu genişmiqyaslı toqquşma isə 1999-cu ildə Kargil bölgəsində qeydə alınıb. Kazımovun sözlərinə görə, xüsusilə 2019-cu ildə Hindistanın Kəşmirin muxtariyyət statusunu ləğv etməsi və bölgəyə 500 mindən artıq hərbçi yerləşdirməsi vəziyyəti daha da gərginləşdirdi:
"Bu addım yerli əhali tərəfindən ciddi narazılıqla qarşılandı və Pakistan da məsələyə sərt reaksiya verdi”.
Hazırkı qarşıdurmanın yalnız hərbi deyil, həm də iqtisadi və ekoloji aspektləri var. Politoloq qeyd edir ki, Hindistanın Pakistan ərazisinə axan çaylar üzərində bəndlər tikməsi və su axınını məhdudlaşdırması da gərginliyi artıran əsas faktorlardandır.
“Su problemi regionda əlavə gərginlik yaradır. Bu məsələnin beynəlxalq hüquqa uyğun şəkildə həll olunması vacibdir”, – deyə K.Kazımov bildirib.
Politoloq hesab edir ki, hazırda nə İslamabad, nə də Dehli münaqişənin genişmiqyaslı silahlı toqquşmaya çevrilməsində maraqlıdır:
"Hər iki ölkənin prioritetləri dəyişib. İqtisadi sabitlik və regional əməkdaşlıq bu gün daha ön plandadır. Üstəlik, hər iki ölkə nüvə silahına sahibdir və bu amil beynəlxalq ictimaiyyətin də narahatlığına səbəb olur. Bu baxımdan, su məsələləri üzrə kompromis əldə olunsa, münaqişənin yumşalması mümkündür”.
Bəsti Rəfizadə
