Sakin küçədə, ticarətçi zirzəmidə: Parkinq problemi niyə həll olmur?

Məlum olduğu kimi, ötən il avqustun 7-dən etibarən nəqliyyat vasitələrinin parklanmasına görə nəzərdə tutulan qaydalar dəyişib. Yeni qaydalara görə, Bakı şəhərinin mərkəzində parklanmanın 1 saatı 1 manat, digər zonalarda müvafiq olaraq 1 saatı 0.70, 0.40, 0.30 AZN məbləğində müəyyən edilib.

Yeni təsdiqlənmiş qərara əsasən, ödənişli parklanma yerlərində nəqliyyat vasitələrinin 15 dəqiqəyədək parklanması üçün ödəniş tələb olunmur. Nəqliyyat vasitəsi 15 dəqiqədən artıq parklandıqda ödəniş tam məbləğdə hesablanır. Nəqliyyat vasitələrinin parklanması üçün saat 22:00-dan saat 07:00-dək, eləcə də həftənin bazar günləri ödəniş tələb olunmur.

Bakıda binaların hardasa 80 faizinin yanındakı parkinqlərdə vəziyyət belədir. O cümlədən, mərkəzi yollarda da analoji vəziyyət hökm sürür.

Əksər binaların isə yeraltı qarajı yoxdur. Böyük binaların yanında da uzaqbaşı 30 avtomobil park edilə bilər, başqa yer yoxdur. Son günlər Bakıda çoxmənzilli yaşayış binalarının zirzəmilərindəki parklanma yerlərinin qiyməti də bahalaşıb. 

Onsuz da parkinq problemi olan Bakıda tikilən yeni yüksəkmərtəbəli binaların qarajı bəzən heç həmin tikilinin sakinlərinin yarısına bəs etmir. Qarajlar bir mərtəbədən artıq tikilmir. 

Ümumiyyətlə, yaşayış binalarında parkinq yerlərinin sayı standart tələblərə görə necə müəyyən olunmalıdır? Yeni tikilən əmlaklar üçün minimum parkinq sahəsi və maksimum dayanacaq sayı nə qədər olmalıdır? Azərbaycanda parkinq sahələrinə dair tikinti tələbləri nələrdir?

Mövzu ilə bağlı Sfera.az-a açıqlama verən nəqliyyat eksperti Elməddin Muradlı bildirib ki, qaydalarımıza görə, haradasa hündürmərtəbəli bina tikilirsə, onun mənzillərinin sayından daha artıq sayda parkinq yeri olmalıdır:

“Nəzərə alınmalıdır ki, indiki binalarda mənzillər kifayət qədər bahadır, kimsə ev alırsa, deməli onun imkanı yaxşıdır. Həmin evdə 2 avtomobil də ola bilər. Belə olan halda, aidiyyatı üzrə bu qaydalar mütləq nəzərə alınmalıdır ki, mənzillərin sayından daha artıq parklanma yeri olsun. Təəssüf ki, ölkəmizdə tikinti normaları pozulduğu kimi bu qaydalar da unudulur, nəzərə alınmır. Belə olan zaman isə həmin  binadan ev alan şəxslər problemlə üzləşirlər. Bu problem təəssüf ki, qabarıq şəkildə özünü göstərməkdədir. Bəzi yaşayış binalarında parklanma ümumiyyətlə nəzərə alınmır. Sahibkar o qədər tamahkarlıq edir ki, zirzəmini belə ticarət obyekti və sair kimi satır. Bu da sakinlərin narazılığına səbəb olur”. 

Ekspert qeyd edib ki, qarajların qiymətinin qaldırılması da bir problemdir:

“İndiki halda dövlət tərəfindən bu məsələyə tam ciddi nəzarət yoxdur. Nəzarət olmadığına görə də tikinti şirkətləri bu cür hərəkətlərə yol verir. Ona görə də binadan ev alarkən qaraj məsələsi ilə mütləq maraqlanmaq lazımdır. Əgər qaraj yoxdursa və ya sakinləri aldadıb sonradan pulla satılacaqsa, onlardan uzaq gəzmək lazımdır. Çünki artıq dövlət parklanma ilə bağlı yeni bir siyasət yürüdür və bu siyasətin də əsas kökündə duran məsələ şəhər mərkəzində parklanmanın məhdud olmasıdır. Belə olan halda da bu məsələ elə tənzimlənməlidir ki, heç bir tərəf narazı qalmasın. İndiki şəraitdə tərəfləri narazı salmamaq üçün yanlız tikinti şirkətlərindən tələb edilməlidir ki, obyektlər tikilərkən mütləq qaydada orada parkinq üçün yer ayrılsın. Onlar bunu etmədikdə tikinti normalarının pozulması kimi qəbul edilsin. Təəssüf ki, bu qaydalara əməl edilmir, buna nəzarət də yoxdur. Heç say belə gözlənilmir. Bu da ciddi problemlər yaşadır. Bəzən yeni binanın sakini köhnə binaların həyətində özünə yer axtarır və ya küçədə, yol qırağında, səkidə maşınlarını saxlayıb gedirlər, binaların sakinlərini də narahat edirlər, küçədə yolu kəsirlər. Bu kimi halların nəticəsində yanğınsöndürən və təcili tibbi yardım maşını gedib mənzil başına çata bilmir. Bu problemi kökündən həll etmək üçün ciddi iradə olmalıdır, addım atılmalıdır, tikinti şirkətlərinə də “dur” deyilməlidir. Bu qədər haqsızlıq və özbaşınalıq olmaz”. 

E.Muradlı bu məsələnin həllini yanlız qanunlara əməl etməkdə görür:

“Başqa vasitələr nəticə vermir. Nəticə olmadığına görə də məsələyə bir daha baxılmalıdır. Artıq 100 binanın yarısında bu problem var. Bəzən sakinlər mənzil qiymətinə qaraj satırlar. Bu da haqsızlıqdır. Ona görə də bu məsələlər nəzərə alınmalıdır. Burada mütləq yol polisi ilə razılaşma olmalıdır ki, onlar binanın mövcud qaydalar çərçivəsində tikilməsinə nəzarət etsin. Görünür ki, başqa qurumların marağında deyil. FHN hansısa binanın tikintisinə müsbət rəy verir sonra da narazılıq edirlər ki, hansısa binanın həyətinə yanğınsöndürən avtomobil girə bilmir. Bəs niyə müsbət rəy verilib onda? Təəssüüf ki, kimlərsə qanunları tapdalayır, özbaşına iş görür, nəticələr də göz qabağındadır”.

Firuzə Əliyeva
Sfera.az