Yay aylarında Azərbaycanda qida zəhərlənməsi hallarında artım müşahidə olunur. İsti hava şəraiti qidaların daha tez xarab olmasına səbəb olduğu üçün bu mövsümdə vətəndaşlar arasında zəhərlənmələrə yoluxma riski də artır.

Bəs bunun qarşısı necə alınmalıdır?

Məsələ ilə bağlı Sfera.az-a açıqlama verən Azad İstehlakçılar Birliyinin sədri, qida təhlükəsizliyi eksperti Eyyub Hüseynov bildirib ki, yayda qida zəhərlənmələrinin artmasının əsas səbəblərindən biri nəzarətsizlik, aidiyyəti qurumların öz işlərini lazımi səviyyədə icra etməməsi və hüquqi boşluqlardır:

“Bütün bu kimi halların kökünü qanunlarda axtarmaq lazımdır. İstehlakçı hüquqlarının müdafiəsi haqqında qanun 1995-ci ildə qəbul olunub. O vaxtdan bu yana qanun yalnız istehlakçının zərərinə dəyişib”.

Ekspertin sözlərinə görə, bu sahədə nəzarəti həyata keçirən dövlət qurumları da effektiv fəaliyyət göstərmir:

“Qanunu yerinə yetirən dövlət orqanları demək olar ki, ümumiyyətlə işləmir. 2018-ci ildə Qida Təhlükəsizliyi Agentliyi yaradıldı, sevindik. Dörd il əvvəl həmin qurumun ictimai şurasının üzvü oldum, amma iki il ərzində onların mətbəxindən xəbər tuta bilmədim”.

E. Hüseynov qeyd edir ki, ölkədə baş verən qida zəhərlənmələrinin əksəriyyəti rəsmi statistikaya düşmür:

“Azərbaycanda zəhərlənmə statistikası ümumdünya göstəricilərindən 1400 dəfə, ölüm halları isə 700 dəfə az göstərilir. Bu, həqiqəti əks etdirmir. Zəhərlənmələr bütün dünyada olur, amma bu qədər məlumat deformasiyası düzgün deyil”.

Mövcud hüquqi mexanizmlərin effektli işləmədiyini bildirən ekspert vurğulayıb ki, AQTA təcili tədbir görmək səlahiyyətinə malik deyil:

“İndiki qaydalara əsasən, vətəndaş hər hansı məhsulun zəhərli olduğunu desə belə, AQTA onun satışının qarşısını dərhal ala bilmir. Əsasnamədə dəyişiklik olunmalı, agentlik cəld yoxlama və müdaxilə hüququ qazanmalıdır”.

E.Hüseynov hesab edir ki, istehlakçı hüquqları insan hüquqlarının ayrılmaz tərkib hissəsidir və bu hüquqların pozulması dövlət səviyyəsində ciddi şəkildə nəzarətə götürülməlidir:

“İnsanlar zəhərlənir, ölür, amma məsuliyyət daşınmır. Kimsə bir binanın kərpicini qaldıranda dərhal insan hüquqları yada düşür. Bəs niyə qida təhlükəsizliyi məsələsində bu ciddiyyət yoxdur?”.

Ekspert əlavə edib ki, illər ərzində beynəlxalq təşkilatlara Azərbaycanda istehlakçı hüquqlarının pozulması ilə bağlı mənfi xarakterli hesabat verməkdən çəkinib:

“Azad İstehlakçılar Birliyinin sədri kimi 28 ildir beynəlxalq qurumlara bu barədə mənfi hesabat verməmişəm. Amma görünən odur ki, insan zəhərlənəndə AQTA-nın yox, Səhiyyə Nazirliyinin üstünə gedilir. Bu da ciddi idarəetmə boşluqları yaradır”.

Bəsti Rəfizadə
Sfera.az

Azərbaycanda zəhərlənmələr gizlədilir? - "Dünyada bizdən 1400 dəfə çoxdur" - AÇIQLAMA