Rusiya Ukrayna müharibəsində atəşkəs əldə edilməsi üçün tərəflərin ABŞ-yə təzyiqi artıb. Atəşkəs elan edilərsə, hansı tərəfin xeyirinə olacağı sual altındadır.

Ukrayna tərəfi iddia edir ki, bundan daha çox Rusiya faydalanacaq, Rusiya isə Ukraynanın atəşkəsdən daha çox bəhrələnəcəyini bildirir.

İndiki məqamda atəşkəs elan edilərsə, bu hansı tərəfin maraqlarını təmin edər?

Bununla bağlı Sfera.az-a açıqlama verən politoloq Yalçın Hacızadə bir neçə gün bundan öncə Ağ evdə Trampla Zelenski arasında gərgin keçən görüşdən sonra ABŞ-nin Rusiya-Ukrayna müharibəsi ilə bağlı mövqeyinin konkret bəlli olduğunu bildirib:

“Elə həmin görüşdən dərhal sonra da Amerika Dövlət Departamenti Ukraynaya müharibə ilə bağlı bütün yardımları dayandırdıqlarını bəyan etdi. Yardımların davamı üçün də Ukraynanın təbii sərvətlərinin Amerika ilə birgə işlənməsi haqqında razılaşmanı imzalamasını şərt göstərdi. Hələlik, Rusiya- Ukrayna müharibəsində atəşkəsə nail olmaq üçün şərtlər bilinmir. Amerikanın dəstəkdən imtinasından sonra Londonda Ukraynaya kömək üçün “Avropa sammiti” keçirildi. Müzakirələrdən görünür kü, Avropanın Ukraynaya müharibə aparmaq üçün dəstək vermək imkanları yoxdur. Məsələ ancaq atəşkəs razılaşması əldə edildikdən sonra atılacaq addımları özündə əks etdirir. Avropa ölkələrinin əsas narahatlığı atəşkəsdən sonra Rusiyanın hərəkətləri və ona Tramp hakimiyyətinin reaksiyasının necə olacağıdır. Yəni Avropa ölkələri Ukraynadan çox özlərinin gələcək taley ilə bağlı qorxu içindədirlər. Ona görə ki, bu zamana kimi Amerika onların təhlükəsizlik qarantı olub. Lakin Tramp hakimiyyətə gəldikdən sonra ABŞ-nin İkinci Dünya müharibəsindən sonra formalaşan xarici və daxili siyasətini dəyişməyə çalışır. Tramp həm daxili siyasətə həm də beynəlxalq münasibətlərə biznes prinsipi ilə yanaşır. Çox gözəl bilir ki, indiki məqamda Avropa ölkələrinin Amerika ilə əməkdaşlıq etməkdən başqa çıxış yolları yoxdur. Ona görə məcbur şəkildə onun tələbləri ilə razılaşaraq NATO-nun büdcəsinin formalaşmasında əlavə ödənişləri edəcəklər”.

Politoloq, Zelenskinin əlində siyasi və hərbi baxımdan artıq ciddi təsir gücü qalmadığını və Avropa İttifaqının onun təhlükəsizliyini uzunmüddətli təmin edə biləcək imkanlara sahib olmadığını bildirdi.

Y.Hacızadə qeyd edib ki, atəşkəsdən sonra Avropa silahlı qüvvələrinin Ukraynada yerləşdiriləcəyi məsələsində də hələ ki qaranlıq məqamlar çoxdur:

“Çünki Rusiya-Ukrayna müharibəsi zonası min kilometrə yaxındır. Eyni zamanda, Ukrayna -Belarus sərhəddini də əlavə etdikdə ümumi uzunluq üç min kilometrdən çox olur. Bu qədər əraziyə sülhməramlı qüvvələrin yerləşdirilməsi üçün iki yüz minə qədər hərbiçi lazımdır. İndiki məqamda Avropa İttifaqına daxil olan ölkələrin özündə hərbiçi qıtlığı var. Böyük Britaniyanın hərbiçi sayı 100 min çivarındadır. Əlbəttə ki, həmin ölkələr bütün silahlı qüvvələrini Ukrayanaya yerləşdirməyi düşünmürlər. Həmçinin, həmin hərbi qüvvələri silah və digər təzhizatla da təmin etmək gərəkəcək. Yəni bütün bunlar Amerikasız mümkün görünmür. Tramp demiş Zelenskinin əlində kart yoxdur. Avropa İttifaqının da onu təhlükəsizliyinə uzunmüddətli təminat verəcəyi imkanları mövcud deyil. Müharibənin əsas təchizatçısı olan Amerika da müharibənin dayanmasını istəyir və daha çox Putinin mövqeyindən çıxış edir. Putin də müharibə ilə bağlı danışıqlarda Amerikanı tərəf kimi görür. Çünki atəşkəs razılaşmasından sonra Rusiyaya qarşı tədbiq edilən sanksiyaların götürülməsini istəyir. Bu da Amerikasız mümkün deyil. Ukrayna müharibənin davam etməsini və ya özünün təhlükəsizliyinə təminat istəyirsə, ABŞ ilə münasibətlərini yenidən bərpa etməlidir. Ukraynanın tələblərinin heç bir perspektivi yoxdur. Bu tələblərin də reallaşmasında Avropa İttifaqının mühüm rolu görünmür. Mövcud məlumatlardan çıxış edərək demək olar ki, müharibə Ukraynanın məğlubiyyəti ilə dayandırılmağa çalışılır və görünən odur ki, Rusiya bu prosesdən məmnundur”.

Fidan Hacızadə

Müharibə bitir - Rusiya yoxsa Ukrayna "qazanclı" çıxır?