3 aprel 2025-ci ildə ABŞ Prezidenti Donald Trampın Vyetnam, İndoneziya və Çin məhsullarına yeni tariflər tətbiq etməsindən sonra “Nike”, “Adidas” və “Puma” şirkətlərinin səhmləri ucuzlaşıb. Qeyd edək ki, bu ölkələr qlobal idman geyimi və ayaqqabı istehsalçıları üçün əsas təchizatçılardır.

Sfera.az bildirir ki, dünyaca məşhur brendlərə sərmayə qoyan investorlar xərclərin kəskin artacağından və mənfəətin aşağı düşəcəyindən ehtiyat edərək, öz səhmlərini kütləvi şəkildə satırlar.

Vyetnam 46%, Kamboca 49%, Banqladeş 37% və İndoneziya 32% tarif dərəcəsi hədəflənmişdi, Tramp Çinə tarifləri 20% əlavə etdikdən sonra əlavə 34% bənd artırdı.

UBS analitiklərinin fikrincə, şirkətlər bu əlavə xərcləri tam ödəyə bilməyəcəklər. Məsələn, təkcə Vyetnam üçün bu, 10-12% qiymət artımını tələb edəcək.

Son illərdə Vaşinqton və Pekin arasında gərginlik artdıqca idman geyimləri istehsalçıları Çindən asılılığını azaldırlar. Bununla belə, ekspertlər qeyd edirlər ki, digər Asiya ölkələrindən gələn mallara yeni rüsumların tətbiqi ilə istehsalın ötürülməsi problemli olur.

"Əvvəllər şirkətlər Vyetnam, Hindistan və Taylanda keçməklə tədarükləri diversifikasiya edə bilirdilər. Lakin yeni rüsumlarla bu seçim daha az real görünür"- deyə UBS qeyd edir.

“Nike” və “Adidas” ən çox Vyetnama güvənir. “Nike” 2024-cü ildə ayaqqabılarının 50%-ni və geyimlərinin 30%-ni Vyetnamda istehsal edib. “Adidas” isə ayaqqabılarının 39%, geyimlərinin 18%-ni Vyetnama etibar edib.

2024-cü ildə ayaqqabılarının 32%, geyimlərinin isə 23%-i istehsal olunmaqla, İndoneziya və Kamboca da “Adidas” üçün vacib ölkələrə çevrilmişdir.

Birjalar isə tarif xəbərlərinə kəskin reaksiya verib: “Nike” bazardan əvvəl ticarətdə 8% itirib, “Adidas” isə bir illik minimuma yaxın 9% düşüb. “Puma” 8,5% azalaraq 2016-cı ildən bəri ən aşağı səviyyəyə çatıb. “Lululemon”, “Skechers”, “Under Armour”, “Hoka Deckers” və “On Holding” kimi geyim və ayaqqabı brendlərinin səhmləri 8-15% ucuzlaşıb.

Yeni tariflər əsas pərakəndə satış şirkətlərinə də təsir edib. “Walmart” 6%, “Amazon” isə 5% ucuzlaşıb. Əsasən Çin və Banqladeşdən gələn tədarüklərə arxalanan “H&M” 4,5% ucuzlaşıb. “Inditex” (“Zara” sahibi) - 3% azalıb.

Yeni rüsumların tətbiqi istehsalçıları qiymət siyasətlərinə və təchizat zəncirlərinə yenidən baxmağa məcbur edə bilər. Şirkətlər istehsalı daha aşağı tarifləri olan bölgələrə köçürə bilməsələr, istehlakçılar ABŞ-da idman ayaqqabıları və geyimlərinin əhəmiyyətli qiymət artımı ilə üzləşə bilər. Xatırladaq ki, ABŞ prezidenti Donald Tramp dünya ölkələri üçün “qarşılıqlı tariflərin” tətbiqi haqqında sərəncam imzalayıb. O qeyd edib ki, bəzi ölkələrin ədalətsiz tarif siyasətləri var, buna görə də 50 ən böyük qanunu pozanlar üçün yüksək rüsumlar tətbiq edilib. Siyahıya Avropa İttifaqı, Cənubi Koreya, Yaponiya və Çin daxildir.

Avropa Komissiyasının sədri Ursula fon der Leyen artıq yeni tariflərə cavab verib və milyonlarla insan üçün dəhşətli nəticələr barədə xəbərdarlıq edib. O, qiymətlərin dərhal artacağı barədə xəbərdarlıq edib və qarşıdurmadan danışıqlara keçməyə hazır olduğunu bəyan edib.

Aysel

Tramp administrasiyasının tarifləri məşhur brendlərin səhmlərini çökdürdü