Fransa pensiya islahatı layihəsinin yaratdığı böhrandan çıxa biləcəkmi?

Yanvar ayında Makron hökuməti Parlamentə Fransada pensiya yaşını 62-dən 64-ə qaldıran və bir sıra müavinətləri ləğv edən pensiya islahatı layihəsi təqdim edib. O vaxtdan bəri bu təşəbbüs ölkə küçələrində qarşıdurmalara, nümayişlərə və tətillərə səbəb olub.
 

Sfera.az bildirir ki, martın ortalarında Fransa hökuməti pensiya islahatı haqqında qanunun mətnini Milli Assambleyada səsvermədən qəbul edib.
 

İndiyədək yeniliklərə qarşı çıxan vətəndaşların etirazlarını dayandırmaq üçün heç şərt yox idi, çünki hər iki tərəf güzəştə getmək istəmədiklərini açıq şəkildə bəyan edib. Fransanın etirazlara dəstəyi durmadan artır.
 

Martın 28-i və 29-u küçə etirazları, həmkarlar ittifaqının hesablamalarına görə, fevralda təxminən 2 milyon insanın küçələrə çıxdığı xalq nümayişlərindən iki dəfə böyük olsa da, bu heç nəyi dəyişmədi. İslahat qəbul olundu.
 

Sosial xidmət “Elabe” tərəfindən aparılan ictimai rəy sorğusunun nəticələri göstərdi ki, islahat əleyhinə etirazlar vətəndaşlar tərəfindən daha çox dəstək almağa başlayıb. Bu, xüsusilə hüquq-mühafizə orqanlarının nümayişləri dağıtmaq üçün sərt üsullardan istifadə halları ilə bağlıdır.
 

Sorğuda iştirak edən hər 1000 respondentin 63%-i nümayişləri dəstəkləyir ki, bu da bir həftə əvvəlki sorğu nəticələrindən 3% çox deməkdir. Tenderdə iştirak edən rəqiblərin sayı isə, əksinə, 28%-dən 25%-ə qədər azalıb. Eyni zamanda, martın 23-də Fransa Milli Assambleyasının (parlamentin aşağı palatası) saytında Fransa polisinin xüsusi təyinatlı BRAV-M (“Zorakı hərəkətləri yatırmaq üçün motorlu briqadalar”) ləğvi lehinə petisiya dərc edilib. Petisiyanı 250 mindən çox insan imzalayıb. Bu petisiyanın başlanmasına səbəb mediada yayılan əməliyyatçıların saxlanılanlardan biri ilə ünsiyyətinin audio yazısının paylaşılmasl olub. Qeyd edək ki, həmin səs yazısında polis saxlanılan nümayişçiyə:
 

“Növbəti dəfə nümayişi polis maşını deyil,təcili yardım maşını ilə tərk edəcəksən”-deyib.
 

2017-ci il prezident seçkilərində Makronun keçmiş rəqibi, “Fransa Tabe Olmayanlar” partiyasının qurucusu Jan-Lyuk Melenşon BRAV-M-ə qarşı çıxışı hətta Paris prokurorluğunun da diqqətini çəkib, ona qarşı ictimai hörmətsizlik və ya dövlət məmurlarını təhqir etmək ittihamı ilə istintaq işi başladılıb. Səbəb isə Mélenchonun “La Chaîne Info” telekanalının efirində atdığı cümlə olub:
 

Bununla belə, etirazçılar arasında zorakılıq üsullarını da nəzərdən qaçırmayanlar var. Fransanın daxili işlər naziri Gerald Darmanin həftəlik “Le Journal du dimanche” qəzetinə müsahibəsində bildirib ki, martın 16-dan bu yana 1093 polis, jandarm və yanğınsöndürən yaralanıb. Onun sözlərinə görə, 2,5 mindən çox yanğın və dövlət qurumlarına 316 hücum edilib.
 

Fransa prezidentinin reytinqi, bəzi analitiklərin fikrincə, qeyri-populyarın qurbanı olub. İslahata başlandıqdan sonra Beşinci Respublika liderinin hərəkətlərinə dəstək səviyyəsinin göstəriciləri son 4 ildə minimuma enib. BVA-nın məlumatına görə, sorğuda iştirak edən fransızların yalnız 28%-i Makronun prezident kimi fəaliyyətindən razı qaldığını bildirib. Bununla da, onun reytinqi 2018-ci ilin noyabrında “sarı jiletlilər” hərəkatının pik nöqtəsində müşahidə olunan ən aşağı səviyyəyə – 26%-ə yaxınlaşıb. Eyni səviyyədə 28% dəstəyi Fransanın baş naziri Elizabet Born da alıb və antirekordu yeniləyib.
 

Eyni zamanda, prezidentin islahatların zəruriliyini əsaslandırmaq cəhdləri çox vaxt narazılıq üçün yeni səbəblərə əsas verir. Belə ki, o, “TF1” və “France 2” kanallarına müsahibə zamanı bahalı saat sındırdığına görə kəskin tənqid olunub. Narazı həmkarlar ittifaqlarının etirazları və minimum əməkhaqqı alan insanların acınacaqlı durumu ilə bağlı söhbət zamanı çoxları bunu çərçivədən dəbdəbəli əşyanı yersiz silmək cəhdi kimi qiymətləndirib. Makronun nümayəndələri izah ediblər ki, güclü jestlər prezidentin saatını stola vurmasına səbəb olub və bu, müsahibənin yazılmasına mane olub. Bu səbəbdən o, biləyini rahatlaşdırmaq istəyib. Amma çoxlarına bu inandırıcı gəlməyib.


Lakin “Le Monde” köşə yazarları Fransa hakimiyyətinin davranışını siyasətdə edilməməli olanlar nümunəsi adlandırsalar da, hökumət hələ də nümayişlərdən sonra yaranan siyasi böhrandan çıxmaq üçün cəhdlər edir.

Məhz bu məqsədlə Nazirlər Kabinetinin rəhbəri və pensiya islahatının “ikinci adamı” həmkarlar ittifaqlarının nümayəndələri ilə dialoq aparır. Hələlik isə heç bir faydası yoxdur: fəallar islahatın tam ləğvində israrlıdırlar, hakimiyyət isə müqavimət göstərməkdə davam edir. Öz növbəsində, Ümumi Əmək Konfederasiyasının yeni seçilmiş baş katibi Sofi Binet bu islahatdan geri çəkilməyənə qədər etirazların dayanmayacağını vurğulayır. Qeyd edək ki, adıçəkilən assosiasiya etirazların təşkilində əsas rollardan birini oynayır.
 

Növbəti nümayiş isə 6 aprel cümə axşamına təyin edilib. Çərşənbə axşamı Born həmkarlar ittifaqlarının nümayəndələri ilə görüş keçirilib, nəticə isə gözlənildiyi kimi başa çatıb: hakimiyyət orqanlarının qəbul edilmiş qərarlardan geri çəkilməməsi haqqında birmənalı açıqlamaları kompromis əldə etməyə imkan verməyib.

Xanım

Sfera.az